04.03.2018 Views

menakıbnamelerin özellikleri

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

48<br />

yakalayabiliriz. Propp bu işlevi “Kahraman ve saldırgan, bir çatışmada karşı karşıya gelir.”<br />

şeklinde adlandırmış ve kısaca “çatışma” olarak tanımlamıştır. 270 İşlevin tamamlayıcısını ise<br />

“Saldırgan yenik düşer.” olarak adlandırmış ve “zafer” şeklinde tanımlamıştır. 271 Genel<br />

olarak karşılaştırıldığında, “yanlış itikat” hariç “düşman” <strong>özellikleri</strong> uyum göstermektedir.<br />

Örneğin, Abdal Musa Velayetnamesi’nde “düşman” karakteri Teke beyidir. Teke beyi<br />

bölgenin kuvvet sahibi bir beyidir. Abdal Musa bulduğu altınları kendisine değil de hak sahibi<br />

olan gayrimüslim bir topluluğa verdiği için bey ona düşman olur. 272 Teke beyi aç gözlü ve<br />

kibirli olarak gösterilmiştir.<br />

Kaygusuz Abdal Menakıbnamesi’nde “düşman” karakter olan Kılagılı İsa, bahadır, kimsenin<br />

cenk etmeye cesaret edemediği güçlü bir karakterdir. 273 Teke beyi tarafından Abdal Musa’yı<br />

tutuklayıp getirmesi için görevlendirilir. 274 Kılagılı İsa yine kibirli ve had bilmeyen bir<br />

karakterdir.<br />

Seyyid Ali Sultan Velayetnamesi’nde “düşman” karakter, Rüstem Gazi’nin yerleştiği bölgede<br />

hâkim olan bir beydir. Bey “münafık, mutaassıb (bağnaz), söz anlamaz, nâdân(cahil)” bir<br />

karakter olarak tanıtılır. 275 Bey, Rüstem Gazi’nin kendisinden habersiz bölgeye yerleşmesine<br />

kızmış ve onu bölgeden sürmeye karar vermiştir. 276<br />

Makâlât-ı Seyyid Harun’da, Seyyid Harun’un şehir inşa ettiğini öğrenen Beyşehir beyi<br />

Eşrefoğlu’nun hiddetlenip askerini toplaması ve Seyyid Harun’a karşı sefere çıkması<br />

anlatılır. 277 Eşrefoğlu’nun Seyyid Harun’u tutuklaması için gönderdiği adamlar (Teke beyinin<br />

Abdal Musa’ya gönderdiği adamlar gibi) Seyyid’e mürit olurlar. Bu durum Eşrefoğlu’nun<br />

daha da hiddetlenmesine sebep olur.<br />

Baha Veled’in düşmanı ise Bağdat’ta ikamet eden halifedir. Menâkıbu’l-Ârifîn’de halife<br />

“zalim, şedit ve pervasız” biri olarak gösterilir. 278 Baha Veled, Bağdat’a geldiğinde Halife<br />

bunu öğrenir. Halife, Baha Veled’e hoş geldin hediyesi gönderdiğinde ise Baha Veled<br />

270<br />

Propp, a.g.e, s. 58.<br />

271<br />

Propp, a.g.e, s. 59.<br />

272<br />

Güzel, Abdal Musa..., s. 141.<br />

273<br />

Güzel, Kaygusuz Abdal..., s. 94.<br />

274<br />

Güzel, Kaygusuz Abdal..., s. 95.<br />

275<br />

Yıldırım, a.g.e., s. 180.<br />

276<br />

Yıldırım, a.g.e., s. 180.<br />

277<br />

Abdülkerim bin Şeyh Musa, a.g.e, s. 44.<br />

278<br />

Eflaki, a.g.e, s. 75.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!