Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

More documents

Recommendations

Info

2 nd International Non-Wood Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY bulunulmadığı görülmüştür. Plan içerisinde bu bitkilerden veya herhangi bir odun dışı orman ürününden faydalanmanın düzenlenmesine ilişkin bir ifadenin de yer almadığı saptanmıştır. Nitekim Geray (2001)’e atfen Şafak ve Okan (2004)’e göre; ODOÜ’nün ülkedeki yayılışları genel olarak biliniyorsa da bu türlerin ancak % 62’sinin envanterinin tamamlanabilmiş olması; üretim planlarında büyük bir boşluğun yaşanmakta olması; orman envanteri ve amenajman planlarının bu boyuta ilgi göstermemesi ve aşırı faydalanma gibi darboğazlar bulunmaktadır. Bu nedenle, ODOÜ üretiminin sürekliliğinin sağlanması amacıyla bir yönetim planının oluşturulabilmesi için, bitkilerin yetişme ortamlarında mevcut koşulları ortaya koyacak bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır. Bu bildiride, süsleme amaçlı sürgün faydalanması yapılan Şile-Ağva bölgesindeki şimşirin doğal yayılış alanlarının silvikültürel özellikleri (yetişme ortamı özellikleri, kök yapısı, sürgün özellikleri, gençleşme durumu) ele alınarak, alınması gereken silvikültürel önlemler hakkında önerilere yer verilmiştir. 1.1.Şimşirin (Buxus sempervirens L.) Botanik ve Silvikültürel Özellikleri Şimşir’in sistematikteki yeri incelendiğinde, SPERMATOPHYTA bölümünün, Angiospermae Alt bölümü içindeki, Dicotyledonae (İki çenekliler) sınıfının Dialypetalae (Ayrı petalliler) Alt sınıfına ait Sapindales Takımının, Buxaceae familyasında yer aldığı görülmektedir. 12 m. ye kadar boylanabilen bir ağaç veya 1-2 m boyunda çalıdır. Eliptik-yumurta şeklinde olan yapraklar 1.5-3.5 x 0.5-1-5 cm boyutlarında olup, üst yüzü koyu yeşil, alt yüzü soluk sarımsı-yeşil renklidir. Yaprak sapı kısa, önceleri tüylüdür. Kulakçık yoktur. Yaprak dizilişi karşılıklıdır. Kabuk pürüzlü, yırtılmış, sarımsı kahverenginde, sürgünler önceleri tüylü iken sonradan tüysüz, dört köşeli, zeytin yeşili rengindedir. Yayılış alanları; İspanya'da Prene bölgesinde, Portekiz, Fransa, italya, Korsika ve Sardunya Adaları, az olarak Almanya'da, Balkanlar'da Bulgaristan ve Yunanistan'a kadar olan yerlerde, Türkiye’de ve Kuzey Afrika'da doğal olarak bulunmaktadır. Yurdumuzdaki yayılışı; Trakya, Istrancalar, İzmit, Düzce ve Bolu çevrelerinde, Karadeniz Bölgesinde Zonguldak, Karabük, Trabzon dolaylarında, doğuya doğru Kafkaslara kadar uzanan yerlerde Batı Anadolu'da, Denizli ve Muğla dolaylarında doğal olarak bulunur. Güney Anadolu'da Hatay ve Osmaniye dolaylarında bulunur (Gökmen, 1973; Yaltırık ve Efe, 2000). Yetişme ortamı istekleri, kök yapısı ve gençleşme ekolojisi (uygun gençleşme ortamları, çimlenme için gerekli ışık oranı, tohum özellikleri) birlikte değerlendirildiğinde şimşir bir K-stratejist (yavaş büyüme, düşük yayılma yeteneği, belirli yetişme ortamları, sabit populasyon büyüklüğü vb.) olarak sınıflandırılmıştır. Bununla birlikte, bu türle ilgili bilgilerin yetersiz olması ve uygun olmayan silvikültürel işlemlerin bir sonucu olarak Türkiye Bitkileri Kırmızı Listesinde yer almıştır (Çolak, 2003). Besince zengin nemli toprakları sever. Serin, gevşek, ılımlı, kireçli ya da mineral bakımından güçlü yerlerde iyi yetişir. Kışları ılımlı, iklimi kurak olmayan çevrelerde, gölgeye dayanma yeteneğinin yüksek oluşu nedeniyle yapraklı ve iğneyapraklı ormanlar altında yetişebilir. Donlara karşı duyarlıdır. Özellikle süs bitkisi olarak taze yaprakları altın sarısı ve yeşil renkli olan (aurea), yaprak kenarları beyaz çerçeveli olan (argentea variegata), makasa yatkın sık yapraklı (arborescens) formları ile parlak yeşil sık dallı angustifolia gibi çok çeşitli formlara sahip olan şimşir genellikle çelikle üretilir. Çelikler ya yazın yumuşak çelikler halinde alınır veya yaz sonu kısmen odunlaşmış ökçeli çelik şeklinde kullanılır. Kışın ve ilkbaharda serada veya soğuk camekanlarda daha rahatlıkla köklendirilebilir (Ürgenç, 1998). 