You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
esi arasnda yaplmtr. Bu yol, Roma, Bizans ve Osmanl<br />
Türkleri zamannda stanbul’u Anadolu’ya balayan<br />
tek yoldu. skele Meydan’na çkan ve Anadolu<br />
yolculuuna hazrlanan her yolcu, mutlaka Hüdâyî<br />
Hazretleri Türbesi’ne urar, dua eder ve buradaki sebilden<br />
su içerek, Menzilhane Yokuu’ndan Karacaahmet<br />
Türbesi’nin bulunduu mevkiye gelirdi. Bu türbenin<br />
bulunduu yer ise, bir dua ve toplanma mahalli idi.<br />
Burada on iki sebil yaplmtr.<br />
Ahmediye Camii sebili, eski Ahmediye yeni Gündo-<br />
umu Caddesi üzerindedir. 1134 (1721-22) tarihinde<br />
Ahmediye Camii, medresesi, mektebi, kütüphanesi ve<br />
çemesi ile beraber yaptrlmtr. Bu, devrinin en güzel<br />
ve zarif eseri, külliyenin bânisi, Eminzâde Hac Ahmet<br />
Aa tarafndan yaptrlmtr.<br />
Sebilin sa tarafnda caminin avlu kaps ve mermer<br />
çemesi, üzerinde ise Ahmediye Mektebi bulunmaktadr.<br />
Tamamen mermerden yaptrlan sebilin ebeke demirli<br />
üç penceresi vardr ki ince dört sütun arasna yerletirilmitir.<br />
stalaktitli balklar bulunan sütunlarn, birbirine<br />
balayan mermer kemerleri vardr. Ahap saçak<br />
altnda, tavuskuyruu ekli üzerinde ve her pencere yüzünde<br />
ikier beyit olmak üzere, on iki msral kitâbesi<br />
vardr. Bu kitâbe, pencere üzerindeki mermer kemerler<br />
üzerinde de devam etmektedir. Hepsi yirmi msra olan<br />
bu kitâbe udur:<br />
Sadaki pencere üzerinde ve saçak altnda: Eminzâde<br />
cenab- hac Ahmed kim bu âlemde / Ana oldu müyesser<br />
hâk-bûs-i Kâbe-i ulya / Zehi zîba sebîl-i mâ-i selsal-i<br />
musaffâ-ter / K’olur nû eyledikce ayn- Zemzem-ve<br />
safâ-bahâ.<br />
Ortadaki pencere üzerinde ve saçak altnda: düb temir<br />
bâzu-yi fütüvvet fî-sebîlillâh / Pür itdi ni’met-i hayr<br />
ile Çem-i Kepçeyi hakka / Terazide n’ola tartlsa âb dürr<br />
ü güherle / Letâfetde ana lülesi lâla olamaz hemtâ. Soldaki<br />
pencere üzerinde ve saçak altnda: Ata- nâse bir<br />
âb- musaffay sebîl itdi / Yenabi-i himemden bu mahalle<br />
eyleyüb icrâ / Safâ-y lezzetini bir kez düünde Kûh-ken<br />
görse / derdi ömrü oldukca leb-i îrin’den istinâ Sadaki<br />
birinci pencere üzerinde: Aceb mi tene lebler olsa<br />
îrîn-kâm da’vâl / Ziyafet eyledi atane ehd ü ir ile<br />
gûyâ<br />
Ortadaki pencere üzerinde: düb hayratn mebrûr ide<br />
Hakk sa’yini mekûr / Mu’în ola hemie ana lûtf-i hazret-i<br />
mevlâ Soldaki pencere üzerinde: Gelen dil-teneye her<br />
kûzesi Sâlim didi tarih / Zülâl-i pâki nû it bu sebîl-i âbden<br />
shha. Sene 1134<br />
Kitâbe, air kazasker Mirzazâde Sâlim Mehmet Emin<br />
Efendi tarafndan hazrlanmtr. Kendisi, eyhülislâm<br />
Mirza Mustafa Efendi’nin (öl.1135/1722) oludur. yi<br />
bir medrese tahsili gören Sâlim Efendi birçok vazifelerde<br />
