ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ

8Ο Άνθρωπος και το Σύμπανφωτισμένη λωρίδα που διασχίζει τον ουρανό από τημιαν άκρη στην άλλη.Δια μέσου των αιώνων η ασημένια αυτή αψίδα τουουρανού κέντρισε τόσο τη φαντασία όσο και την περι−έργεια του ανθρώπινου νου. Γι’ αυτό οι πρώτες εντυ−πώσεις για τον Γαλαξία μας, όπως φαίνεται από τηΓη, ήταν σαφώς επηρεασμένες από τα σπουδαιότεραστοιχεία του κάθε πολιτισμού. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι,για παράδειγμα, τον είδαν σαν ένα μεγάλο κάμπο απόσιτάρι σπαρμένο στον ουρανό από τη θεά τους Ίσιδα,ενώ οι ψαράδες της Άπω Ανατολής τον φαντάστηκανσαν ένα κοπάδι από χρυσόψαρα. Οι αρχαίοι Έλληνεςτον είχαν ονομάσει “Κύκλο Γαλακτικό”, ενώ οι Ρωμαίοι“Βία Λάκτεα”, δηλαδή δρόμο από γάλα.Όλες όμως οι ευφάνταστες αυτές ιδέες που είχανοι διάφοροι λαοί για τον Γαλαξία πήραν ένα τέλος μετην ανακάλυψη του τηλεσκοπίου. Κι έτσι σήμερα στααστροφυσικά μας εργαστήρια και με τη βοήθεια τωνοργάνων μας, ανακαλύψαμε ότι ο Γαλαξίας μας εί−ναι ένας “ραβδωτός σπειροειδής” γαλαξίας του οποί−ου τα περισσότερα άστρα συγκεντρώνονται σ’ ένανγιγάντιο δίσκο. Παρ’ όλα αυτά οι σπείρες που τονπεριβάλλουν είναι αρκετά πιο φωτεινές από ότι ο δί−σκος του, γιατί φωτίζονται από λαμπερά νέα άστραπου γεννήθηκαν σχετικά πρόσφατα μέσα στα σύννε−φα αερίων και σκόνης που είναι διασκορπισμένα στιςσπείρες αυτές.Ο γαλαξιακός δίσκος αντίθετα περιβάλλεται απόένα σφαιρικό φωτοστέφανο που αποτελείται απόαέρια και σκόνη και με διάσπαρτα εδώ και εκεί τασφαιρωτά σμήνη αρχέγονων άστρων. Όλα αυτά ταάστρα περιφέρονται αργά γύρω από το γαλαξιακόκέντρο. Μαζί τους και ο Ήλιος μας που χρειάζεται 250εκατομμύρια χρόνια για να συμπληρώσει μια πλήρηγαλακτοκεντρική τροχιά. Στα πέντε δισεκατομμύριαχρόνια, από τότε που γεννήθηκε ο Ήλιος, το Ηλιακόμας Σύστημα έχει κάνει αυτή την διαδρομή 20 περίπουφορές.Από τη μιαν άκρη στην άλλη, ολάκερος ο γαλαξι−ακός δίσκος έχει διάμετρο 100.000 ετών φωτός, πουσημαίνει ότι μια ακτίνα φωτός, τρέχοντας με την τα−χύτητα του φωτός (300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλε−πτο), χρειάζεται 100.000 χρόνια για να τον διασχίσει.Ο Ήλιος μας βρίσκεται στα δύο−τρίτα περίπου τηςαπόστασης από το κέντρο και προς τα άκρα του γα−λαξιακού δίσκου, ανάμεσα σε δύο από τους βραχίονεςτου. Αυτή μας η θέση μέσα στο Γαλαξία προσδιορίζειέτσι και όλα όσα βλέπουμε από την Γη μας στον νυ−χτερινό ουρανό.Γιατί όταν κοιτάζουμε προς το επίπεδο του Γαλα−ξιακού δίσκου μπορούμε να διακρίνουμε την μεγάλημάζα των άστρων και των νεφελωμάτων που τοναποτελούν, ενώ όταν κοιτάζουμε προς τα πάνω ήπρος τα κάτω του δίσκου διακρίνουμε λίγα σχετικάάστρα. Η φωτεινή λοιπόν λωρίδα που φαίνεται στονουρανό, η “Γαλαξία Οδός” των αρχαίων, δεν είναι τί−ποτε άλλο από το επίπεδο του δίσκου του Γαλαξίαμας όπως αυτός φαίνεται από τη Γη μας.Σαν ένας ατέλειωτος ωκεανός άμμου τα άστρατου Γαλαξία μας φαίνονται ότι είναι άπειρα σε αριθμόκαι δεμένα γερά μεταξύ τους. Και όμως όλα αυτά πουβλέπουμε δεν είναι παρά ένα μικρό μόνο κομμάτι μιαςζωντανής αστρικής ζούγκλας που γεννιέται, εξελίσ−σεται και πεθαίνει ασταμάτητα και που ασκεί μια τε−ράστια επιρροή στη ζωή μας. Γιατί στον πύρηνο αυτόποταμό υπάρχουν απαντήσεις και δημιουργούνται οιπροϋποθέσεις εκείνες που αφορούν άμεσα τον χώροκαι τον χρόνο της ίδιας μας της ύπαρξης. Γιατί ότισυμβαίνει στο Γαλαξία μας είναι στενά συνδεδεμένο μετον Ηλιο μας, το διαπλανητικό μας σύστημα, κι εμάςτους ίδιους.Φυσικά δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί πιστά τοόλο αυτό το θέαμα που παρουσιάζεται στα μάτιαμας: 200 δισεκατομμύρια κίτρινα κόκκινα, μπλέ, διπλάκαι πολλαπλά άστρα, νεφελώματα, αστρικά και σφαι−ρωτά σμήνη. Γιατί στη θέση που έχουμε πάνω στη Γή,δεν βρισκόμαστε στη ιδανικότερη θέση για να μελετή−σουμε τον Γαλαξία μας τη στιγμή που αποτελούμε ένααπειροελάχιστο μόνο κομμάτι του. Αν κατορθώναμεόμως, κάπως πως, να βγούμε έξω απ’ αυτόν, τότε ηόλη δομή και το σχήμα του, θα ήταν πλέον εμφανή. Οισπειροειδείς του βραχίονες θα αποκάλυπταν στα μά−τια μας τα μυστικά τους περάσματα φωτεισμένα αποτο λαμπερό φώς γαλαζοπών και άσπρων άστρων,ενώ στο κέντρο του θα βλέπαμε τον πυρήνα του πουείναι κρυμμένος απο τα δισεκατομμύρια άστρα πουτον περιβάλουν.Κι όμως. Αν βρισκόμασταν εκεί έξω πριν από 10δισεκατομμύρια χρόνια θα μας ήταν πολύ δύσκολο νατον αναγνωρίσουμε. Γιατί, αντί για τα σπειροειδή τουμέλη και την λαμπερή του καρδιά, θα αντικρύζαμε μιαναμυδρή σφαίρα άστρων συσσωρευμένων σε σμήνηγύρω απο ένα σκοτεινιασμένο πυρήνα. Σαν ναυάγιαμιας άλλης εποχής τα εκατοντάδες χιλιάδες άστρατων αστρικών σμηνών θα εξαντλούσαν τα τελευταίααποθέματα των πυρηνικών τους υλικών, φωτίζονταςκάπως την προσπάθεια μας να καταλάβουμε το πα−ρελθόν του Γαλαξία μας.