2. MATERYAL YÖNTEM Şile ilçesi, Kocaeli yarımadasının kuzeydoğu kesiminde yer alması ve üzerinde yer aldığı yarımadanın batı devamının Trakya’da uzanmasından dolayı, bazı batılı araştırıcılar tarafından, “Thrazisch-Bithynische Flache” diye adlandırılan bu alan Türk Coğrafyacıları tarafından “ Trakya-Kocaeli Penepleni” olarak bilinir. Şile ilçesi, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında “Geçiş İklimi” özelliği gösteren bir iklim tipine sahiptir. Thornthwaite (1948) sınıflamasına göre, tali tiplerden Marmara ikliminin yer aldığı saha üzerinde Akdeniz iklimine göre nispeten hafiflemiş yaz kuraklığı, daha az buharlaşma ve daha sık don etkili olmakta, kış aylarında normal kar yağışı, soğuk ve yağışlar etkin bulunmakta, bulutluluğun ve nisbi nemliliğinde daha fazla olduğu görülmektedir. Arazinin morfolojik karakteri; Karadeniz’e açılan akarsularla yarılmış genç vadiler ile, alçak sırtlar 255
2 nd International Non-Wood Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY ve yükseltisi fazla olmayan tepeler oluşturur. Genelde alçak bir plato karakteri gösteren Şile ilçesi, Karadeniz'e ulaşan kısa fakat çok sayıdaki akarsularla oldukça derin bir şekilde parçalanmış olması, bu vadiler boyunca Karadeniz'in nemli havasının içerilere sokulmasına olanak hazırlamıştır. Akdeniz etkisinin görüldüğü Karadeniz kıyıları boyunca mevcut olan maki elemanları, ormanın tahrip edildiği her yere sokulmuştur. Şüphesiz bu hususta yarımadanın bütünü ile alçak plato oluşunun da rolü vardır (Sezer, 2006). Dolayısıyla, Ağva yöresindeki şimşir alanları dere havzaları boyunca iç kesimlere doğru uzanmaktadır. Çatak ve Göksu dereleri de bu havzalardan olup, şimşir yayılışı bu dere havzaları boyunca bütünlük gösterdiğinden, bu iki havza ayrı ayrı örneklenmiştir. Önce Çatak deresinin doğu ve batı yönlerinde, şimşirin yayılış alanlarının bulunduğu karşılıklı iki yamaç üzerinde, 300x300 m aralık ve mesafeyle yerleştirilen 28 örnek alandan 20 tanesinde ya şimşir meşcerelerinin bulunmadığı, ya da çok bozuk bir yapı gösterdiği gözlenmiştir. Bu nedenle burada 8 adet örnek alanda ölçüm ve tespitler yapılabilmiştir. Böylece genellikle odun hammaddesi üretimi için yapılan envanterlerde sıklıkla kullanılan 300x300 m aralıklarla örnek alanları almanın, buradaki şimşir meşcerelerini örneklemek için çok uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Göksu havzasında da, Şimşir’in dere boyunca ve uygun nem koşulları nedeniyle dereye bağlı bir yayılış göstermesi nedeniyle Göksu deresini ana eksen kabul edip, her iki yamaç üzerinde, belirli aralıklarla örnek alanlar almanın daha uygun olacağı kabul edilmiştir. Bu yaklaşımla, Göksu havzasının aşağı bölümündeki şimşirlerin yayılmaya başladığı ilk noktadan başlanarak, derenin her iki yanında 600 metrede bir örnek alanlar alınmıştır. Bu şekilde belirlenen 13 adet örnek alanının yerleri haritada belirlenmiştir. Bu örnek alanlardan 9 tanesine gidilmiş ve ölçüm yapılabilecek şimşirler olduğu görülerek, 9 örnek alanda ölçüm ve