Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
84 <strong>Os</strong> <strong>da<strong>do</strong>s</strong> <strong>do</strong> <strong>reloxeiro</strong><br />
noutras condicións ben distintas. Estes miles de anos son un chiscar de<br />
ollo en termos evolutivos, polo que a evolución non tivo tempo para<br />
eliminar algo tan desastroso. Cales son as diferenzas para o Homo sapiens,<br />
no que se refire ao estrés, entre a vida nas cavernas e a situación actual?<br />
Preparán<strong>do</strong>se para a loita<br />
Á resposta <strong>do</strong> organismo ao estrés tamén se lle chama “reacción de loita<br />
ou fuxida”, e é fundamental para afrontar unha situación de emerxencia<br />
en esta<strong>do</strong>, digamos, salvaxe. Can<strong>do</strong> un animal salvaxe –ou un Homíni<strong>do</strong><br />
de hai varios millóns de anos– se enfronta a unha ameaza física<br />
pode prepararse para facer dúas cousas: ou loitar ou ben saír corren<strong>do</strong>.<br />
En calquera <strong>do</strong>s <strong>do</strong>us casos é preciso modificar de maneira drástica a<br />
actividade <strong>do</strong> corpo: a forza e ritmo cardíacos aumentan, a respiración<br />
acelérase, a actividade muscular crece, o sistema nervioso pon os<br />
senti<strong>do</strong>s en alerta, increméntase o nivel de glicosa no sangue, a resposta<br />
<strong>do</strong> sistema inmune diminúe e tamén, ao mesmo tempo, suprímense<br />
procesos inútiles nese momento e que gastan enerxía –como a sensación<br />
de fame ou o proceso dixestivo–. Hai unhas hormonas que teñen un<br />
papel clave no desencadeamento destes cambios, son as producidas<br />
polas glándulas adrenais: fundamentalmente os glucocorticoides e a<br />
adrenalina, as cales se encargan desa mobilización espectacular da<br />
enerxía no corpo.<br />
Un combate demasia<strong>do</strong> longo<br />
Na antigüidade os membros da especie humana encontrábanse cunha<br />
situación dese tipo de can<strong>do</strong> en vez, ao ter que enfrontarse a outro<br />
animal salvaxe. A resposta que acabo de relatar duraba tan só uns<br />
minutos, de maneira que os niveis de hormonas e os cambios asocia<strong>do</strong>s<br />
volvían a valores normais rapidamente. O que ocorre na sociedade<br />
actual é que esta “reacción de loita ou fuxida”, ademais de activarse<br />
debi<strong>do</strong> a perigos momentáneos como na antigüidade, tamén se activa<br />
de maneira prolongada como consecuencia de moitos factores que<br />
inflúen no noso esta<strong>do</strong> emocional –problemas laborais, tráfico, etc.–. A<br />
estrutura e tamén as normas de convivencia desta sociedade non<br />
permiten solucionar a maioría destes problemas en cuestión de<br />
minutos, polo que o nivel alto de hormonas, que en principio é