You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Harne Bir Kimse Nokta Koyamaz<br />
1642 ylnda stanbul’da doar Osman Efendi. Babas,<br />
Haseki Sultan Camii müezzini Ali Efendidir. Yaad-<br />
dönemin klasik bilgileriyle donanr, vezir Köprülüzâde<br />
Mustafa Paa’nn himayesinde. Küçük yalarda Kur’an’<br />
hfzeder ve “Hâfz Osman” olur. Kur’an’a kar derin bir<br />
sayg ve hürmet besleyen Hâfz Osman’n güzel yazya<br />
kar da istidâd vardr. Bu istidâd ve merak onu, dönemin<br />
önemli hattatlarndan birine, Hattat Dervi Ali’ye<br />
götürür. Büyük Dervi Ali ve Birinci Dervi Ali diye de bilinen<br />
hattat, eyh Hamdullah ekolünün en zirve temsilcilerindendir,<br />
yazlarn eyh’in yazlarndan ayrmak çok<br />
güçtür. Bu nedenledir ki hattatlar arasnda eyh-i Sâni<br />
(kinci eyh) namyla anlr olmutur. Ve Hâfz Osman ile<br />
aklâm- sitte mekine balar eyh-i Sâni Dervi Ali.<br />
Vira Bismillah, Aklâm- Sitte<br />
Hz. Ali’nin hilâfeti zamannda gelimeye devam eden<br />
yaz sanat, devletin bakenti olan Kûfe’den dolay kûfî<br />
adn alr. Günümüz hattyla kyaslandna iptidâi bir<br />
özellik gösteren bu yaz, ilerleyen dönemlerde, bilhassa<br />
Emeviler’in son yllarnda köeliliini kaybeder. Abbasiler<br />
devrinin mehur vezir ve hattat bn Mukle, yaz sanatnn<br />
belirli kurallar dâhilinde icra edilebilmesini ister ve nihayette<br />
“aklâm- sitte” denen; muhakkak, reyhâni, sülüs,<br />
nesih, tevki ve rik’a’dan oluan alt çeit yaz ortaya çkar.<br />
1650li yllarda Dervi Ali’den aklâm- sitte derslerine<br />
balar Hâfz Osman. Birkaç yl devam eder bu mek.<br />
Fakat Dervi Ali’nin ya epeyce ilerlemitir. Bu nedenle<br />
Hâfz Osman’, talebelerinden Suyolcuzâde Mustafa<br />
Eyyubi’nin meklerine yollar. Suyolcuzâde’den ksa sürede<br />
eksiklerini tamamlayan Hâfz Osman icazet almaya<br />
hak kazanr ve "Hattat Hâfz Osman" olur. Yl 1659,<br />
Hâfz Osman 18 yandadr.<br />
Hüseyin Gündüz'ün modern bir tasarmda yazd Hilye-i erîfe<br />
Kimi sanatkârlarn kymeti kaykçsndan sultanna kadar<br />
henüz salklarnda bilinir, kimileri ise yllar sonra dile ya<br />
gelir ya gelmez. Hattat Hâfz Osman Efendi, henüz salnda<br />
kymeti bilinen sanatkârlarmzdan. Hatlar ve bilhassa<br />
Hilye-i erîeri elden ele dolaan, padiahn dahi<br />
hürmette kusur etmedii hattat, “Bir velîye bende olmak<br />
cümleden â’lâ imi.” der ve yüzyllardr hattatlarn<br />
çeme-i feyzi olur.<br />
Kemâl, Teferruatta Gizlidir<br />
"Kemâl, teferruatta gizlidir" demiler. Hâfz Osman,<br />
icazet ald halde kendini yazda “olmu” kabul edememitir<br />
ki “Nefeszâde” namyla maruf Seyyid smail<br />
Efendi’ye bavurur, yeniden hat meki için. Seyyid smail<br />
Efendi aklâm- sittede, eyh Hamdullah ekolüne<br />
mensuptur ve onun mesabesindedir. Dersine kabul ettii<br />
Osman Efendi’ye, yazya yeni balayan bir talebeymi<br />
gibi elif-be dersleri verir. Osman Efendi de hiç gücenmeden,<br />
“oldum” edalarna bürünmeden hocasnn<br />
dizi dibinde yazar elif’i, be’yi en batan. En batan krlr<br />
eli. Ve nihayetinde eyh Hamdullah’n yaz üslubuna,<br />
26
Change language