Descargar en PDF o artigo - Centro Ramón Piñeiro para a ...
Descargar en PDF o artigo - Centro Ramón Piñeiro para a ...
Descargar en PDF o artigo - Centro Ramón Piñeiro para a ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Xesús Ferro Ruibal e e Xacinta Varela Martínez: Fraseoloxía e e paremioloxía galega nos nos escritos do do P. P. Martín Sarmi<strong>en</strong>to (1695-1772)<br />
sábalo; y <strong>en</strong> gallego, sablo y sable. No es inverisímil que esto sea así. Pero habi<strong>en</strong>do<br />
tantos peces que son sápidos y aun sapidísimos; y otros insípidos, que <strong>en</strong> castellano<br />
antiguo se llamarían <strong>en</strong>xábidos, de insápidos, no me satisface el orig<strong>en</strong> de sábalo.<br />
(SARMI-660:2064; Monteagudo:2, 149).<br />
TFG. Se queres a muller morta, dalle samborca. (GONPE:040). Se queres ve-la túa muller morta,<br />
dalle samborca. (GONPE:040). Se queres ver a túa muller morta dálle zamborca. (34703:055). //<br />
Se queres a tua muller morta, dall'a comer samborca. (SACO2:336). Se queres a túa muller<br />
morta, dalle a comer samborca. (GONPE: 040). // Se queres ve-la túa muller morta, dálle a comer<br />
zamborca. (43815:15) Se queres ver a túa muller morta, dálle a comer samborca. (RODGO-3:310).<br />
Se ques ver a túa muller morta, dálle a comer samborca 60 (CUVEI:282). Se queres ver á túa<br />
muller morta, dálle a comer samborga. (MOREI1:026) // O que quere ver a muller morta, dalle<br />
samborca. (17703).<br />
2.5.22.1. Se queres vestir de seda, trata <strong>en</strong> cera. [1772] (§ 1166) Esta reflexión me<br />
persuade que no hay país más proprio que Galicia <strong>para</strong> t<strong>en</strong>er colm<strong>en</strong>ares <strong>en</strong> los montes<br />
d<strong>en</strong>tro de casitas muy cerradas, con las piqueras al mediodía. Esto por razón de que sus<br />
montes están todos alfombrados de ericas o urces, por lo que jamás podrá faltar pasto a<br />
las abejas. Y si esas casas estuvier<strong>en</strong> cubiertas con losas de pizarra clavadas y sobre<br />
ellas con paja de c<strong>en</strong>t<strong>en</strong>o o colmo, como las casas del Cebrero, estarán libres de<br />
ladrones rateros y de otros <strong>en</strong>emigos de las abejas, y <strong>en</strong> donde los hubiere, también de<br />
osos colm<strong>en</strong>eros. Creeré que <strong>en</strong> lo antiguo habría <strong>en</strong> Galicia esos colm<strong>en</strong>ares <strong>en</strong> los<br />
montes y que habría un grande comercio de miel y cera que dio fundam<strong>en</strong>to al adagio<br />
Mel de Gallecia y al refrán se queres vestir de seda, trata <strong>en</strong> cera. ¿Y qué sé yo si los<br />
nombres de lugares de Galicia, Albar (o Alvar), Alveos, Alvarellos, Alvariza, Alvareiros,<br />
etc., alud<strong>en</strong> a alveos y alveares, sitios antiguos de colm<strong>en</strong>as (SARMI-660:1166).<br />
(§ 1180) Esa desigualdad la ocasionan los comerciantes que van a buscar a 3 000 leguas<br />
géneros superfluos, dejando de comerciar con los géneros abundantes de su país. Leí <strong>en</strong><br />
monsieur Chomel que una colm<strong>en</strong>a regular conti<strong>en</strong>e 10 000 abejas, y que cada colm<strong>en</strong>a<br />
bi<strong>en</strong> cuidada da anualm<strong>en</strong>te 6 libras de miel y 3 libras de cera, y que anualm<strong>en</strong>te deja<br />
una sola colm<strong>en</strong>a de útil e interés a su dueño de 2 a 3 escudos franceses. Vean <strong>en</strong> esto<br />
los pobres y los labradores cuánto dejan de ganar por no t<strong>en</strong>er colm<strong>en</strong>as, y consider<strong>en</strong><br />
los ricos cuánto podrán ganar si las multiplican a doc<strong>en</strong>as. T<strong>en</strong>gan pres<strong>en</strong>te el adagio de<br />
sus mayores se queres vestir de seda, trata <strong>en</strong> cera. Los años pasados faltó la cera <strong>en</strong><br />
España, y sé que a Madrid se trajo mucha cera de Galicia.<br />
(§ 1181) [Seda] Al dicho adagio gallego, que es un consejo fundam<strong>en</strong>tal <strong>para</strong> un comercio<br />
interior, se le podrá añadir otro consejo equival<strong>en</strong>te: se queres vestir de seda, trata <strong>en</strong><br />
seda. Los más de los chinos se vist<strong>en</strong> de seda, no tanto porque comerci<strong>en</strong>, comprando<br />
aquí o v<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do acullá, como con género que no se da <strong>en</strong> su país, sino porque todos,<br />
todos se dedican al cultivo de las moreras, a la crianza de los gusanos de seda o<br />
bombyces, y a hilar, colorar y hacer tejidos, con los cuales chupan la plata de la Europa.<br />
Ese sí que es verdadero comercio, pues es con género de su país e industria, surtiéndose<br />
primero todos de él y v<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do solo lo que les sobra. Nótese que <strong>para</strong> t<strong>en</strong>er tanto lucro<br />
<strong>en</strong> el comercio de sedas, precede <strong>en</strong> los chinos un singular conocimi<strong>en</strong>to de la historia<br />
60 Cuveiro, coma moitos escritores da época (1876) ponlle til á preposición a pero tamén a moitos outros<br />
monosílabos (No Mayo, inda as vellas queiman ó tallo. Sardiña q'ó gato leva, tarde ou nunca á deixará.<br />
Á muller é á sardiña, redondiña). Por iso supoñemos que trala grafía ver á túa muller, querería dicir<br />
tamén ver a tua muller.<br />
Cadernos de Fraseoloxía Galega 14,2012, 99-163. ISSN ISSN 1698-7861<br />
135