Libro en pdf - Instituto de la Mujer
Libro en pdf - Instituto de la Mujer
Libro en pdf - Instituto de la Mujer
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Y VOTAMOS POR ELLA<br />
MICHELLE BACHELET: MIRADAS FEMINISTAS<br />
p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te. Allí don<strong>de</strong> <strong>la</strong> política electoral coopta y excluye <strong>la</strong>s luchas pluric<strong>la</strong>sistas<br />
por <strong>la</strong> igualdad social <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mujeres, los pueblos originarios o <strong>la</strong>s disid<strong>en</strong>cias<br />
sexuales nuestro pot<strong>en</strong>cial coalicional fracasa.<br />
Equidad y paridad<br />
Para 1990, <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia fem<strong>en</strong>ina <strong>en</strong> los cargos <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r <strong>en</strong> América<br />
Latina aum<strong>en</strong>taba <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un promedio <strong>de</strong> 9% <strong>en</strong> los años 90 hasta un 15% <strong>en</strong><br />
el 2002, <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cámara Baja; y <strong>de</strong> 5% a 12%, para el mismo período,<br />
<strong>en</strong> el caso <strong>de</strong>l S<strong>en</strong>ado (Htun, 2002, citada <strong>en</strong> Gómez, 2007). Arg<strong>en</strong>tina, habi<strong>en</strong>do<br />
implem<strong>en</strong>tado una Ley <strong>de</strong> Cuotas <strong>en</strong> 1991, <strong>en</strong> cuatro años duplicó el<br />
número <strong>de</strong> mujeres <strong>en</strong> el Po<strong>de</strong>r Legis<strong>la</strong>tivo. En el caso <strong>de</strong> Chile, el sistema binominal<br />
ha obstaculizado el aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> participación fem<strong>en</strong>ina <strong>en</strong> órganos legis<strong>la</strong>tivos,<br />
tanto por <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> <strong>la</strong> competición intrapartidaria (<strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong><br />
candidatos “probados”) como <strong>en</strong>tre partidos (<strong>la</strong> exclusión <strong>de</strong> partidos m<strong>en</strong>ores).<br />
En <strong>la</strong>s elecciones <strong>de</strong> 2005 <strong>en</strong> Chile, el 53% <strong>de</strong>l total <strong>de</strong> personas votantes<br />
fueron mujeres y el 45% <strong>de</strong> qui<strong>en</strong>es votaron <strong>en</strong> b<strong>la</strong>nco también lo eran. De este<br />
modo, a <strong>la</strong>s exuberantes expectativas ciudadanas que se alzaron fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> llegada<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> primera mujer a <strong>la</strong> Presid<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> República, se sumaba el hecho histórico<br />
<strong>de</strong> que Bachelet contara con un apoyo inédito <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s mujeres chil<strong>en</strong>as qui<strong>en</strong>es,<br />
por primera vez <strong>en</strong> <strong>la</strong> historia <strong>de</strong>l país, votaban mayoritariam<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> izquierda<br />
(Power, 2004, citada <strong>en</strong> Mora y Ríos, 2009).<br />
Sin embargo, para 2006 Chile ocupaba el lugar número 69 <strong>en</strong> paridad,<br />
según el ranking anual <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unión Interpar<strong>la</strong>m<strong>en</strong>taria. En dicho contexto resultaba<br />
especialm<strong>en</strong>te relevante <strong>la</strong> propuesta paritaria <strong>de</strong> Bachelet, qui<strong>en</strong> <strong>de</strong> un total <strong>de</strong><br />
20 ministros nombró a 10 mujeres distribuidas proporcionalm<strong>en</strong>te según el tamaño<br />
<strong>de</strong> los partidos <strong>de</strong> <strong>la</strong> Concertación e inclinándose por “caras nuevas” para dirigir<br />
<strong>la</strong>s diversas secretarías. No obstante, muy pronto y por razones diversas, <strong>la</strong> presid<strong>en</strong>ta<br />
se vio obligada a restringir seriam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> estrategia paritaria.<br />
En términos g<strong>en</strong>erales, un ba<strong>la</strong>nce político <strong>de</strong>l gobierno <strong>de</strong> Bachelet <strong>en</strong><br />
torno a <strong>la</strong> equidad <strong>de</strong> género <strong>de</strong>be insertarse <strong>en</strong> el marco <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cortapisas y<br />
fal<strong>en</strong>cias propias <strong>de</strong>l Nuevo Trato Ciudadano a nivel macropolítico. No era, ni<br />
es, concebible realizar una <strong>de</strong>mocracia participativa y ciudadana sin socavar,<br />
88