Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
—Pois direivos, meus queridiños, —dixo o raposo con meigo
falar que chegaba ó fondo dos corazós dos que escoitaban— eu sei
que tedes moito medo ós raposos ladrós do monte de Lixandre, que
mesmamente non vos deixan acougar. Dádesme lástima, abofellas,
porque a vosa vida é ben arrastrada e triste. Coma se fosen pouco
os traballiños que pasades na eira, e maila negra fame que sofrides
polo esquencimento do señor dono, o voso único porvir é arrematar
na cazola de calquera camanduleiro. A min doime a ialma cavilando
sobre da vosa asoballada e humilde condición, dina de
mellor sorte...
—¡Vaites, vaites! —dixo estonces bulronamente un galo vello,
que non se movera do poleiro.
—¡Es un can de boa lei, ho! —añadeu o galo máis novo que conversaba
dende a porta.
—Como tedes moitos enemigos —sigueu falando o raposo— o
voso dono prívavos da libertade pra que os raposos ladrós non vos finquen
o dente. ¡Prívavos da libertade, meus quiridiños, que é a maor
desgracia que pode caír sobre un animal, a quen Dios deu aas, como
a unha aguia, e que as malas fadas os teñen escravos entre valados dun
curro! Eu non podo permitir que vivades desa maneira. Movido dun
forte sentimento de amor e solidaridade, veño a ofrecervos a miña proteición,
xurándovos que escorrentarei tódolos raposos que vos queiran
roubar...
—¡Viva o can do señor Chinto!
—¡Viva! ¡Viva! —berraron galos e galiñas, menos o galo vello
que aínda seguía empoleirado.
—Pois abride a porta, meus quiridiños, pra seguir a conversa,
que aquí fai un corisco que tolle.
Iba o galo pequeno a dar un pulo pra empuxar co pico o tarabelo,
cando o galo vello baixou súpito do poleiro, e dixo:
—¡Alto aí! Aos animás que non son da nosa condición non hai
que dar creto. Acougade, e deixádeme falar con ese can, ou o que sea.
¿Ere–lo can do señor Chinto
—Son, —dixo o raposo.
128