Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

A obra narrativa en galego de Manuel Lugrís Freire
ca, dende o inicio, un distanciamento de case cen anos con respecto ao
momento no que está a escribir, distancia coa que pretende desvencellar
os feitos narrados doutros, máis ou menos coincidentes, que poderían
ter ocorrido na zona das Mariñas. Despois de que os dous capítulos
iniciais transcorran na data antedita, atopamos, no comezo do terceiro,
un salto temporal importante: “Xa pasaron dezaoito anos dende
os feitos”, creándose, xa que logo, unha elipse que o lector terá que ir
enchendo cos poucos datos que o narrador lle fornece ao respecto.
A hora, as doce da noite, e o tempo climatolóxico cos que se abre
a novela son os propicios para crear o ambiente de nocturnidade e
tenebrismo axeitados para a traxedia:
A ría de Sada, bruaba nestas horas facendo terrible
acompañamento ós tronos que estalaban nos outeiros veciños
como o berrido dun xenio de destrucción.
A tensión vai en aumento coa descrición das rúas desertas, nas
que só se adiviñan ao lonxe as luces dos mariñeiros, e coa afirmación
de que “solo por unha causa estrana saliría algunha persona á intemperie”.
É así cómo se introducen os personaxes nun ambiente de misterio,
que se mantén cando os anónimos protagonistas son acollidos
nunha casa na que “un candil de saín alumaba o cuarto con esmaiada
luz”. Esta esmorecente luz xustifica a visión confusa que do interior
da vivenda nos vai ofrecer o narrador. Cando dous protagonistas, Mingos
e Xuana, abandonan a casa levando no colo o meniño que acababa
de nacer, temos de novo constancia da importancia da noite para a
consumación do crime: “Cala, e sígueme, pois o día debe tardar pouco,
e entón todo se perdería”.
Durante o capítulo II, no que se produce o primeiro momento climático
da novela, ten lugar o percorrido nocturno de Xuana e Mingos,
que os conduce ata o penedo de Corbeiroa, para facer desaparecer o
recén nado, froito das relacións entre este e Marica. Xusto no momento
en que Xuana finxe tirar o corpo da criatura ao mar, prodúcese un
empeoramento do temporal, cun evidente ton apolalíptico e escenografía
romántica:
44