Gyöngyösi Gergely OSPPE: Epitoma és Directorium

penitentia, sed || hoc est bonum remedium, quod consulant eis, ut quando titil- 25v
laverint ad aliquod malum, amore Domini Ihesu se contineant. Si secundo, tunc
precaveant intuitu Beate Virginis. Si tertio, quod malam cogitationem eiciant
amore omnium sanctorum, et sic frequens cessatio facile convertetur in habitum.
5 Aut dicant eis, quod si non destiterint, et contigerit in statu peccati eis decedere,
non effugient penam eternam. Excommunicatos maiori excommunicatione non
absolvant, nisi sciant se habere auctoritatem et, nisi sciant formam, secundum
quam debet fieri absolutio. De qua forma breviter.
Sciendum
10 Quod minor excommunicatio absolvi potest solo isto verbo: „Ego te absolvo
auctoritate sacerdotali a vinculo minoris excommunicationis, in nomine Patris
et Filii et Spiritus Sancti.” Maior vero excommunicatio de iure non absolvitur,
nisi prius excommunicatus expolietur, et virgis verberetur cum psalmo ’Miserere
mei Deus’, cum ’Ne reminiscaris’, oratio〈ne〉 ’Deus, cui proprium est misereri’,
15 ’Exaudi, quesumus Domine’, sicut habetur in Constitutionibus. Cavendum sepe,
ne talis absolutio fiat coram multis, presertim si secreto est confessus. Forma
absolutionis hec est: „Auctoritate Dei et beatorum apostolorum Petri et Pauli,
necnon sacerdotali, qua fungor, absolvo te specialiter a maiori excommunicatione,
quam incurristi pro hoc facto N. et N., in nomine Patris et Filii et Spiritus
20 Sancti.” Fures, latrones et usurarios atque detractores non absolvant, nisi promiserint
satisfactionem, quantotius implendam, restituere autem debebunt res
ablatas spoliato aut suis heredibus, si possunt reperiri, sin au||tem, tunc de con- 26r
silio Ecclesie debent dari in pios usus. Quod si peccator non habeat voluntatem
restituendi, tunc non est ei penitentia iniungenda; si vero factum est occultum,
25 peccator instruendus est, quomodo occulte restituat vel occulte dilationem petat
per aliquam honestam personam, presertim sacerdotem, cui in confessione
revelatur.
Quarto circa penitentias iniungendas
Preter illa, que nunc dicta sunt circa fures et latrones, hec quoque con-
30 sideranda sunt, et modis omnibus observanda, quod penitentia semper levior
iniungatur; melius est enim homines in purgatorium, quam infernum destinare,
habet enim Deus, ubi purget filios suos, si non purgantur hic. Caveant, ne laicis
missas iniungant, sed possunt divitibus iniungere, ut faciant elemosinas pro
missis. Caveant, ne talem penitentiam iniungant, unde sequetur scandalum; si
35 enim aliquis iuvencule coniugate iniungeret ieiunium, de facili posset suspitio
oriri a viro suo in eam de infidelitate thori. Presertim autem tales penitentie
sunt iniungende, quibus occassiones peccatorum amputentur. Verbi gratia, si
quis dixerit, quod non potest precavere a luxuria, iniungatur, quod concubinas
non tenea〈n〉t, quia sunt occasiones peccandi. Quantum possibile est, curent
40 confessores peccata curare antidotis seu remediis contrariantibus, ut tenaces
largitate, lubricos continentia, elatos humiliatione et aliis. Salubre etiam est,
13–14 Miserere mei Deus] Ps 50
14 Ne reminiscaris] Antiphona de Tobia (CAO n. 3861)
15 Constitutionibus] Cf. Greg. Gyöngy. decl. const. Rubrica 54
57