Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
un bezemenin bulunduu taçkapsnda mukarnas sralar ço-<br />
alm, geometrik bezemeli ana bordürlerin etrafndaki ince<br />
bordürlerde rûmi desenli bezeme kullanlmtr. Bu özellikleriyle<br />
atlama ta olarak görülen bu yapda bezemeler yüzeyseldir.<br />
Kemer köeliklerinde, yandan verilmi yürür vaziyetteki aslan -<br />
gürleri yer almaktadr. 23 Bu gürlerin ba ve kuyruklar tahrip<br />
olmutur. Kitabe kuann altnda giri niini üç taraftan çeviren<br />
ince bordür de bitkisel desenlidir.<br />
Konya Alâeddin Camii’de bulunan birkaç kitabede Sultan<br />
Alâeddin Keykubad zamannda 617/1220 ylnda Atabey<br />
Ayaz’n nezaretinde tamamland yazldr. 24 Taçkapda iki<br />
renkli mermer malzeme kullanlmtr. Derin olmayan ni eklindeki<br />
taçkapnn sivri kemerini, tam tepe noktasnda tam dairede<br />
birleen iç içe geçmi yarm daireler çevirmektedir. Kemer<br />
köelii ise birbirinin alt üstünden geçip düüm oluturan eritlerle<br />
bezenmitir. ki renkli ta içiliiyle düzenlenen geometrik<br />
geçmeler, güneyli özellikleri Orta Anadolu’ya tamaktadr.<br />
Erzurum Çifte Minareli Medrese Taçkaps<br />
XIII. yüzyl balarna tarihlenen Kemah Melik Gazi Türbesi 20 ,<br />
tulalarla ina edilmi olmas ve giriinde tulalarn arasnda -<br />
ruze renkli srl tulayla elde edilen bezeme, Meraga bölgesinin<br />
eserleriyle benzerlik içindedir. Sekizgen gövdenin üzeri piramidal<br />
külahla örtülüdür. Her cephede dikdörtgen çerçeveli çökertme<br />
alanlar bulunur. Dou cephedeki girie, iki tara merdivenlerle<br />
ulalr. Düz atk tal giriin iki yanndaki zar balkl<br />
sütunceler, geometrik desenle bezenmi alnl çeviren sivri kemere<br />
oturmaktadr.<br />
Amasya Halifet Gazi Türbesi’nde (1145) 21 karmza çkan yuvarlak<br />
kesitli zikzak ve köeli çkntlar oluturan silmeler, yerli geleneklere<br />
örnek olarak gösterilebilir. Küçük bir kavsara niine sahip<br />
giri, dtan kademeli olarak daralan bazen zikzak, bazen kö-<br />
eli girinti ve çkntlar yapan burmal ince kaval silme ile çevrelenmitir.<br />
Bunun üzerinde ortada bir sütunla ayrlan kemerli bir pencereye<br />
sahiptir. Cepheyi en dtan zikzakl ince bir silme çevrelemektedir.<br />
1217 ylnda I. zzeddin Keykavus tarafndan Sivas’ta yaptrlan<br />
dârüifa 22 açk avlulu iki eyvanl bir plâna sahiptir. Güney yönde<br />
bulunmas gereken dier yan eyvan türbe olarak deerlendirilmitir.<br />
Türbe cephesi, çini mozaik tekniiyle mavi, beyaz, -<br />
ruze, lacivert renklerde, geometrik desenlerle bezenmitir. Yo-<br />
Fazla deiiklie uramadan günümüze ulaabilen nâdir yaplardan<br />
birisi olan Nide Alaeddin Camii 1223’te ina edilmitir. 25<br />
Kble duvarna dik üç nei yapnn, mihrap önü, yan yana üç<br />
kubbeyle örtülmütür. Dier ksmlar sekiz ayak üzerine kuzeygüney<br />
dorultusunda sivri beik tonozla örtülüdür. Taçkaps<br />
dou cephesinde ve biraz da kuzeye kaydrlm bir biçimde<br />
düzenlenmitir. Kuzeydou köesinde ta minaresi yer almaktadr.<br />
Beden duvarlarndan oldukça yüksek, fakat çok fazla<br />
da takn olmayan taçkapsnda bir ana bordür mevcuttur ve<br />
geometrik bezemelidir. ri mukarnaslardan oluan kavsara niinin<br />
üzerindeki bordür geometrik bezemelidir ve tepe noktasnn<br />
iki yannda sanatç kitabesi yer alr. Bunlarn yanlarnda da<br />
saç örgülü tahrip olmu iki insan ba mevcuttur. Bunun üzerinde<br />
üç satrlk kitabeyi içine alacak ekilde kavsara kemer boluklarn<br />
çeviren sivri kemerli bordür, geçme desenlidir. Ayn ekilde<br />
bask kemerli giriin üzerindeki bordür de geçme desenlidir.<br />
Taçkapda bitkisel desen sadece kemer köelerinde ve mukarnas<br />
yuvalarnda bulunan birkaç gülbezekten ibârettir. Tamamen<br />
geometrik desenleri ve yüzeysel oyma tekniiyle ilk dönem<br />
yaps olduunu ortaya koymaktadr.<br />
Ahlatl Hürrem ah Usta’nn imzasn tayan 1228-1229 26 tarihli<br />
, Mengücekolu Ahmet ah ve ei Turan Melek’in yaptrd<br />
Divrii’deki Ulu Cami ve Dârüifa’dan oluan külliyenin<br />
bezemelerinde, kendinden önce ve sonra rastlayamayacamz<br />
bir ta ustalyla karlalr. Biri dârüifaya ait olmak üzere<br />
burada bulunan dört kapnn her biri ayr ayr taçkap eklinde<br />
düzenlenmitir. Kuzey taçkaps neredeyse üç boyutlu bir<br />
görüntü ortaya koyan iri rûmi desenleriyle ilenmitir. Bu gö-<br />
132
Change language