Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

Xabier Campos Villar
socorridos para Lugrís na súa obra literaria, os abusos dos caciques.
Neste caso, Ánxela, unha muller de trinta anos que ten o home na
cadea, sofre os continuos acosos de D. Francisco da Pena, o cacique
vinculeiro. Un ano máis tarde publica Minia 44 , representada no Teatro
Jofre de Ferrol o 19 de marzo de 1904 e dedicada a Luciano Marchesi
Buhigas. O título, desta volta, indícanos o nome da protagonista, unha
nai solteira de vinte e seis anos que vive co seu fillo Fiz, froito dunha
relación de mocidade con Xacobe, o primoxénito do cacique, cando ela
estaba a servir na casa dos fidalgos. A obra coa que Lugrís completou
a súa contribución á Escola Rexional de Declamación foi Mareiras 45 ,
estreada no Teatro Principal da Coruña o 16 de outubro de 1904 e coa
que se achega por primeira vez ao drama longo en prosa. Ábrese a obra
cunha dedicatoria á súa dona, Pura González Varela, asinada na Coruña
o 17 de outubro de 1904, na que di o seguinte:
Neste drama non fixen máis que un traballo de recolleita.
A feitura e maila trama son miñas; o demais é unha transcrición
máis ou menos mala. Son lembranzas da miña niñés,
que cando rexurden fano co recordo puro, agarimoso e santo de
miña nai, que dorme o seu derradeiro sono no cimiterio desta
meiga e quirida Cruña, desta patria sempre idolatrada.
Nela naciches ti, Pura González, miña dona ben amada,
para se-la compañeira da alma, para me donar forzas na loita,
inútil por ser miña, en favor desta Galicia, para nós tan quirida;
ti é-la nai cariñosa, a nai galega, dos meus filliños; e por
iso quero xunta-lo teu nome neste traballo literario, que, inda
que fose o máis cativo dos que teño feito, será sempre para min
o máis amado por viviren nel lembranzas do lar paterno.
Segue unha introdución na que comeza aclarando que: “Inda que
teñen os nomes trocados, tódolos personaxes desta obra viviron, e
algúns deles foron moi amados por min”, e fai unha evocadora lembranza
dalgúns personaxes da súa infancia en Sada.
45
Drama en tres actos en prosa, A Coruña: Imprenta y Fotograbado de Ferrer, 1904, 60 pp.
46
Temos coñecemento disto a través dunha copia da acta de inauguración do monumento,
que se publicou n’ A Nosa Terra, nº 39, 19 de maio de 1908, pp. 1-2.
21