bulunduktan sonra 1149 (1736-37)’de Mekke Kads<br />
olmu ve 1151 (1738)’de de am’a gelmesi emrolunmutur.<br />
1152 Muharrem’inde (Nisan 1739) Trablus-<br />
am ile am arasnda Mefrik’te vefat etti ve oraya gömüldü.<br />
13<br />
Ahmediye Camii Kütüphanesi<br />
Kütüphane, Ahmediye semtinde ve Ahmediye Camii<br />
Külliyesi’ne dâhil olup 1134 (1721-22) tarihinde Tersane<br />
Emini Ahmet Aa tarafndan fevkânî olarak yaptrlmtr.<br />
Esvapç Soka’na açlan merdivenli avlu kaps bu yüzden<br />
“Kütüphane Kaps” ismini tamaktadr. Bu kapnn<br />
kitâbesi yoktur. Kütüphaneye çkmak için dar bir<br />
kapdan girilir. Uzunca bir koridorun sonunda iki ta<br />
basamak ile sahanla gelinir. Burada 360 derece dönülerek<br />
on basamak ile kütüphane önündeki sahanl-<br />
a (hayat) çklr. Üzeri, alt mermer sütunun tad üç<br />
kubbe ile örtülmütür. Sol tarafnda bir küçük çeme<br />
ve helâ bulunmaktadr. Çemenin suyu, sakalar tarafndan<br />
tanmaktadr. Tek sar büyük kubbesi sekiz yüzlü<br />
bir kasnaa oturtulmutur. Alt-üst 13 pencereden k<br />
alr. Kemerli ve mermer söveli kapsndan içeri girildiinde<br />
sol tarafta iki kapakl dolap, üç katl mermer bir ni<br />
bulunduunu görürüz. Tam karda yamakl bir ocak<br />
bulunmaktadr.<br />
Kapsnn üzerinde kitâbesi yoktur. Kütüphane, Esvapç<br />
Soka tarafnda ve bir köesi konsollar üzerinde d-<br />
ar tarlm olarak tamamen kesme tatan yaplmtr.<br />
Kütüphanenin mimar, Lâle Devri ba mimar Kayserili<br />
Mehmet Aa’dr. Kütüphanenin 1139 tarihli vak-<br />
yesi vardr. amî Mehmed Efendi kütüphaneye 50 kitap<br />
vakfetmitir.<br />
Günümüzde Kur’an kursu olarak kullanlan yapnn iç<br />
mekânnda bir ocak, iki dolap ve ilemeli üç mermer ni<br />
bulunmaktadr. Kütüphanenin sokak cephesinde zemin<br />
katla üst kat arasn dolduran üç sral konsol dizisi ile<br />
üst hizada sivri kemerli pencerelerin arasna yerletirilen<br />
konsollar üzerine bindirilmi konut tipinde iki küçük ku<br />
evi görülür. Burada uygulanan küçük boyutlu kat odalarnn<br />
zemin katna konsollarla bindirilen cumbal cephe<br />
düzenlemesi, özellikle XVIII. yüzyln kütüphane ve<br />
sbyan mekteplerinde yaygnlk kazanmtr. 1732 tarihli<br />
Hekimolu Ali Paa, 1715 Vefa ehit Ali Paa Kütüphanesi<br />
ile 1728 Aksaray Süleyman Halife Sbyan Mektebi<br />
bunlarn en iyi bilinen örnekleri arasndadr. 14<br />
Osmanl Mezar Talar ve Ahmediye Camii Haziresi<br />
stanbul’da yaayanlarn gördüü revnakl rüyalardan<br />
biri de, hayatla ölüm arasndaki ince çizgiyi gösteren<br />
mezarlklardr. ehrin Eyüp, Fatih ve Üsküdar gibi daha<br />
eski yerleim alanlarnda, gündelik hayat çevreleyen<br />
kimi kavuklu, kimi fesli, kimi sarkl sakinlerini misar<br />
eden kadim mezarlklar her an gözümüzün önünde-<br />
159
Change language