Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

More documents

Recommendations

Info

2 nd International Non-Wood Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY 1. GİRİŞ Tarımsal üretim yapılan alanlarda çok sayıda yabancı otla karşılaşılmaktadır. Dünyada bugüne kadar yaklaşık 7000 yabancı ot türü tespit edilmiş ve bunların 200-300 kadarının tarımsal üretimi önemli ölçüde etkilediği belirtilmiştir (Patterson, 1985). Ülkemizde ise yabancı ot olarak belirlenen tür sayısı 1800 kadardır (Uluğ vd., 1993). Yabancı otlardan kaynaklanan ürün kaybının %31.6 olduğu ve bu kaybın tüm bitki koruma sorunlarından kaynaklanan zararın yaklaşık yarısına ulaştığı bildirilmektedir (Derke vd., 1994). Yabancı otlar tarımsal üretimde verimi çok ciddi ölçüde azalttıklarından dolayı dünyada kullanılan kimyasalların %50'sini yabancı ot ilaçları oluşturmaktadır (Erkin ve Kişmir, 1996; Gönen vd., 1996). Ülkemizde ise bu oran %26'dır (Delen vd., 2005). 1940’lı yıllardan bu yana tarımsal üretimde yabancı ot kontrolü için herbisitlere gitgide bağımlı kalınmıştır. Yoğun herbisit kullanımı toprak ve yer altı sularının kirliliğinin artması, yabancı otların herbisitlere dayanıklı hale gelmesi, insan sağlığını olumsuz olarak tehdit etmesi ve bu tehlikenin giderek artması gibi sorunlar doğurmuştur (Kropff ve Walter, 2000). Ayrıca, yanlış seçilen ve yanlış zamanda uygulanan kimyasallar ürünlerde ilaç kalıntısı sorunu ortaya çıkarmaktadır. Bu ürünlerimizin ihraç edildiği noktalardan geri dönmesine sebep olduğu gibi tüketicinin kısa veya uzun dönemdeki geri dönüşümü olmayan sağlık sorunlarının da ana kaynağı olmaktadır. Bu nedenlerden dolayı çevre için güvenli herbisit ve büyüme düzenleyicilere yoğun talep hedefi doğal ürünlerin geliştirilmesine çevirmiştir. (Hamdi vd., 2001; Hierro ve Callaway, 2003; Dhima vd., 2006). Tarım sürdürülebilmesi için kimyasal yöntemlere alternatif yöntemleri araştırmak ve uygulamaya aktarmak gerekmektedir. Bu alternatif yöntemlerden biri de allelopatik maddelerin (sekonder metabolitler, allelokimyasallar) yabancı otların, zararlıların ve bitki hastalıklarının mücadelesinde kullanılmasıdır. İki organizmanın acı çekmesi, değer kaybetmesi olan “allelo” ve “pathy” terimi ilk defa Molisch (1937) tarafından ortaya atılmış ve daha sonra Rice (1984) ile daha da gelişen bir konu olmuştur. Bir bitkinin sentezlediği kimyasallar veya bitkinin biyolojik ayrışımı sonucu oluşan maddeler ile başka bitkilerin büyüme ve gelişiminin doğrudan veya dolaylı olarak olumlu veya olumsuz olarak etkilenmesi allelopati olarak tanımlanmıştır (Rice 1984; Putnam ve Tang, 1986). Ayrıca, bitkiler arasındaki kimyasal etkileşim olarak da tanımlanmaktadır. Bu maddelerin yabancı otlara karşı biyolojik mücadelede kullanılabilirliğinin farkına varılması allelopatinin bitkisel üretim uygulamalarında önemini arttırmıştır (Rice, 1984; Einhelling ve Leather, 1988). Türkiye’de ise allelopati çalışmalarına 1980’lerde başlamıştır (Şahin vd., 1983). Allelopatik bitki ürünleri çok geniş kullanım alanıyla doğrudan herbisit yerine kullanılabileceği gibi yeni sentetik herbisitler için de temel teşkil etmektedir. Allelokimyasalların herbisit olarak kullanılmalarına ilişkin en başarılı sonuçlar uçucu yağların yapısında en fazla bulunan terpenlerden elde edilmiştir (Duke, 1991). İnhibitör etkili olarak belirlenen terpenler içersinde ise en etkili olanların monoterpenler olduğu bildirilmiştir (Robinson, 1983). Bu çalışmada birçok bitkide olduğu gibi lavantaya da karakteristik kokusunu veren uçucu yağın ve ana bileşenlerinin (linalol ve linalil asetat) tarımsal üretimde verimi önemli ölçüde etkileyen yabani hardal (Sinapis arvensis L.) yabancı ot tohumlarının çimlenmesi ve fide gelişimi üzerine allelopatik etkisi belirlenmiş ve biyoherbisit olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. 2. MATERYAL VE YÖNTEM Bu araştırmada; yabani hardal (Sinapis arvensis L.) tohumları materyal olarak kullanılmıştır. Allelopatik etkiyi belirlemek için petri ve saksı denemeleri kurulmuş ve petri denemesinde Lavandula x intermedia Emeric ex Loisel (lavanta, lavandin)’in uçucu yağı ve bu yağın önemli bileşenlerinden olan linalol ve linalil asetat, saksı denemesinde ise sadece lavanta yağı kullanılmıştır. Araştırmada sigma-aldrich marka linalol ve linalil asetat bileşikleri kullanılmıştır. Temmuz–Eylül 2009 aylarında kültür arazilerinde doğal olarak bulunan yabani hardal tohumları olgunlaşma döneminde toplanmıştır. 18 Temmuz 2009 tarihinde Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri aromatik bitkiler deneme alanından lavandin çiçek hasadı yapılmıştır. Çiçekler SDÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Laboratuarı’nda bulunan kurutma dolabında 35°C’de 72 saat süreyle kurutulmuştur. Daha sonra kuru çiçekler Clevenger hidrodistilasyon aparatında yaklaşık 3 saat süreyle damıtılmış ve elde edilen uçucu yağ +4°C’de depolanmıştır. Elde edilen uçucu yağdan 7.5 mikrolitre alınarak üzerine 1500 mikrolitre diklorometan katılarak kimyasal bileşenleri 195