gözlemler yapılmıştır. Daha önceden hazırlanan vejetasyon alım formlarına örnek alanların yükselti, bakı, eğim gibi topoğrafik özellikleri ile birlikte, arazi çalışmalarının yapıldığı dönemde görülen bitkiler ve bunların örtme dereceleri, katlılık gibi özellikler yazılmıştır; ayrıca silvikültürel gözlemler not edilmiştir. Örnek alan büyüklükleri, üzerinde çalışılacak vejetasyon tipine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Çalılıklar ve sürgünden oluşmuş vejetasyonlar için vejetasyon yapısına bağlı olarak 25-100 m 2 büyüklüğündeki örnek alanlar yeterli olmaktadır (Muller Dombois ve Ellenberg, 1974). Ancak burada asıl önemli olan örnek alanın çalışma yapılan alandaki bitkilerin tamamını kapsayacak büyüklükte yani minimal alan büyüklüğünde olmasıdır. Bu nedenle araştırmada örnek alan büyüklüğü, hasılat araştırmaları için uygunluğunu da dikkate alarak, 10x10m (100 m 2 ) olarak alınmıştır. Örnek alanlarda bulunan bitkilerin örtme dereceleri; Braun-Blanquet (1932) tarafından ortaya konulan, bitki türlerinin birey sayısı ile örtme değerini birleştiren aşağıdaki 7 basamaklı örtme derecelerine göre belirlenmiştir: r bir veya çok az birey (çok az bir alanı örten) + seyrek ve %5 den daha az bir alanı örten 1 bol fakat çok az bir örtme derecesine sahip olan ya da az bulunan fakat daha yüksek örtme derecesine sahip olan (her iki koşulda da örtme derecesi %5’ten küçüktür) 2 çok bol fakat %5’den az bir alanı örten yada örtme derecesi %5-25 arası olan 3 örtme derecesi %25-50 arası olan (birey sayısı önemli değil) 4 örtme derecesi %50-75 arası olan (birey sayısı önemli değil) 5 örtme derecesi %75-100 arası olan (birey sayısı önemli değil). Projenin arazi çalışmalarından elde edilen vejetasyon alımlarının depolanması, düzenlenmesi ve diğer bilgisayar programlarına aktarılabilmesi için ilk olarak veriler TURBOVEG (Hennekens, 1996) programına aktarılmıştır. TURBOVEG ortamında depolanan veriler daha sonra sınıflandırma ve analizler yapılmak üzere JUICE programına aktarılmıştır. 3. BULGULAR 3.1. Vejetasyon Özellikleri Tablo 1’de görüldüğü üzere örnek alanlarda şimşire eşlik eden ve örtme derecesi bakımından ön plana çıkan tür akçakesme’dir. Akçakesme şimşirin yoğun olarak bulunduğu alanlarda şimşirle rekabet eden ve şimşir bulunmayan alanları dolduran bir tür görünümündedir. Vejetasyon alımı yapılan 17 örnek alanda şimşir bir örnek alan dışındaki tüm örnek alanlarda akçakesme (Phillyrea latifolia) ile birlikte bulunmaktadır. Örtme derecesi olarak da oldukça bol bulunan bir tür olarak göze çarpmaktadır. Ağaç türleri olarak ve ağaç katında sadece 3 örnek 256
Page 2 and 3:
2 nd International Non-Wood Product
Page 4 and 5:
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
II. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 10 and 11:
IV. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 12 and 13:
Final Session Final Session Room: M
Page 14 and 15:
Comparison of Pinus sylvestris, Pin
Page 16 and 17:
2 nd International Non-Wood Forest
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221: 2 nd International Non-Wood Product
Page 224 and 225: 2 nd International Non-Wood Forest
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 336 and 337:
Page 338 and 339:
Page 340 and 341:
Page 342 and 343:
Page 344 and 345:
Page 346 and 347:
Page 348 and 349:
Page 350 and 351:
Page 352 and 353:
Page 354 and 355:
Page 356 and 357:
Page 358 and 359:
Page 360 and 361:
show all

Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?