Manuel Lugrís Freire. Edición e análise literaria. - Centro Ramón ...

Xabier Campos Villar
Aquela pequena forza, levaba a misión de dar aviso aos destacamentos
franceses de Pontedeume e Ferrol pra facer unha concentración;
porque os gallegos tiñan xa organizadas as súas tropas, e viñan
do sul barrendo aos invasores. Faltaban aínda cinco días para a batalla
do Ponte Sampaio 225 , de eterna lembranza.
—Non teñades coidado —pensou para os seus adentros don
Rafael— a vosa misión será a de ser comidos polos peixes desta ría,
anque eu sufra a mesma sorte.
Chegaba a lancha ao medio da ría —que ten tres millas de
ancho— e sentíase xa a maneira que decote fai a barra que chega hastra
o Pasaxe do Pedrido 226 .
Don Rafael botou unha ollada para a vila onde quedaban as máis
caras xoias do seu corazón; mirou despois para a igresia que no cume
dun couto parece bendecir a fermosura deleitosa daquela campiña
ridente que se estende ao seu pé. Despideuse co pensamento das afeiciós
todas da terra.
—¡A patria o quere! —dixo para si.
Disimuladamente levantou unha táboa do empanetado, e co pé,
tirou o tapón.
Volveu de novo a poñer a táboa; aos poucos minutos a lancha
tiña ao seu bordo moita auga. Xa comenzaba a saír, polo empanetado.
O capitán francés adiviñando algo, tirou do sable e dirixíndose ao
alcalde, díxolle:
—¡Brigand! ¿qu’ est ce que tu as fait
—¿Que fixen Que aos enemigos da miña patria non podo prestarlles
máis favor que lles dar morte.
—¡Oh! tu mouriras...
Non lle deixou acabar D. Rafael. Lixeiro coma o vento, tirou da
faca e cravouna no peito do francés.
225
Tivo lugar os días 7 e 8 de xuño de 1809 e con ela rematou a ocupación francesa de Galicia.
A “División del Miño”, constituída maioritariamente por xente do pobo e por moi poucos
militares, derrotou ao Sexto Corpo do Exército francés, mandado polo mariscal Ney.
226
Aldea da parroquia de Moruxo situada a 1,8 km de Bergondo, concello ao que pertence.
213