Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

More documents

Recommendations

Info

2 nd International Non-Wood Forest Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY Fungal Diseases of Fruit Trees and Shrubs Doğmuş-Lehtijärvi, H. T. 1* , Lehtijärvi, A. 2 , Oskay, F. 3 , Aday, A.G. 4 1,2,3 Süleyman Demirel Üniversitesi, <strong>Orman</strong> Fakültesi, 32260 Isparta, Türkiye, tugbadoğmus@sdu.edu.tr 4 Süleyman Demirel Üniversitesi Yenişar Bademli Meslek Yüksekokulu , Yenişar Bademli, Isparta, Turkiye Abstract: Chestnut (Castenea sativa), walnut (Juglans regia), juniper (Juniperus spp.), black and white mulberry (Morus nigra, M. alba), linden (Tilia plathyphyllos), common myrtle (Myrthus communis), dog rose (Rosa canina), brambles (Rubus canescens), and hawthorn (Crataegus spp.) are considered among the important contrubutors of non-wood forest products of Lakes District of Turkey by means of their fruits. The fruits of these spesies are not only important food source for people and other living organisms but also most of them are used as raw materials for medicines and cosmetics. However, as in many other plant crops, the disease agents which influence the heath and landscape value of the plants also affect and cause severe damage to the fruit trees and shrubs. Fungi such as; Cryphonectria parasitica, Phytophthora cinnamomi, on chestnut, Gnomonia leptostyla, Marssonina juglandis, Armillaria mellea, Phytophthora spp., on walnuts, Gymnosporangium fuscum, on junipers;, Verticillium albo-atrum Phragmidium rubi-idaei, P. fragariae var. rubi, on brambes, Cercospora apiifoliae, C. confluens, Cylindrosporium crataegi, Taphrina crategi, Podosphaera oxyacanthae, Phyllactinia corylea, Gymnosporangium globosum, G. clavipes, G. confusum, G. clavariaforme on hawthorns, can cause severe damage on their above mentioned hosts. In this paper, fungal disease agents of fruit trees and shrubs of the Lakes District are listed and the damage caused by these organisms elaborated. Keywords: Non-wood forest products, Lakes District of Turkey fruit trees and shrubs, Fungal diseases, Fungal disease agents Meyvelerinden Faydalanılan Ağaç, Ağaççık Ve Çalılarda Görülen Fungal Hastalıklar Özet: Kestane (Castenea sativa), ceviz (Juglans regia), ardıç (Juniperus spp.), karadut ve akdut (Morus nigra, M. alba), ıhlamur (Tillia plathyphyllos), mersin (Myrthus communis), kuşburnu (Rosa canina), bögürtlen (Rubus canescens), alıç (Crataegus spp.) özellikle meyveleri ile Göller yöresinin odun dışı orman ürünlerine katkıda bulunan önemli ağaç, ağaççık ve çalı türleri arasında yer almaktadır. Bu türlerin meyveleri, insanlar ve diğer canlılar için önemli bir besin kaynağı olmakla birlikte, birçoğu aynı zamanda ilaç ve kozmetik ürünlerinin hammaddesini oluşturmaktadır. Ancak, birçok bitkisel üründe olduğu gibi, ürünün verimine, bitkinin sağlığına ve peyzaj değerine etki eden hastalık etmenleri, yabani meyve veren ağaç ve çalı türleri üzerinde de ciddi zararlara neden olmaktadırlar. Kestanede; Cryphonectria parasitica, Phytophthora cinnamomi, cevizde; Gnomonia leptostyla, Marssonina juglandis, Armillaria mellea, Phytophthora spp.,ardıçda; Gymnosporangium fuscum, böğürtlenlerde; Verticillium albo-atrum Phragmidium rubi-idaei, P. fragariae var. rubi, alıçlarda Cercospora apiifoliae, C. confluens, Cylindrosporium crataegi Taphrina crategi, Podosphaera oxyacanthae, Phyllactinia corylea, Gymnosporangium globosum,
2 nd International Non-Wood Products Symposium 8-10 September 2011 - Isparta/TURKEY G. clavipes, G. confusum, G. clavariaforme gibi fungal türler adı geçen konukçularda zarar oluşturmaktadırlar. Bu bildiride, Göller Bölgesinde yayılış gösteren, meyvelerinden faydalanılan ağaç, ağaççık ve çalılar üzerinde hastalık oluşturan fungal etmenler listelenecek ve bunların neden olduğu zararlar üzerinde durulacaktır. Anahtar kelimeler: Odun Dışı <strong>Orman</strong> Ürünleri, Göller Yöresi, Meyveli ağaç ve çalılar, Fungal hastalıklar, Fungal hastalık etmenleri 1. GİRİŞ Son yıllarda dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de, odun dışı orman ürünlerine (ODOÜ) duyulan ilginin giderek arttığı görülmektedir. Bu alanda zengin bir potansiyeli olan ülkemiz, ODOÜ sayesinde kırsal kesime ve daha büyük