You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Yazar Vahdettin nce, ran’n Mehed kentini tanmlamak<br />
için uzun süre düündüünü belirttii ran notlar yazsnda,<br />
yolculuun sonuna doru arad tanm buldu-<br />
unu u sözlerle anlatyor; “Mehed derinlikti. Derindi.<br />
Onu bugüne kadar gördüüm dier kentlerden farkl klan<br />
buydu. ran’n irfani derinliiyle tarihi derinlii kol kola<br />
vermilerdi Mehed ovasnda. Firdevsi’nin, bn-i Sina’nn,<br />
Gazali’nin, Molla Sadra’nn hikmeti ile Ehli Beyt’in irfan<br />
Ostan- Horasan- Rezevi'nin uçsuz bucaksz derinliklerinde<br />
Kerimhani’nin semavi mersiyeleriyle mayalanp yeniden<br />
gelecei kucaklamaya hazrlanyordu.”<br />
Benim ‘ak’ olarak yorumladm bu hal için nce’nin<br />
yapt tanmlama, Mehed ve mam Rza Külliyesi’ni anlatmak<br />
için en uygunu sanrm. Özellikle “külliye” diyorum,<br />
çünkü birbirinden devasa avlular, mescidleri, türbeleri,<br />
müzeleri, kütüphane, hastane, yemekhane gibi<br />
sosyal alanlaryla bir ehir görünümünde mam Rza Türbesi.<br />
Her gün milyonlarca insann ziyaret ettii 75 hektarlk<br />
türbe ve çevresine, Harem-i Motahhar (kutsal türbe<br />
yaplar) deniyor.<br />
mam Rza, Ehl-i Beyt'in 12 imamndan 8.’si. Türbesinin<br />
bulunduu Mehed’in tarihi, mam Rza’nn hayatyla ekillenmi<br />
âdeta. Abbasi halifelerinin mirasçs olan mam<br />
Rza, 817 ylnda yedii üzümlerden zehirlenerek burada<br />
ölmü. O sralarda küçük bir ehir olan Mehed, zamanla<br />
mam Rza’nn türbesinin genilemesi ve ziyaretçi aknyla<br />
büyüyüp gelimi. ranllarn ve komu devletlerde<br />
yaayan baka iilerin en çok ziyaret ettii mekânlardan<br />
olan Mehed’e, ylda 12 milyon ziyaretçi geldii belirtiliyor.<br />
Bu ziyaretçiler, türbeyi ziyaret edip, Fatiha okuyup<br />
ayrlmyorlar.<br />
ii inancnda camilerin günlük hayatta çok yaayan<br />
mekânlar olmas gibi türbeler de çok hareketli. Geleneksel<br />
ii inancna göre türbe ziyaretinde Kerbala bata olmak<br />
üzere ac olaylarn yas tutulur. Türbelerde gözyalaryla<br />
dua eden, yas tutan kadn, erkek ranllar’ görmek<br />
mümkün. iiler, mam Rza Türbesi’ni ziyaret edenleri<br />
Mehedî olarak adlandrr.<br />
Altn Kubbeli Türbenin Tarihi<br />
mam Rza’nn ilk türbesinin 9. yüzylda Halife Harun Re-<br />
it tarafndan yapld biliniyor. Bu türbe 10. yüzylda saldrlar<br />
sonunda ykld ve Gazneli Sultan Mahmud tarafndan<br />
1009 ylnda yeniden yapld. 12. yüzylda Moollar,<br />
türbeye büyük zarar verdi. Daha sonra türbe tekrar<br />
restore edildi. 15. yüzylda Timur’un olu ahruh ve ordular<br />
Mehed’e dokunmad ve türbeye<br />
büyük sayg gösterdi. 18. yüzylda<br />
Nadir ah’n türbe ve çevresine katklar<br />
önemlidir. Türbenin etrafnda bugün<br />
de hummal bir inaat faaliyeti sürüyor.<br />
Benim en çok dikkatimi çeken ran’n<br />
özellikle cami ve türbe mimari