ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, ΤΟΜΟΣ 72, TEYXOΣ 1−3, 2010 73κόνα του ασθενούς και όχι με στατιστικές που αναφέ−ρονται σε πληθυσμούς. Δεδομένα πληθυσμών δεν είναιτόσο χρήσιμα, όσο είναι τα πραγματικά μετρηθένταεπίπεδα, όσον αφορά τον προσδιορισμό της δόσης καιτου μεσοδιαστήματος χορήγησης της δόσης(41).Το θεραπευτικό εύρος, όπως προαναφέρθηκε, είναιη σύνθεση δύο εννοιών: της ελάχιστης αποτελεσματι−κής και της μέγιστης ασφαλούς αποτελεσματικής συ−γκέντρωσης. Μεταξύ των δύο αυτών ορίων θα πρέπειη πλειονότητα των ασθενών να εμφανίζει το μέγιστοτου θεραπευτικού αποτελέσματος με τον ελάχιστοκίνδυνο παρενεργειών. Οι μετρήσεις των επιπέδωνφαρμάκων επιτρέπουν στον κλινικό να συμπεράνειεάν το χορηγηθέν δοσολογικό σχήμα οδηγεί σε επίπε−δα πολύ χαμηλά, ή πολύ υψηλά, ή μέσα στο θεραπευ−τικό εύρος. Ωστόσο, το θεραπευτικό εύρος πρέπει ναθεωρείται ως ένας γενικός οδηγός στην αξιολόγησητου αποτελέσματος και όχι ως στόχος που πρέπει ναεπιτευχθεί πάση θυσία, διότι το εύρος συγκεντρώσε−ων ενός φαρμάκου το οποίο αντιστοιχεί στο βέλτιστοκλινικό αποτέλεσμα για ένα συγκεκριμένο ασθενή εί−ναι μια πολύ προσωπική υπόθεση.Είναι λοιπόν «η χορήγηση φαρμάκου σε ασθενή έναπείραμα με άγνωστο αποτέλεσμα»;Η απάντηση της κλασσικής TDM στο ερώτημαπροϋποθέτει την χορήγηση του φαρμάκου στον ασθε−νή και την αναμονή έως ότου τα επίπεδα φθάσουν σεσταθερή κατάσταση στον οργανισμό. Αυτός είναι καιο κύριος περιορισμός της κλασσικής TDM.Σήμερα όμως, η απάντηση συμπληρώνεται με μίαπολλά υποσχόμενη προσέγγιση, αυτήν της φαρμακο−γενωμικής TDM. Η φαρμακογενωμική είναι η μελέτητου τρόπου με τον οποίο το γενετικό προφίλ ενόςατόμου επηρεάζει την απόκριση του στα φάρμακα. Ηφαρμακογενωμική TDM ολοκληρώνεται πριν την λήψητου φαρμάκου, δίνει πληροφορίες για πολλά φάρμακακαι δεν χρειάζεται καν δείγμα αίματος, αρκεί στοματι−κό επίχρισμα για λήψη DNA(42).Βεβαίως, όπως αναφέρθηκε στην αρχή, τα επίπεδαφαρμάκων επηρεάζονται σημαντικά και από μη γε−νετικούς παράγοντες (φυσιολογικούς, παθολογικούς,φαρμακολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες).Ο περιοδικός έλεγχος με την κλασσική TDM της έκθε−σης του ασθενούς στο φάρμακο, προσφέρει την δυνα−τότητα της αναγνώρισης των επιδράσεων αυτών. Γιατον λόγο αυτό, η φαρμακογενωμική TDM ποτέ δεν θααντικαταστήσει πλήρως την κλασσική TDM. Ο συνδι−ασμός όμως των δύο αυτών προσεγγίσεων αποτελείγια το μέλλον την βάση της προσωπικά στοχευμένηςθεραπευτικής αγωγής.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. Beller GA, Smith TW, Abelman WH et al. Digitalisintoxication: a prospective study with serum levelcorrelations. N Eng J Med 1971; 284:989−997.2. Larry D Bowers. Analytical goals in therapeutic drugmonitoring. Clinical Chemistry, 1998; 44:375−380.3. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ C.P. Page, M.J.Curtis, M.C. Sutter, M.J.Walker, B.B. Hofman Mosby, Επιμέλεια ελληνικής εκδο−σης Π.Γαλανοπούλου−Κούβαρη, εκδόσεις Πασχαλίδη,2005.4. Amal Al Omari, Daryl J. Murry. Pharmacogenetics ofthe Cytochrome P450 Enzyme System: Review ofCurrent Knowledge and Clinical Significance. Journal ofPharmacy Practice, 2007; Vol. 20, No. 3, 206−218.5. Drug Interaction Facts. Ed. D.S. Tatro, Facts andComparisons, St Louis, A Wolters Kluwer Company,2004.6. Benet L.Z., Relevance of Pharmacokinetics in narrowtherapeutic index drugs. Transpl Proc 1999; 31:1642−1644.7. Φάρμακο: Εργαστηριακή ανάλυση και κλινική πράξη.15 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΕΚΧ−ΚΒ. 2005. Χ. Λιάπη.Γενικές αρχές της δράσης των φαρμάκων: Φαρμα−κοκινητική – Φαρμακοδυναμική.8. Therapeutic drug monitoring & Clinical Biochemistry. Ed.M. Hallworth, N. Capps, ACB Venture Publications, 1993.9. Citterio F. Evolution of the therapeutic drug monitoringof cyclosporine. Tansplant Proc 2004; 36:4205−4255.10. Tarasidis CG, Garnett W.R.,Kline B.J., Pellock J.M.Influence of tube type, srorage time and temperatureon the total and free concentration of valproic acid.Ther Drug Monit 1986; 8:373−376.11. Verme C.N. Determinations of free drug concentrationsfor clinical use (Review). AACC TDM−Toxicol 1992;13:7−15.12. Gannaway DJ., Mawer GE. Serum phenytoin concentra−tions and clinical response in patients with epilepsy. BrJ Clin Pharmac, 1977;, 2:833−839.13. Φάρμακο: Εργαστηριακή ανάλυση και κλινική πράξη.15 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΕΚΧ−ΚΒ. 2005. Α. Μελπί−δου. Μέθοδοι προσδιορισμού φαρμάκων.14. Nelson D., Gray D. Anticonvulsant monitoring inpsychiatric practice. Psychiatric Bull 2001; 25:356−358.15. Morris R.G. Cyclosporine assays, metabolite cross−reactivity and pharmacokinetic monitoring. Ther DrugMonit 2000; 22:160−162.16. Levert H., Odou P., Robert H. Simultaneous determinationof four antiepiliptic drugs in serum by HPLC. BiomedChromatogr 2002; 16:19−24.