Bijenplanten_web

composietenfamilie 503
Paardenbloem (Taraxacum officinale)
De Paardenbloem behoort tot het geslacht Taraxacum van
de Composietenfamilie (Asteraceae). Dit geslacht telt vele
moeilijk van elkaar te onderscheiden ‘kleine soorten’ en
hybriden daartussen. Dit hangt samen met de mogelijkheid
dat de planten kiemkrachtig zaad kunnen vormen zonder dat
er bestuiving heeft plaatsgevonden.
Zeer algemeen
De Paardenbloem is in ons land een zeer algemene plant in
graslanden en bermen. Het is een overblijvende soort, die
weinig eisen stelt aan de bodem. De bladeren vormen een
wortelrozet. Ze zijn lancetvormig en hebben een variabel
gelobde rand. Bloeiende planten kunnen het hele jaar worden
waargenomen. De hoofdbloei valt echter in het voorjaar.
Weilanden kunnen dan massaal geel kleuren. De bloemen
staan in een hoofdje op een onvertakte holle stengel.
Ze worden omsloten door een krans van smalle omwindselbladen.
De buitenste zijn sterk teruggebogen. De bloemkroon
bestaat uit een korte buis die overgaat in een lang lintvormig
gedeelte. Uit de vijf lobben aan het eind daarvan is af te leiden
dat de bloemkroon uit vijf vergroeide kroonbladen bestaat.
Bijenpurper
Behalve geel reflecteert de bloemkroon ook ultraviolet.
Het mengsel van beide kleuren is voor honingbijen zichtbaar
als bijenpurper. De bloemen hebben een onderstandig vruchtbeginsel,
waarin zich één zaad ontwikkelt. De vijf meeldraden
zijn bovenin het buisvormig deel in de bloemkroon ingeplant.
De helmknoppen zijn langs de randen met elkaar verbonden.
Samen vormen ze een buisje rond de stijl, waarvan de stempels
aanvankelijk nog tegen elkaar liggen.
De helmhokken openen aan de binnenzijde. Bij het uitgroeien
van de stijl wordt het stuifmeel naar buiten gedrukt. In dit
stadium van de bloei kan het stuifmeel door insecten worden
verzameld. Als de stijl volledig is uitgegroeid buigen de beide
stempels naar buiten en kan bestuiving plaatsvinden.
Vermeerdering
De Paardenbloem vermeerdert zich door zaad. Tijdens het
rijpen van het zaad vormt zich aan het eind van de vrucht een
lange snavel. Aan het eind daarvan staat de pappus. Als het
zaad rijp is gaat de bodem van het hoofdje bol staan en vormt
zich een kogelrond vruchthoofdje. Door de aanwezigheid
van de pappus kunnen de vruchten makkelijk door de wind
worden verspreid. Door de wijd uiteen staande pappusharen
kan een vrucht schuin op de grond komen te liggen.
Uit onderzoek is gebleken dat bij deze ligging de kans op
ontkieming van het zaad het grootst is. De vrucht ligt dan
met de punt op de grond, zodat makkelijk vocht kan worden
opgenomen.
plaat 239. Paardenbloem
A habitus bloeiende plant; B blad; C gesloten bloemhoofdje;
D bloeiwijze; E lintbloem; F opengeslagen meeldradenkokertje;
G stuifmeelkorrel (fenestraat), polair aanzicht; H vruchthoofdje;
I nootje met pappus; J nootje.