ISBN 9786054735846

ISEM2016, 3 rd International Symposium on Environment and Morality,
4-6 November 2016, Alanya – Turkey
Ahlak ve Estetik Dengesi Bakımından Çevreye Karşı Tutumumuz Üzerine
Felsefi Bir Soruşturma
1
Emin Çelebi
1
İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü Malatya, Türkiye
Özet
Felsefenin aksiyolojik iki temel öğesi vardır. Biri ahlak diğeri ise estetik. Ahlak, değer ifadesi olarak
‘iyi’ ile nitelerken, estetik ‘güzel’ ile nitelemede bulunur. Güzel ve iyi nitelemeleri bazen birbirini
tazammun da edebilirler. Bize göre bu durumun ortaya çıktığı alanlardan biri de çevredir. Çevreye ilişkin
tutumumuzun kökeninde ‘ahlaki’ bir telakki mi vardır yoksa estetik kaygılar mı? biçiminde bir soru
ontolojik birlik zemininde anlamını yitirir. Örneğin Platon’un mimesisini (taklit) kabul ettiğimiz bir
durumda, doğanın bir taklit olması hasebiyle, sanat, dolayısıyla estetik, güzel olanın olgusal taklidi
olarak karşımıza çıkar. Bu nedensel ilişkinin doğal sonucu ise ‘taklidin taklidi’ olacaktır. Bu taktirde
estetik var olanın muhafazası ve tekrarı olmak durumundadır. Böyle düşünüldüğünde ise çevreye ilişkin
tutumuz, doğrudan bütünlüğü muhafaza edici bir hâl alır ve böylece doğrudan bir eylem olan ahlak
alanına da girmiş oluruz. İşte bu çalışma, ‘güzel’ ve ‘iyi’ ideasını merkeze alarak ahlak ve estetik
dengesinin çevre ile olan ilişkimizdeki belirleyiciliğini ontolojik birlik zemininde irdeleyip yeni bir
alternatif imkânını soruşturmayı hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Çevre, Ahlak, Estetik, İyi, Güzel
A Philosophical Inquiry Concerning Our Attitude Toward Environment In
Terms of The Balance of Moral and Aesthetics
Abstract
There are two axiological elements of philosophy. One of them is moral, the other is aesthetics. While
moral describes things as a 'good', aesthetics describes them as a 'beauty'. These both qualifying are
including each other in some cases. In my opinion, the one situation emerged in this context is
environmental issues. That it can be asked whether our sense of moral and aesthetics are in the origin of
our attitude toward environment or not is not useful in the ground of ontological unity. For instance, if
we accept Plato’s theory of mimesis, because of that nature is an imitation, art and so aesthetics will be
an imitation of the facts or things. The natural result of this causality is to be 'imitation of imitation'. In
this case, aesthetics will be covering and repetition of the entities and preserve it. If it is considered like
this, our attitude toward environment will be conservative, and we immediately enter into field of
environment. In this paper, getting the ideas of 'good' and 'beauty' to the centre, we aim to investigate
the balance of moral and aesthetics concerning our attitude toward environment in the context of
ontological unity.
Key words: Environment, Morals, Aesthetics, Good, Beauty
* Sorumlu yazar: İnönü Üniversitesi , Fen edebiyat Fakültesi ,Felsefe Bölümü, Malatya, Türkiye, e-mail:
emin.celebi@inonu.edu.tr
435