49-50

türk tabipleri birliðim e s l e k i s a ð l ý k v e g ü v e n l i k d e r g i s iYoksul hanelere sosyal yardımın da çalışmayla ilişkilendirilmeyeçalışılması, emeklilerin, engellilerin,göçmenlerin en düşük ücretlerle güvencesiz çalıştırılmasınailişkin düzenlemeler de gündemdedir.Yasamanın Yerini AlanStrateji BelgeleriUlusal İstihdam Stratejisi kapsamında, dahabilinmeyen, ancak yaşayarak gördüğümüz veya işçidirenişleriyle açığa çıkarılabilen pek çok örtükdüzenleme ve fiili uygulama vardır. Mali oligarşik“strateji belgeleri”, eski tarz yasama-uygulama işleyişinialt üst eden bir emrivakiliktedir. Yasamanınyerine geçirilen strateji belgelerinin birçok yönelimifiilen uygulanmaktadır. Neoliberal devlet tarafındanönü açılıp özendirilen fiili uygulamalar,kapitalistler tarafından öğrenilerek belli bir yaygınlığaulaşıp teamül haline geldikten sonra yasaldüzenleme yapılmaktadır. (3) Tek bir büyük paketolarak Meclise geldiğinde büyük tepki çekecekdüzenlemeler, parça parça, bazıları torba yasalarlayandan, bazıları ilintisiz başka yasalara alt maddeolarak geçirilmektedir. Yine en çok dirençle karşılacakkıdem tazminatı hakkı gaspı gibi sivri uçlar,sürece yayılarak, direnç mevzilerinin farklı düzenlemelerleyandan ve arkadan kuşatılıp zemini kaydırılarakhayata geçirilmektedir. Yasal hatta anayasaldüzenleme gerektiren değişikliklerin, kanunhükmünde kararnamelerle, bakanlık yönetmeliği,idare genelgesi veya mevzuat düzenlemesi ile uygulanmasınınpek çok örneği vardır. Strateji belgeleri,sürece yayılmış sayısız yasal düzenleme silsilesiile fiili uygulamaların birliğidir. Neoliberal iş yasalarıda, son derece muğlak, esnek, kaygan; patronlaraçısından her türlü muvazaalı uygulama ve hakgaspının mübah olduğu bir biçim almaktadır. Ulusalİstihdam Strateji Belgesi ile, çalışma ilişkilerindebitmez tükenmez yeniden düzenlemeler silsilesi,sendika ve iş hukuku uzmanlarının bile takipetmekte zorlandığı, içinden çıkılmaz hale gelmişbir parçalılık, karışıklık, muğlaklık ve fiililik ileyürütülmekte, fakat toplamda büyük çaplı birdönüşümü gerçekleştirmektedir: Eskiden “atipik”,“kapsam dışı” denilen esnek, güvencesiz, kuralsızçalıştırma biçimleri giderek temel biçim haline gelmektedir.Neoliberal strateji belgeleri temelindeki bu türpostmodern yönetişim teknikleri, halen düz biralgıyla yasamaya/parlamentoya endeksli muhalefetbiçimlerinin de zeminini kaydırmaktadır. Bir diğeryönetişim tekniği de, yasa tasarılarının son halkasınasendikaların dahil edilerek, işçi sınıfınındirencinin de yönetişim süreçlerine emilmesidir.En sonu, sendikalı işçilerin başının üzerindedemokles kılıcı gibi sallandırılan kıdem gaspı, birnevi şantaj ve rüşvet aracı olarak kullanılmaktadır.İşçilerin tüm dikkatinin toplandığı kıdem tazminatıgaspı her seferinde ötelenirken, diğer kapsamlıdüzenlemelerin daha sorunsuz geçmesi sağlanmaktadır.Nitekim sendikal ve sol muhalefet, kıdemgaspının ötelenmesini kazanım ilan ederek, zatengündeminde önemli bir yer tutmayan Ulusal İstihdamStratejisini tümüyle bir yana bırakmıştır.Birikim Krizi ve Devlet KriziSermayenin emeğe adı üstünde böylesine stratejikve yıkıcı saldırılar dalgasının solda doğrudürüst gündem bile olmamasının asıl nedeni olarak,Haziran Direnişi ve 17 Aralık’tan itibarenayyuka çıkan rejim krizinin gölgesinde kalması gösterilebilir.Ancak sorun da zaten, rejim krizinin sermayebirikim süreçlerinin tıkanması ve yenidenyapılanmasından kopuk okunmaya çalışılmasıdır.Türkiye kapitalizminin geleneksel olarak, aşağıyukarı 8-10 yılda bir rejim kriz ve yeniden dizaynındangeçtiği bilinen bir olgudur. Ne var ki aşağıyukarı eş zamanlı olarak, yine 8-10 yılda bir sermayebirikim süreçlerinde tıkanma ve yeniden yapılanmasüreçlerinin yaşandığı, daha az bilinen ya daunutulan bir olgudur.2008 krizinden itibaren, çok sayıda StratejiBelgesi ve Eylem Planının birbiri ardından ve eşgüdümlüolarak ortaya çıkması, Türkiye kapitalizmininbir birikim döneminin sonuna geldiği ve yenibir birikim düzlemine geçiş çabasının ifadesidir:Türkiye Sanayi Strateji Belgesi, Ulusal Bilim Teknolojive Yenilik Strateji Belgesi, Ulusal Fikri veSınai Mülkiyet Hakları Strateji Belgesi, HayatBoyu Öğrenme Stratejisi, Ulusal İstihdam StratejisiBelgesi, Gençlik İstihdam Stratejisi Belgesi, YeniYatırım Teşvik Sistemi… Aynı yıllarda büyük burjuvaörgütlerinin tüm yönlü “yapısal reformlar”için baskısı ve tatminsizliği artmaya başlamıştır.“Vergi reformunu, eğitim reformunu, yargı reformunu,kamu yönetimi reformunu, firmalarımızınsağlıklı büyümelerini mümkün kılacak şekilde26Temmuz-Aralık 2013