You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GEO-POLITIEK<br />
‘Slechts één persoon zei tegen me dat ik<br />
mijn problemen niet in Nederland moest<br />
importeren’<br />
werd Georgië een functionerende democratie<br />
en bovendien wat misdaadcijfers betreft<br />
het veiligste land van Europa.” In het Westen<br />
is Saakashvili geprezen om zijn beleid, zeker<br />
in de beginperiode. In eigen land ook, maar<br />
rond zijn herverkiezing voor een tweede<br />
termijn (januari 2008) – die volgt op een<br />
turbulente periode – wordt de anti-corruptiestrijder<br />
door de oppositie zelf beschuldigd<br />
van fraude en corruptie.<br />
SAAKASHVILI VERSUS<br />
POETIN<br />
Na negen jaar, wat lang is in dat deel<br />
van de wereld, verliest Mikheil Saakashvili<br />
verkiezingen en volgt een vreedzame<br />
machtswisseling. “We verloren, doordat<br />
zelfs wanneer je een succesvolle hervormer<br />
bent mensen op een gegeven moment klaar<br />
met je zijn. Bovendien hebben we het langer<br />
uitgehouden dan verwacht”, lacht hij. “Maar<br />
vooral doordat we het moesten opnemen tegen<br />
de Russische machine die de verkiezingen,<br />
net als in Amerika, beïnvloedde. De Russen<br />
haalden dezelfde trucs uit: cyberaanvallen,<br />
nepnieuws, massapropaganda, provocaties,<br />
zelfs moord. Tegen Russische oligarchen die<br />
speciaal voor deze verkiezingen twee miljard<br />
dollar van Poetin hadden ontvangen, die er<br />
zelf ook enorm veel geld aan spendeerde,<br />
konden we als klein land zonder grote<br />
financiële reserves, niet op.” Saakashvili<br />
heeft tijdens zijn regeerperiode meer dan<br />
dertig ontmoetingen met Poetin. “Hij was<br />
en is gefascineerd door mij, waardoor hij<br />
mij gemiddeld vaker ontmoette dan zijn<br />
andere buren. Poetin gaf zelfs samen met<br />
mij persconferenties en ging geregeld met<br />
mij in debat, wat heel ongebruikelijk is.”<br />
Het probleem is volgens de Georgische<br />
ex-president dat Poetin en de zijnen de Sovjet-<br />
Unie terug willen, wat het samenvallen van<br />
hun belangen onmogelijk maakte. “Daarom<br />
22<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2019</strong><br />
gedroeg hij zich als een concurrent, ook al<br />
is Georgië vele malen kleiner dan Rusland.”<br />
Hij denkt even na en zegt dan: “Hij herinnert<br />
mij zich vast als een harde, niet te breken<br />
opponent.”<br />
OORLOG EN OEKRAÏNE<br />
Georgische troepen trekken in augustus<br />
2008 Zuid-Ossetië binnen, internationaal<br />
gezien als een afvallige regio, waarna de<br />
Russen ten strijde trekken ‘om Osseten<br />
met Russische paspoorten te beschermen’.<br />
Volgens Mikheil Saakashvili heeft<br />
Vladimir Poetin Georgië aangevallen met<br />
een leger van 100.000 man. “De Russen<br />
bombardeerden ons, voerden aanvallen uit<br />
met de Zwarte Zee-vloot en bezetten steeds<br />
meer gebieden, sommige controleerden ze<br />
al voor deze oorlog. Het lukte hen niet onze<br />
hoofdstad Tblisi in te nemen. Ook konden ze<br />
onze hervormingen niet ongedaan maken.”<br />
Zelfs na Saakashvili’s vertrek als president<br />
kan Poetin niet stoppen met praten over<br />
zijn buurman. “Hij noemde mijn naam tien<br />
keer tijdens zijn jaarlijkse persconferentie in<br />
december 2017, hij mag me niet, misschien<br />
ook wel doordat een Georgische oligarch,<br />
die de grootste private aandeelhouder is van<br />
Gazprom, mij niet waardeert.” Maar hoe zit<br />
het dan met zijn oude studievriend Petro<br />
Porosjenko, de president van Oekraïne en een<br />
oligarch? “Hij benoemde mij tot gouverneur<br />
van de belangrijkste regio, Odessa, omdat<br />
niemand anders dat wilde gezien de<br />
toenmalige moeilijke politieke situatie. Het<br />
lukte mij die te stabiliseren en begon met<br />
hervormingen, tot de lokale maffia dacht dat<br />
ik inging tegen hun belangen. Ze lobbyden<br />
bij Porosjenko en ineens was iedereen tegen<br />
mij. Ik nam ontslag, omdat het werken mij<br />
onmogelijk was gemaakt. Op een gegeven<br />
moment werd de Oekraïense nationaliteit<br />
mij afgenomen terwijl ik op bezoek was in de<br />
Verenigde Staten. Het lukte Oekraïne weer<br />
binnen te komen. Doordat ik bij de grens<br />
werd onthaald door duizenden supporters,<br />
lieten de grenswachten me door. Intussen<br />
begonnen ze een strafzaak tegen mij. De<br />
overheid beschuldigde mij van het willen<br />
plegen van een staatsgreep en samenzweren<br />
met de Russen. Dat is het meest cynische dat<br />
je over mij kunt zeggen. De Russen haten me<br />
immers nog meer dan sommige Oekraïners!<br />
Ze arresteerden mij, maar na massaprotesten<br />
ben ik weer vrijgelaten dankzij een rechter<br />
die tegen de regering inging. Drie maanden<br />
later ontvoerden persoonlijke lijfwachten<br />
van Porosjenko me in het centrum van Kiev.<br />
Documenten bevestigen dat. Ze stopten me<br />
in een bus, daarna in een helikopter waarmee<br />
ze boven de stad anderhalf uur rondvlogen,<br />
en ten slotte zetten ze op een vliegtuig dat me<br />
het land uitbracht. Ik kwam in Polen terecht<br />
en vertrok de volgende dag naar Nederland.”<br />
Saakashvili zegt dat niet alleen Porosjenko<br />
verantwoordelijk is voor de manier waarop<br />
hij is behandeld. “Er is een groep oligarchen<br />
die mij absoluut haat. Daarom ben ik uit<br />
Oekraïne verdreven. Ik verkeer in een<br />
unieke situatie. In feite ben ik geen politieke<br />
vluchteling, want ik verschuil me niet om<br />
vervolging in eigen land te voorkomen. Ik<br />
wilde juist terug naar Georgië en Oekraïne.<br />
Ik stond er zelfs op, ook al hadden beide<br />
landen mij in strafzaken veroordeeld. Toch<br />
zeiden ze: ‘Blijf waar je bent’.”<br />
OPNIEUW PRESIDENT?<br />
Op de vraag of hij opnieuw president van<br />
Georgië zou willen zijn, mocht die mogelijkheid<br />
zich ooit voordoen, antwoordt Mikheil<br />
Saakashvili in een omtrekkende beweging.<br />
“Ik speel nog steeds een belangrijke rol in<br />
Georgië en Oekraïne, maar meer als een<br />
regionale leider. Ik zie wel welke kansen zich<br />
voordoen en welke rol ik in de transforma-
Change language