Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DZIAŁ 1. Bezpieczeństwo i pierwsza pomoc<br />
54<br />
S Otarcie<br />
W krwotoku żylnym krew wypływa<br />
ciągłą strużką z całej powierzchni rany i ma<br />
zabarwienie ciemnoczerwone. Krwawienie<br />
może ustać samoistnie po opatrzeniu<br />
rany wskutek zaczopowania jej powstałym<br />
skrzepem.<br />
Krwotok miąższowy powstaje w wyniku<br />
uszkodzenia licznych naczyń włosowatych,<br />
zdarcia i oddzielenia się skóry, przerwania<br />
mięśni lub uszkodzenia narządów<br />
miąższowych (wątroby, śledziony, nerek),<br />
co może być groźne <strong>dla</strong> życia. W krwawieniach<br />
miąższowych krew sączy się kropelkami<br />
z całej uszkodzonej powierzchni.<br />
Przyjmuje się, że na 13 kg masy ciała<br />
człowieka przypada ok. 1 litr krwi. Utrata<br />
1/5 krwi krążącej w organizmie stanowi<br />
stan zagrożenia zdrowia (SZZ), natomiast<br />
utrata 1/3 krwi jest przyczyną śmierci.<br />
W przypadku urazu najczęściej dochodzi<br />
do uszkodzenia różnych naczyń krwionośnych,<br />
co utrudnia rozpoznanie rodzaju<br />
Każdy krwotok wymaga natychmiastowego<br />
działania, ponieważ utrata<br />
1/3 krwi krążącej w organizmie grozi<br />
śmiercią.<br />
S Siniak<br />
krwotoku. Dlatego w kontekście pierwszej<br />
pomocy częściej używa się określenia<br />
natężenie krwawienia i ocenia je jako duże<br />
(silne) lub małe (słabe). Małe krwawienie<br />
tamuje się przez uniesienie kończyny, aby<br />
rana znalazła się powyżej serca, a następnie<br />
zakłada opatrunek; zwykle ustaje samoistnie<br />
po upływie kilku do kilkunastu minut<br />
od założenia opatrunku. Duże krwawienia<br />
(krwotoki) trzeba natychmiast tamować,<br />
ponieważ utrata krwi może prowadzić do<br />
wstrząsu lub wykrwawienia.<br />
Zasady i sposoby<br />
tamowania krwotoków<br />
Zawsze należy unikać bezpośredniego kontaktu<br />
z krwią poszkodowanego. Jeżeli jest<br />
przytomny, można mu polecić, aby sam<br />
ucisnął ranę, ułożyć go w pozycji leżącej<br />
z uniesioną kończyną i poprosić świadków<br />
zdarzenia, żeby wezwali pogotowie (lub samemu<br />
to zrobić). Jeżeli poszkodowany jest<br />
nieprzytomny, po założeniu rękawiczek powinno<br />
się zastosować ucisk przez gazę lub<br />
czystą tkaninę bezpośrednio na ranę.<br />
Gdy jest więcej ratujących (świadków<br />
zdarzenia), należy wykonać opatrunek<br />
uciskowy. Wtedy jedna osoba stale uciska