Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kesien Üç Yaamn Yansmas<br />
Pera Müzesi’nde düzenlenen “Osman Hamdi Bey ve<br />
Amerikallar: Sanat, Arkeoloji ve Diplomasi” adl sergi, ite<br />
bu arkeolojik kaz talebiyle birlikte balayan ülkeler aras<br />
diplomatik belgeleri, kazyla sonucunda ortaya çkan baz<br />
tarihi eserleri ve Osman Hamdi Bey’in çok önemli tablolarn<br />
bir araya getirerek bir döneme k tuttu.<br />
Osman Hamdi Bey’in de arkeolog, ressam ve müzeci yönlerini<br />
gözler önüne seren sergide, 19. yüzyla ait arkeolojik<br />
fotoraf ve çizimler, diplomatik mektuplar, seyahat günlükleri<br />
ve arkeolojik buluntulara yer verildiini belirtmitik.<br />
Bunlarn arasnda Sümerlilere ait tabletlerin de yer aldn<br />
hatrlatalm. Bu tabletler sayesinde Sümer dili ve yaam ile<br />
ilgili çok önemli bilgilere ulalm.<br />
Osman Hamdi Bey "Cami Önünde" tablosu (1891). Tuval üzerine yal boya.<br />
208 x 110 cm. Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi Arivleri.<br />
Amerika Arkeoloji Fotorafçlnn Babas<br />
Amerika’da Osmanl’yla birlikte balayan arkeoloji<br />
ve bu amaçla kurulan Amerika Arkeoloji Enstitüsü,<br />
ilk kazsn Assos’ta yapmak için, Osmanl mparatorluu<br />
adna Osman Hamdi Bey’den, Asar- Atika<br />
Nizamnamesi uyarnca gerekli izinleri alm. Ve<br />
1881-83 ylnda Asos kazs balam.<br />
Bu kazyla birlikte, pek çok ilki gerçekletirmi olan<br />
Osman Hamdi Bey ile ‘Amerikan Arkeoloji Fotorafçlnn<br />
Atas’ olarak kabul edilen Heynes ve ‘Arkeolojinin<br />
Kolomb’u’ olarak kabul edilen Asur Bilimci<br />
Hilprecht’in yollar, medeniyetler beii, bereketli<br />
Anadolu topraklarnda bir araya gelmi. Bu buluma<br />
pek çok tarihi eserin gün yüzüne çkarlmasn, Anadolu<br />
üzerinde yaayan birçok medeniyetin tarihinin<br />
aydnlanmasn salam. Bu da günümüzde Suna-<br />
nan Kraç Vakf Pera Müzesi ile Pennsylvania Üniversitesi<br />
Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi ibirliiyle<br />
gerçekletirilen, Osman Hamdi Bey ve Amerikallar<br />
Sergisi’nin hazrlanmasnn esin kayna olmu.<br />
Sergide Osman Hamdi Bey’in bilinen ve bilinmeyen tablolar<br />
sanatseverlerin beenisine sunuldu. Osman Hamdi<br />
Bey’in Türkiye’de daha önce hiç sergilenmeyen “Cami<br />
Önünde” ve “Nippur Kazlar” isimli iki tablosunun, anavatannda<br />
sanatseverlerle ilk kez bulumas sergiyi önemli<br />
klan unsurlarn banda geliyor. Yllardr büyük bir sabrla<br />
sergilenecei günü bekleyen bu tablolar, ayrca hem dönemin<br />
Osmanls hakknda hem de Osmanl’da Osman<br />
Hamdi ile balayan arkeolojik kazlar hakknda bilgiler veriyordu.<br />
Yani hazrlanan bu sergi sayesinde tarih, sanat ahitliinde<br />
dile geliyordu.<br />
Türkiye’de ilk kez sergilenen bu iki tablonun talihsiz<br />
hikâyelerinin oldukça ilginç olduunu söylemeliyiz. Tarihi<br />
belgelere göre Osman Hamdi Bey, 1893’te Chicago’da<br />
düzenlenen Kolomb Dünya Sergisi’ne katlmak üzere<br />
“Cami Kapsnda” ve “Türbede Kadnlar” isimli iki tablo<br />
yapm. Bu iki tablo, serginin yaplaca Amerika’dan önce<br />
1891’de Berlin, 1892’de ise Paris’te düzenlenen sergilere<br />
gönderilir.<br />
“Cami Kaps” Tablosunun<br />
Yüzyllk Yalnzlk Kaderi<br />
Resimler Paris’te sergilenirken, Fransz eski eser yetkilileri,<br />
Osmanl topraklarndaki kazlarda bulunan her tür arkeolojik<br />
malzemenin yurt dna çkarlmasn denetleyen Osman<br />
Hamdi’nin gözüne girmek için ve Osman Hamdi’nin<br />
Irak’taki bir Sümer öreninde çkarlan önemli buluntular<br />
Louvre Müzesi’ne devretmesinden duyduklar minnetin bir<br />
ifadesi olarak, sanatçnn “Türbede Kadnlar” isimli tablosunu<br />
satn alm. te Osman Hamdi Bey’in “Cami Kapsnda”<br />
isimli tablosunun yüzyl sürecek yalnzl da böylece<br />
balam.<br />
146
Change language