Bijenplanten_web

hortensiafamilie 281
Klimhortensia (Hydrangea petiolaris)
De Klimhortensia behoort tot het geslacht Hortensia
(Hydrangea) van de Hortensiafamilie (Hydrangeaceae) en
telt ongeveer 23 soorten. Een deel daarvan komt voor aan
de oostkust van het zuidelijk Noord-Amerika en aansluitend
langs de westkust van Zuid-Amerika. Andere soorten zijn
inheems in het oosten van Azië, zuidelijk tot in Java.
De bekende Tuinhortensia (Hydrangea macrophylla) is in
1767 in China ontdekt door de Franse plantkundige
Commerson (1727-1773). Hij werd toen vergezeld door zijn
vriendin Hortense Barré, naar wie de door hem gegeven
(maar nu verouderde) geslachtsnaam Hortensia verwijst.
Alle soorten van het geslacht zijn houtige gewassen.
Een klimmer
De Klimhortensia is de enige klimmende soort binnen het
geslacht. De soort is inheems in Japan, Taiwan en Korea, en is
in 1878 in Engeland geïntroduceerd. Als de takken tegen een
harde ondergrond steunen, bijvoorbeeld een muur, ontwikkelen
zich hechtwortels. Al klimmend kan de plant een hoogte
van tien meter bereiken. In het vrije veld groeit de plant uit
tot een warrige, tot twee meter hoge struik. De Klimhortensia
gedijt op een schaduwrijke plaats. De stam heeft een bruine
schilferige bast. De bladeren staan tegenover elkaar en zijn
breed eivormig tot rondachtig. De bladrand is gezaagd.
Twee soorten bloemen
De plant bloeit van eind mei tot in juli. De bloemen staan
in schermvormige pluimen, waarin we twee typen bloemen
vinden: kleine tweeslachtige bloemen in het midden, grote
steriele bloemen langs de rand. De laatste zijn de bloemen die
insecten naar de bloeiwijze moeten leiden en worden daarom
ook wel lokbloemen genoemd. Voor het aantrekken van
insecten worden ze geholpen door een aangename geur die
door de tweeslachtige bloemen worden verspreid.
Bloembouw
Ook wat de bloembouw betreft, is de Klimhortensia een
buitenbeentje onder de hortensia’s. Het is de enige soort waarvan
de vijf witte kroonbladen van de tweeslachtige bloemen
met elkaar vergroeid zijn. Bij het ontluiken van de bloem valt
de bloemkroon in zijn geheel af. In een bloem staan 15 tot
25 meeldraden. Bij het loslaten van de kroon is mooi te zien
hoe die opgerold in de bloemknop liggen. De helmknoppen
openen zich al in de bloemknop. Honingbijen verzamelen
vooral stuifmeel. Het stuifmeel is plakkerig. De klompjes zijn
heel lichtgeel. De lokbloemen hebben geen bloemkroon maar
vier grote witte kelkbladen, die de functie van de bloemkroon
hebben overgenomen. De kelk is vaak asymmetrisch doordat
het kelkblad dat naar het midden van de bloeiwijze wijst
kleiner is.
Vermeerdering
De Klimhortensia vermeerdert zich door zaad. De plant is
‘s zomers ook goed te vermeerderen door stekken. De vrucht
is een doosvrucht die zich aan de bovenzijde opent. De naam
Hydrangea afgeleid van het Griekse hudôr (water) en angeion
(vat), dit vanwege de vermeende overeenkomst van de vrucht
met een watervat. Er worden in een vrucht veel zaden
gevormd. De bruine zaden zijn in afwijking van die van
andere Hortensia-soorten rondom gevleugeld.
plaat 128. Klimhortensia
A bloeiwijze met bladeren; B bloemknop en ontluikende bloem
(bloemkroon afgevallen); C afgevallen kroon; D bloem en rijpende
vrucht met stijlenl E helmknop; F stuifmeelkorrel (tricolporaat),
1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht, 3 korreloppervlak (focus
boven en in tectum); G vrucht; H zaad; I winterknoppen.