04.03.2018 Views

menakıbnamelerin özellikleri

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

46<br />

kaynaklar gibi… Söz konusu işlevin gerçekleşmesini sağlayan keramet örneklerini ise işlev<br />

içerisinde inceleyeceğiz.<br />

“Saygınlık kazanma” işlevinin izlerini farklı anlatı türlerinde görebiliriz. Ancak kanaatimizce<br />

tarikatlar arasındaki rekabet ortamı işlevin oluşumunda asıl etken olmuştur. Resul Ay’ın<br />

vurguladığı “<strong>menakıbnamelerin</strong> propaganda rolü” bu işlev incelendiğinde daha belirgin hâle<br />

geliyor. 256 İşlev, kahramanı “yüceltme”nin yanında “propaganda” amacına da hizmet eder.<br />

İşlevin gerçekleşme usulleri arasında şu örnekler verilebilir:<br />

Abdal Musa Velayetnamesi’nde, Teke beyinin Abdal Musa’yı huzuruna getirmeleri için<br />

gönderdiği bütün adamların Abdal Musa’ya mürit olması anlatılır. 257 Velayetname’deki<br />

anlatıya göre bu yolla sekiz yüz derviş ona katılmıştır. 258 Böylece onun velayet <strong>özellikleri</strong>nin<br />

düşmanları tarafından bile kabul edildiği gösterilmiştir.<br />

Seyyid Ali Sultan Velayetnamesi’nde, Seyyid Ali’nin gösterdiği kerametler etrafındaki<br />

insanların saygısını kazanmada ve sayılarının artmasında oldukça etkili olmuştur. 259 Seyyid<br />

Ali gaza sırasında okunu yere saplayıp dut ağacına dönüştürür. 260 Böylece askerlerin<br />

hayranlığını ve bağlılığını kazanır. Ayrıca aynı menakıbnamede Seyyid Ali’nin<br />

yoldaşlarından “Rüstem Gazi” adlı karakter gösterdiği kerametler ile birçok insanın “irşad<br />

edilmesini” sağlar ve böylece ona tâbi olanların sayısı önemli ölçüde artar. 261<br />

Seyyid Harun’un gösterdiği kerametler insanların ona hayran kalmasını sağlar. 262 Özellikle<br />

Seydişehir’i inşası sırasında gösterdiği kerametler, ona şehir inşasında yardım edenlerin<br />

sayısının artmasını sağlamıştır. 263 Şehir inşası sırasında paraya ihtiyaç vardır ve gerekli para<br />

bulunamaz. Seyyid Harun, halkın içinde keramet ile taşları altına çevirip sorunu çözer. Abdal<br />

Musa’daki duruma benzer şekilde, düşmanı Eşrefoğlu’nun adamları bile ona katılmaktadır. 264<br />

Baha Veled örneğinde de, velinin gösterdiği kerametler birçok kadın ve erkeğin onun müridi<br />

olmasını sağlamıştır. 265 Baha Veled’in bir vaazı sırasında mezarından çıkan bir ölü şehadet<br />

256<br />

Ay, “Sufi Shaykyhs… s. 14.<br />

257<br />

Güzel, Abdal Musa..., s. 142.<br />

258<br />

Güzel, Abdal Musa..., s. 142.<br />

259<br />

Yıldırım, a.g.e., s. 175, 178.<br />

260<br />

Yıldırım, a.g.e., s. 175.<br />

261<br />

Yıldırım, a.g.e., s. 179, 181, 182.<br />

262<br />

Abdülkerim bin Şeyh Musa, a.g.e, s. 22.<br />

263<br />

Abdülkerim bin Şeyh Musa, a.g.e, s. 39-41.<br />

264<br />

Abdülkerim bin Şeyh Musa, a.g.e, s. 44-45.<br />

265<br />

Eflaki, a.g.e, s. 88-89.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!