Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
132 <strong>Os</strong> <strong>da<strong>do</strong>s</strong> <strong>do</strong> <strong>reloxeiro</strong><br />
Unha receita moi vella<br />
Ao longo dunha vida podemos pasear por moitos bosques sen apreciar<br />
cambios importantes, mais nada é estable. Unha existencia humana é tan<br />
só un fotograma na vida dun bosque. As explotacións forestais actuais son<br />
temporais, adaptadas aos nosos requirimentos; se vivísemos entre 1000 e<br />
10 000 anos non teriamos máis remedio que arrasar de can<strong>do</strong> en vez os<br />
bosques, para revitalizar non só a terra, senón os propios mecanismos<br />
biolóxicos de moitos organismos. <strong>Os</strong> estu<strong>do</strong>s sobre a evolución <strong>do</strong>s<br />
bosques mostran que, en ausencia de incendios –e outras perturbacións<br />
importantes como erupcións volcánicas ou conxelacións–, a cantidade de<br />
fósforo vai diminuín<strong>do</strong> continuamente, o que leva a un empobrecemento<br />
<strong>do</strong> chan e á desaparición da riqueza vexetal. Moitos organismos vivos están<br />
prepara<strong>do</strong>s para esas perturbacións: hai plantas, por exemplo, que teñen<br />
adaptacións estruturais, teci<strong>do</strong>s especializa<strong>do</strong>s ou características reprodutivas<br />
que se ven favorecidas polo lume. Estes atributos indican que<br />
existe unha relación co lume desde hai millóns de anos. As sementes<br />
dalgunhas árbores –por exemplo os pinos Pinus contorta e Pinus banksiana–<br />
precisan <strong>do</strong> lume para liberarse e poder dispersarse, aínda que para iso<br />
sexa necesario a morte da árbore que as produce; outras plantas, como a<br />
Gentiana autumnalis, só proliferan en zonas queimadas ou con algún tipo<br />
de perturbación.<br />
Tome unha pílula destas cada 1000 anos<br />
<strong>Os</strong> científicos están estudan<strong>do</strong> coi<strong>da<strong>do</strong>s</strong>amente o efecto <strong>do</strong> lume na<br />
estabilidade a longo prazo <strong>do</strong>s bosques, non só nos ecosistemas salvaxes,<br />
senón tamén en explotacións humanas. Nos bosques de moitas rexións <strong>do</strong><br />
planeta estase a utilizar o lume de maneira controlada; incluso nalgunhas<br />
zonas a lei impide apagar un incendio forestal se as causas son naturais. Á<br />
utilización <strong>do</strong> lume para manter a saúde forestal chámaselle “lume<br />
prescrito”, técnica que se usa desde os anos 70. Estes lumes non se fan de<br />
maneira indiscriminada, senón que teñen que ser realiza<strong>do</strong>s por expertos,<br />
queiman<strong>do</strong> de maneira controlada para permitir, entre outras cousas, que<br />
os animais poidan desprazarse a zonas sen queimar. To<strong>do</strong>s coñecemos os<br />
efectos destrutivos <strong>do</strong> lume; entón, que pode ter de bo un incendio<br />
forestal? Ademais de incrementar os niveis de fósforo no chan e de
Change language