2 nd International Non-Wood Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY belirlemek üzere SDÜ Deneysel ve Gözlemsel Öğrenci Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde bulunan Peklin Elmer Autosystem Gaz Kromotogrofisi (QP 5050 GC/MS) cihazında belilenmiştir: Kapiler kolon: CP-Wax 52 CB (50 m x 0.32 mm, 0.25 μm), Fırın sıcaklık programı: Dakikada 10 o C artarak 60 o C’den 220 o C’ye ulaşmış ve 220 o C’de 10 dakika kadar beklemiştir, detektör sıcaklığı: 250 o C, enjektör sıcaklığı: 240 o C, taşıyıcı gaz: Helyum (20 ml/dak.). Petri denemesi: Yabani hardal tohumlarının çimlenmesi üzerine 0 (kontrol), 1, 2, 3, 4 µl dozlarında lavandin yağı, linalool ve linalil asetat uygulanmıştır. Bu amaçla petri kapları içine iki katlı kurutma kağıdı yerleştirilmiş ve lavandin yağı ve bileşenler petri içerisine homojen bir şekilde dağıtılmıştır. Her petriye 10.0 ml distile su ilave edilerek 25 adet yabani hardal tohumu ekilmiştir. Deneme dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Kontrol dozu için sadece distile su kullanılmıştır. Daha sonra petriler oda şartlarında (25 °C) 15 gün süreyle çimlendirmeye bırakılmıştır. Saksı denemesi: Denemede tekstür bakımından killi-kalkerli, alkali (pH değeri 8.1), katyon değişim kapasitesi % 36 ve toplam tuz içeriği % 0.025 olan, kireçce zengin (75.4 K20/da) ve organik madde bakımından fakir (% 1.34), yarayışlı nem (% 8.35) bakımından yetersiz olan bir tarla toprağı kullanılmıştır. Her bir saksı için 25 adet yabani hardal tohumu kullanılmış ve deneme üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ekimden önce saksı toprağına homojen bir şeklide 0, 0.5, 1.0, 2.0, 4.0 mg/kg dozlarında lavandin yağı uygulanmıştır. Her iki denemede de çimlenme ve fide gelişimi süresince çimlenen bitkiler sayılmış ve 15. gün sonunda çimlenme oranları belirlenmiştir. Daha sonra bitkilerin kök ve sap uzunlukları ile kuru madde oranları belirlenmiştir. Kuru madde oranı için bitkiler 70 o C’de 48 saat süreyle kurutulmuş ve [Kuru madde oranı=(Kuru Ağırlık/Yaş Ağırlık)*100] formül ile belirlenmiştir. İstatistiksel Analiz: Elde edilen sonuçlardan çimlenme oranı istatistiksel analiz öncesi arcsin transformasyonuna tabi tutulmuştur. Araştırmada petri denemesi tesadüf parselleri deneme deseninde 2’li faktöriyel düzenleme, saksı denemesi ise tesadüf parselleri deneme desenine göre kurulmuştur. Araştırmanın varyans analizleri SAS (1998) istatistik paket programında değerlendirilmiş ve ortalamalarına ait farklılıkların belirlenmesinde Duncan ve LSD testi uygulanmıştır. 3. BULGULAR Lavantada uçucu yağlar en fazla çiçeklerindeki salgı tüylerinde bulunmaktadır ve distilasyon boyunca kolaylıkla bu tüylerden ayrılmaktadır (Sudria vd., 1999). Bu araştırmada, GC-MS analizine göre lavanta yağında toplam 18 bileşen belirlenmiştir. Ancak lavanta yağında yaklaşık % 80’i iz düzeyde olan 80’den fazla bileşen olduğu rapor edilmiştir (Harborne ve Williams, 2002). Bu bileşiklerden %68.23’ünü linalol (%43.65) ve linalil asetat (%24.58) oluşturmaktadır ki bunlar lavanta yağının en önemli iki bileşenidir (Şekil1). Geriye kalan %31.77’lik kısımda ise diğer bileşikler bulunmaktadır (Çizelge 1). Varyans analiz sonuçlarına göre çimlenme ve kuru madde oranı bakımından her iki özellikte de tekerrürler arasında önemli bir istatistiksel farklılık bulunmazken, uygulama, doz ve uygulama x doz interaksiyonunda p
Page 2 and 3:
2 nd International Non-Wood Product
Page 4 and 5:
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
II. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 10 and 11:
IV. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 12 and 13:
Final Session Final Session Room: M
Page 14 and 15:
Comparison of Pinus sylvestris, Pin
Page 16 and 17:
2 nd International Non-Wood Forest
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161: 2 nd International Non-Wood Product
Page 164 and 165: 2 nd International Non-Wood Forest
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
show all

Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?