Dziady Dziady Poema Upiór¹

Łotrze, a znasz mój czyn¹⁵⁷?
Od cara zwierzchność mam!
Pardon — cóż każesz Waść?
Możesz na duszę wpaść,
Możesz ją w pychę wzdąć,
A potem w hańbę pchnąć,
Możesz w pogardzie wlec
I szyderstwami siec,
Ale o piekle cyt!
My lećmy — fit, fit, fit.
odlatuje
Więc ja za duszę cap;
Aha, łajdaku, drżysz!
Tylko ją bierz do łap
Lekko, jak kotek mysz.
WII OR
przez sen
Pismo! — to dla mnie — reskrypt Jego Carskiej Mości!
Własnoręczny, — ha! ha! ha! — rubli sto tysięcy.
Order! — gdzie — lokaj, przypnij — tu. Tytuł książęcy!
A! — a! — Wielki Marszałku; a! — pękną z zazdrości:
Pycha, Chciwość, Zazdrość,
Strach, Fałsz, Plotka,
Urzędnik, Rosjanin,
Dworzanin, Dwór
przewraca się
Do Cesarza! — przedpokój — oni wszyscy stoją;
Nienawidzą mnie wszyscy, kłaniają się, boją.
Marszałek — rand ontrleur¹⁵⁸ — ledwie poznasz, w masce.
Ach, jakie lube szemrania,
Dokoła lube szemrania:
Senator w łasce, w łasce, w łasce, w łasce, w łasce.
Ach, niech umrę, niech umrę śród tego szemrania,
Jak śród nałożnic moich łaskotania!
Każdy się kłania,
Jestem duszą zebrania.
Patrzą na mnie, zazdroszczą — nos w górę zadzieram:
O rozkoszy! umieram, z rozkoszy umieram!
przewraca się
¹⁵⁷Wyrazy czyn, czynownik, często są tu użyte w znaczeniu rosyjskim, dla Litwinów tylko zrozumiałe. W Rosji,
ażeby nie być chłopem albo kupcem, słowem, aby mieć przywilej uwalniający od kary knuta, trzeba wejść
w służbę rządową i pozyskać tak nazwaną klasę albo czyn. Służba dzieli się na czternaście klas; potrzeba kilka
lat służby dla przejścia z jednej klasy w drugą. Są przepisane czynownikom różne egzamina, podobne do formalności
zachowujących się w hierarchii mandaryńskiej w Chinach, skąd, zdaje się, że ten wyraz Mogołowie
do Rosji przenieśli, a Piotr Pierwszy znaczenie tego wyrazu odgadnął i całą instytucją w duchu prawdziwie
chińskim rozwinął. Czynownik często nie jest urzędnikiem, czeka tylko urzędu i starać się oń ma prawo. Każda
klasa albo czyn odpowiada pewnej randze wojskowej, i tak: doktor filozofii albo medycyny liczy się w klasie
ósmej i ma stopień majora, czyli asesora kolleskiego; stopień kapitański ma ejlina, czyli panna dworu cesarskiego;
biskup lub archirej jest jenerałem. Między czynownikami wyższymi i niższymi stosunki uległości
i posłuszeństwa przestrzegają się z równą prawie ścisłością jak w wojsku. [przypis autorski]
¹⁵⁸rand ontrleur (anc.) — Wielki Kontroler, kontroler państwowy, jedna z najwyższych godności
w dawnej rosyjskiej hierarchii rządowej.
Dziady 103