ölçekte ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlamaktadır. Tarakçıoğlu (2009) ODOÜ’ nin Türkiye ekonomisine katkısının 120 milyon $ civarında olduğunu bildirirken, bu ürünlerin binlerce orman köylüsüne de iş imkânı yarattığını belirtmiştir. Yabani bitkilerin meyveleri, yüzyıllardır insanlar ve hayvanlar tarafından besin olarak tüketilmektedir. Bununla birlikte, gıda, tıbbıaromatik özellikler ya da peyzaj değeri taşıyan birçok yabani meyveli ağaç, ağaççık ya da çalı türünün kültüre alınarak üretildiği de bilinmektedir. Kestane, ceviz, badem gibi yüzyıllardır kültürü yapılan türler arasında yer alırken, kuşburnu, alıç, böğürtlen gibi yabani meyveli bitkilerin kültürleri de giderek yaygınlaşmaktadır. Kestane (Castenea sativa), ceviz (Juglans regia), ardıç (Juniperus spp.), karadut ve akdut (Morus nigra, M. alba), mersin (Myrthus communis), kuşburnu (Rosa canina), bögürtlen (Rubus canescens), alıç (Crataegus spp.), keçiboynuzu (Ceratonia siliqua), kocayemiş (Arbutus unedo), menengiç (P. terebinthus subsp. palaestina ), boyacı Sumağı (Cotinus coggygria), Karamuk (Berberis crataegina), Kızılcık (Cornus mas), yabani zeytin, (Olea europae), geyik elması (Sorbus umbellata), çitlenbik (Celtis glabrata), yabani armut (Pyrus communis) ve bunun gibi birçok ağaç, ağaççık ve çalı türü yabani meyveleri ile Göller yöresinin odun dışı orman ürünlerine katkıda bulunan önemli türleri arasında yer almaktadır (Bknz Çizelge 1). Ancak, birçok bitkisel üründe olduğu gibi, ürünün verimine, bitkinin sağlığına ve peyzaj değerine etki eden hastalık etmenleri, yabani meyve veren ağaç ve çalı türleri üzerinde de ciddi zararlara neden olmaktadırlar. Bu zararlar, faydalanılmakta olan ODOÜ’ nün kalitesi ve miktarını doğrudan ya da dolaylı yollardan etkileyerek ekonomik kayıplara neden olmakta, birçok durumda bu kayıplar geçimini kısmen ya da tamamen bu yolla kazanan kırsal kesim ya da üreticiler için ciddi ekonomik kayıplara yol açabilmektedir. Diğer taraftan, özellikle tıbbi aromatik özellikleri için kullanılan ODOÜ’ nde, hastalıklı bitki kısımlarının kullanımı, bu ürünlerden beklenen etkinin azalmasına, hatta bazı durumlarda kullananlar (tüketiciler) üzerinde bitkinin kimyasal kompozisyonunda meydana gelen değişikliklerden ötürü ciddi yan etkiler yaratabilmektedir. Tarımsal üretimde, hastalık, zararlı ve yabani otların neden olduğu ürün kayıpları %30–40 arasında olup, mücadele yapılmayan alanlarda %100’lere ulaşabildiği bilinmektedir. ODOÜ’ nin büyük çoğunluğu mücadeleye uygun olmayan doğal alanlarda yetişmektedir. Bu bitkilerin bilinçli bir şekilde işlenmemesi durumunda hastalıklar tarafından neden olunan kayıpların etkisi artacaktır. Bazı yabani meyvelerin toplanmasının bitkiye zarar verecek şekilde, örneğin ayı üzümünde olduğu gibi, çoğunlukla meyveli dal ve sürgünleri kırılıp, meyvelerin bu sürgünlerden koparılması, ya da kestanede olduğu gibi meyveli dallara sopalar ile vurularak meyvelerin yere düşürülmesi şeklinde yapıldığı bilinmektedir. Bu toplama yöntemleri çalı ya da ağaç dallarında yaraların oluşumuna yol açmakta, dolayısıyla birçok parazitik hastalık etmeni için giriş kapısı olarak rol oynamaktadır. Bu bildiride, Göller Bölgesinde yayılış gösteren, meyvelerinden faydalanılan ağaç, ağaççık ve çalılar üzerinde hastalık oluşturan fungal etmenler literatür bilgileri ışığı altında listelenmiş ve bunların neden olduğu zararlar üzerinde durulmuştur. Diğer taraftan, bu çalışma ile odun dışı orman ürünlerinde hastalıklara yol açan etmenlere dikkat çekerek, hastalık etmelerinin özellikle de sürdürülebilir faydalanma açısından bu değerli ürünler açısından önemi tartışılmıştır. 338
Page 2 and 3:
2 nd International Non-Wood Product
Page 4 and 5:
Page 6 and 7:
Page 8 and 9:
II. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 10 and 11:
IV. session Room: Sedir Chair: Asso
Page 12 and 13:
Final Session Final Session Room: M
Page 14 and 15:
Comparison of Pinus sylvestris, Pin
Page 16 and 17:
2 nd International Non-Wood Forest
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303: 2 nd International Non-Wood Product
Page 310 and 311: 2 nd International Non-Wood Forest
show all

Proceedings Book / Bildiri KitabÄ± - Orman FakÃ¼ltesi - SÃ¼leyman ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?