05.01.2015 Views

Difaaca Xuquuqda Aadanaha - East and Horn of Africa Human ...

Difaaca Xuquuqda Aadanaha - East and Horn of Africa Human ...

Difaaca Xuquuqda Aadanaha - East and Horn of Africa Human ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xoogga dhaqdhaqaaq dowliga oo lagu billaabayo<br />

laguna riixayo sidii uu isbaddal u dhici lahaa. Tan<br />

micnaheedu waxuu yahay in DXAH ey u baahan<br />

yihiin in ey ayagu is abaabulaan. Marka laga eego<br />

heer qaran waxey caqabaddu noqoneysaa sidii loo<br />

mideyn lahaa DXAH iyo sidii ayaga oo wadajira ey u<br />

tilmaami lahaayeen waxyaabaha turanturada leh ee<br />

horyaala kuna saleysan shaqadooda iyo jinsigooda.<br />

Waa in ey tani dhacdaa ayadoo la tixraacayo<br />

nidaamka bulshadeed, qaanuuneed, siyaasadeed<br />

iyo dhaqameed oo ey ku dhex shaqeeyaan DXAH<br />

isla markaasna cayima takoorka lagu hayo iyo<br />

nugaylnimadooda. Waxaa kaliya oo nidaamyo micno<br />

leh oo lagu keeno isbaddal la sameyn karaa marka<br />

si cad loo falaanqeeyo sababaha ay ku qotomaan<br />

takoorka lagu hayo iyo amnila’aantooda. Kulamada<br />

qarameed ee lagu wadaxaajoodo oo ey ka mid yihiin<br />

kuwa lagu qabtay Togo iyo Nepal 34 ayaa noqon kara<br />

jid la raaco oo la isugu wada keenayo DXAH si ey<br />

falaaqeyn iyo qorshe xeeladeysan u sameeyaan.<br />

Hase yeeshee waxaa lagama maarmaan u muuqda<br />

markasta oo la sameynayo olole ama iskaashi lagu<br />

raadinayo isbaddal in laga qeybgaliyo dhaqdhaqaaqa<br />

ballaaran ee xuquuqda aadanaha qaranka. Aburidda<br />

aqbalid guud iyo taageerada dhaqdhaqaaqa<br />

ballaaran ee difaacayaasha xuquuqda aadanaha<br />

ey u hayaan ansaxnimada sheegashada DXAH in<br />

ey noqdaan dhinaca la siman marka la difaacayo<br />

xuquuqda aadanaha ayaa ah mid ka mid ah<br />

ujeeddooyinka.<br />

Jidadka loo doortay in looga hadlo sababaha<br />

dhaliyey nugeylnimada gaarka ah ee DXAH ayaa si<br />

aad ah ugu xiran duruufaha qaranka. Hase yeeshee,<br />

olole lagu jaangooyay sidii wax looga qaban lahaa<br />

arrimahaan oo waafaqsan caqabadaha guud ee<br />

horyaal DXA ayaa keeni kara taageero saldhig<br />

ballaaran leh iyo saameyn waarta. Nidaamyada<br />

iyo tallaabooyinka la aqoonsaday ayaa u baahan<br />

in ey noqdaan kuwa qiimo u leh laguna dabbaqi<br />

karo duruufaha jira ee wax loogu sheegayo<br />

dadka muhimka ah – wadaxaajood lala yeesho<br />

bulshaweynta rayadka ah iyo wadaagga casharada<br />

laga bartay ololeynta iyo u doodidda ayaa faa’iido<br />

aad u weyn u yeelan kara qabanqaabinta olole waxku-ool<br />

ah oo yool leh. Ka-qeybgalinta dad aqoon<br />

durugsan iyo waayo-aragnimo u leh howshaan<br />

oo kale ayey tahay in la baadigoobo. Ujeeddada<br />

asaasiga ah ee tallaabo kasta oo la qaadayo waa<br />

in ey noqotaa abuuridda xaalad looga hadlayo<br />

walaacyada u gaarka ah DXA, ayna ka helayaan<br />

ilaalinta ku qoran dokumentiyada dowliga ah<br />

sida Baaqa QM ee DXA taasoo ay sameynayaan<br />

