Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Anadolu Selçuklu Devleti, yaklak iki asr süren varl boyunca çok önemli eserler ortaya koymay<br />
baarmtr. Anadolu Selçuklu yaplarnda, mimari elemanlarn farkl biçimlerde bezendii dikkat çeker.<br />
Yaz ve bitkisel bezemenin bir arada kullanld bezemelerde yaz ön plana, geometrik ve bitkisel<br />
bezemenin bir arada olduu bezemelerde ise geometrik bezeme ön plana çkmaktadr. Bu yazda,<br />
Anadolu Selçuklu Mimarisi’deki yaplarn taç kap bezeme düzeninde rûmi deseninin kullanmn<br />
kronolojik sraya göre inceledik.<br />
Müslümanlar asrlarca Hristiyan Bizans mparatorluu ile savaarak<br />
onlarn Anadolu’daki mukavemetini krmaya çalmlar,<br />
fakat bunu baaramamlard. 26 Austos 1071 tarihinde<br />
1 Malazgirt’te gerçekleen çarpmada Büyük Selçuklu<br />
Sultan Alparslan’n Bizansllara kar elde ettii zafer ile bu<br />
direnç krlm ve göçlerle gelen Türkmenlere, Anadolu’da<br />
bir vatan hazrlanmt. Böylece Türkmenler Anadolu’ya<br />
gruplar halinde gelmeye balamlardr. 2 Malazgirt zaferinden<br />
sonra Bizans’n içine dütüü siyasi iktidarszlktan dolay,<br />
Melikah döneminde, Alparslan’n amcaoullar olan Kutalmoullar,<br />
bölgenin fethinde ciddi bir direnile karlamadan,<br />
1075 tarihinde znik’i almlardr. Buray üs olarak<br />
kullanmlar ve Anadolu Selçuklu Devleti’nin temellerini atmlardr.<br />
3 Ancak Süleyman ah’n Kuzey Suriye’de genileme<br />
siyaseti gütmesi ve Halep’i kuatmas Büyük Selçuklular<br />
tarafndan tehlike olarak görülmü ve kar harekâta geçilmitir.<br />
1086 ylnda Süleyman ah’n ölümüyle oullar Klçarslan<br />
ve Dolat, Melikah’n yanna götürülmülerdir.<br />
Melikah’n 1092’de ölümüyle serbest kalan Klçarslan,<br />
znik’e gelerek devletin bana geçmitir. 4 I. Klçarslan<br />
1096’da I. Haçl Ordusu’nun znik’i almasna mâni olamam<br />
5 ve Bizansllarla yapt anlamadan dolay genileme<br />
politikasn douya yöneltmi ve bakenti Konya’ya tamtr.<br />
6 Böylece tarih sahnesine çkm olan Anadolu Selçuklu<br />
Devleti etrafndaki beylikleri de himayesine almaya çalarak<br />
Anadolu’da siyasi bir birlik oluturmulardr. Her bir sultann<br />
vefatndan sonra meydana gelen taht kavgalarna ramen<br />
genileyerek zengin bir devlet haline gelmeyi baarmlardr.<br />
I. zzeddin Keykavus (1211-1220) 7 ve I. Alâeddin Keykubad<br />
(1220-1237) 8 zamannda en parlak devirlerini yaamlardr.<br />
II. Gyaseddin Keyhüsrev (1237-1246) 9 döneminde, 3 Temmuz<br />
1243’te Moollarla Köseda’da gerçekleen çarpmada<br />
ciddi bir müdafaa göstermeyen Selçuklu Ordusu bozguna<br />
uramtr. 10 Anadolu Selçuklu Devleti bu savatan sonra<br />
Moollara yüklü vergiler vermek zorunda kalmlar ve Mo-<br />
ollara baml olarak varlklarn sürdürebilmilerdir.<br />
Diyarbakr Ulu Camii
Change language