ACADEMY Magazine 2018-2019

ECONOMIE
vorming van ons economisch systeem De meeste van de praktische oplossingen
die het stel de afgelopen jaren bedacht
een oplossing kan bieden. Daarin onderscheidt
de denkwijze van het stel zich van zijn daarom gericht op het conserveren van
veel bestaande ideeën. Elke oplossing binnen
het lineaire scenario – hoe goed bedoeld neer op het elimineren van afval, wat immers
materiaal. Dat komt in de lineaire economie
ook – fungeert volgens hen slechts als symptoombestrijding.
Daarmee zorgen dergelijke der identiteit. Die realisatie heeft geleid tot
niets meer of minder is dan materiaal zon-
oplossingen in feite juist voor de optimalisering
van ons failliete lineaire systeem en dat ber: het materialenpaspoort, dat nauwkeu-
één van de eerste ideeën van Rau en Oberhu-
is nou juist wat we moeten voorkomen. Die rig aangeeft welke materialen in een product
opvatting leidt tot opvallende uitspraken als of gebouw zitten. Een producent die een product
terugkrijgt kan zo in een oogopslag zien
‘groene stroom is onzin’ en ‘duurzaamheid is
een groot probleem’ – uitspraken die zo erg wat de mogelijkheden voor hergebruik zijn.
vloeken met het gangbare duurzaamheidsdiscours,
dat ze mensen tijdens lezingen identiteit en kan niet meer zomaar in de ano-
Materiaal krijgt op die manier een blijvende
altijd een moment lang hoorbaar ongemakkelijk
op hun stoel doen schuiven.
Madaster, een online centraal archief waarin
nimiteit belanden. De volgende stap is het
al deze materiaalpaspoorten geregistreerd
De kern van hun voorgestelde hervorming zijn. Een paspoort zonder een centrale autoriteit
is immers slechts een stukje papier. Zo
is vervat in de titel van het boek ‘ Material
Matters’ en te begrijpen op twee verschillende
manieren. Materiaal doet er toe – en riteit gewaarborgde identiteit, net zoals dat
is materiaal voorzien van een door een auto-
uiteindelijk is onze hele wereld gefundeerd voor (de meeste) mensen het geval is.
op materiële zaken. Valt dat fundament weg?
Dan blijft er weinig overeind, zeggen Rau en EEN STAP VERDER
Oberhuber. En gezien de eindige aard van de Die vergelijking met de manier waarop
grondstoffen van onze planeet kunnen we we de juridische bescherming van mensen
niet wachten tot dat moment zich aandient. organiseren maken Rau en Oberhuber ook.
Tegen die tijd zien we wel wat we eraan kunnen
doen. Rau formuleert het graag middels nog een stap verder moeten gaan en mate-
Ze stellen zich de radicale vraag of ze niet
één van de slogans van de consumptiemaatschappij:
op is op.
bezitten momenteel immers geen rechten
78 SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE
rialen beschermen met rechten? Materialen
2019
The
UNIVERSAL
DECLARATION
of
MATERIAL
RIGHTS
‘van zichzelf ’. Ze worden op grote schaal
verbrand, misvormd, kwijtgeraakt en opgelost.
Dat terwijl deze materialen het fundament
van onze levens op aarde vormen;
de mate waarin we afhankelijk van ze zijn
neemt alleen maar toe. Mensenrechten zijn
daardoor steeds nauwer verbonden met de
manier waarop we met onze leefomgeving
en haar materialen omgaan. De Verenigde
Naties hebben in 2015 niet voor niets zeventien
Duurzame Ontwikkelingsdoelen geformuleerd:
het welzijn van mensen en de
natuur zijn niet meer los van elkaar te zien.
In ‘Material Matters’ beschrijven Rau en
Oberhuber uitgebreid hoe de stap naar een
Verklaring voor de Rechten van het Materiaal
conceptueel verbonden is aan de Universele
Verklaring van de Rechten van de Mens:
zoals mensenrechten historisch afgeleid zijn
van de groep waartoe iemand behoorde is
dat bij materialen nu nog het geval. Zolang
een materiaal onderdeel is van een laptop,
een gebouw of een stofzuiger geniet
het hoogstwaarschijnlijk enige juridische
201801 Omslag.indd 1 23-10-18 14:30