34 Wararka kuwaan iyo kuwa kale oo la mid ah ayaa laga heli<br />

karaa http://www.defendingwomen-defendingrights.org/<br />

actions.php<br />

xukuumadda, dadka aan dowladda ku xurneyn iyo<br />

bulshada rayadka.<br />

Si loo qeexo baahida loo qabo tallaabo adag<br />

oo si wanaagsan loogu ilaaliyo DXAH waxaa loo<br />

baahanyahay in la fahmo baaxadda meelaha wax<br />

laga qaban karo eyna tahay in dhab ahaan wax<br />

looga qabto. U doodidda isbaddal qaanuuneed iyo<br />

mid siyaasadeed ayaa ah hal meel oo u baahan in<br />

si aad ah wax looga qabto. Qalqaalinta sidii Baaqa<br />

QM ee DXA loogu aqbali lahaa inuu noqdo nidaam<br />

qarameed oo qaanuun ahaan wax dabra iyo soo<br />

saarista tallaabooyin lagu xaqiijinayo dhowriddooda<br />

ayaa faa’iido u yeelanaya qaddiyadda guud ahaan<br />

DXA, gaar ahaanna DXAH ayadoo isla markaasna<br />

oggolaaneysa sidii loo xisaabin lahaa dadka aan<br />

dowladda ka socon oo ku xadgudba xuquuqda DXA.<br />

Si kastaba ha ahaatee, qaanuunka oo wax laga<br />

baddalo ma ahan xalka kaliya. Isbaddalkaan ayaa u<br />

baahan inuu la jaanqaado yoolbeegsiga maskaxda<br />

iyo nidaamyada gacan ka geysta sii socoshada<br />

sinnaan-la’aanta hadda jirta iyo fikradaha jinsiga<br />

(raganimada iyo dumarnimada). Dhibaatooyinka<br />

soo noqnoqda ee heysta DXAH kana yimaada dadka<br />

dagaannkooda iyo qoysaskooda kuna saleysan<br />

shaqadooda ayaa u baahan tallaabooyin dheeraad<br />

ah oo bartilmaameed ka dhiganaya waxyaabaha<br />

la rumeysan yahay ee ku saleysan dhaqanka iyo<br />

caadooyinka. Sidaas darted, waxaa muhim ah<br />

in olole iyo qiiro-galin laga sameeyo bulshada<br />

dhexdeeda.<br />

Marka laga soo tago shaqada qalqaalinta ee kor lagu<br />

fasiray, DXAH ee goobta jooga ayaa waxaa ka heysta<br />

khataro gaar ah gudashada shaqooyinkooda ayadoo<br />

awoodda ey ku wanaajinayaan amnigooda aan wali<br />

si buuxda looga faa’iideysan. Qeybo kale oo ka mid<br />

ah buuggaan ayaa isku dayaya in ey siiyaan DXA<br />

xog ey u isticmaali karaan maareynta amnigooda<br />

iyo qiimeynta khatarta. Qeybta macluumaadka<br />

ee buugga ayaa sidoo kale bixineysa waxyaabo<br />

dheeraad ah oo marka la isku daro awood u yeelaya<br />

DXAH in ey kala soo baxaan casharo ku saabsan<br />

baahida gaarka ah ey u qabaan in ey amni helaan.<br />

Ururo dhowr ah ayaa imminka kaalmeeya ilaalinta<br />

DXAH. Waxaana kuwaas ka mid ah Front Line iyo<br />

Urgent Action for Women oo sida loola xiriiri karo<br />

iyo warbixinno kooban oo ku saabsan howlaha ey<br />

qabtaan laga heli karo lifaaqyada buuggaan.<br />

Aqoonsi<br />

Abuurista hindisayaal kala duwan oo lagu<br />

aqoonsanayo laguna sharfayo shaqada geesinimada<br />

leh ee DXA ayaa loo adeegsan karaa si loogu<br />

42<br />

<strong>Difaaca</strong> <strong>Xuquuqda</strong> <strong>Aadanaha</strong>: Buug Xambaarsan Macluumaad loogu Talogalay <strong>Difaaca</strong>yaasha <strong>Xuquuqda</strong> <strong>Aadanaha</strong> | Caddadka 2aad

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!