Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara

Garunaren zati bakoitzari balore bat ematen zaio, eta gaitasun
intelektual, moral eta indibidualei dagozkien hiru arloak, buruko hiru eremutan
daude kokatuta, hots, kopetan, buruaren goialdean eta behealdean, hurrenez
hurren (Cubi y Soler, 1844, 357-360). Bestalde, garunaren haztapen eta
neurketek (bere edukierara moldeatuek) “gizabanakoaren izaera irakurtzeko”
bidea ematen dute nolabait, gangaren irtenune eta sakonuneen bitartez (Postel;
Quétel, 1987, 650-652). Ildo honetan, Esquerdok bere diagnosian zera
baieztatzen du, Garaio adimen-elbarritasunaren eredu bizia dela eta hau bere
buru itxuragabean eta fisonomia inozoan agertzen dela:
“Garayo es un modelo de imbecilidad tan acabado que se le diagnostica, al primer
golpe de vista; su deforme cabeza y estúpida fisonomía, no tienen precio para la
enseñanza (Esquerdo, 1881, 207).
Kraneometriak gaixotasuna eta delitua aurrejarrera biologikoaren
ekoizkin bezala azaltzen ditu. Honekin batera badira beste bi joera -azterbide
kuantitatiboa eta eboluzio ikuspegi berekoak- garaiko determinismo
biologikoarekin bat egiten dutenak. Bata “laburbilketaren teoria” da 57 , eta
bestea Lombrosoren “krimen antropologia” 58 . Honi buruz hurrengo
kapituluan hitz egingo dugu.
Diskurtso biologiko hauek guztiak, Foucaulten esanetan, instituzio
desberdinek sustatuta jarri ziren zirkulazioan, eta gizarte harremanak modu
berri batez pentsatzeko eta egituratzeko bidea ireki zen. Hala bada,
normaltasunera moldatzen ez ziren haien arriskugarritasun soziala ezabatu
egin behar zen (Varela; Álvarez-Uria, 1994, 27-28).
57 Laburbilketaren teoria determinismo biologikoaren teoria orokor bezala erabili zen. Ikuspegi honetakoek
talde guztiak, arraza, sexu, maila “apalagoko” guztiak, mutiko zuriekin erkatu edo alderatzen zituzten (Gould,
1984, 109).
58 Eskola positibaren baitan zenbait autorek faktore sozialen eragin etiologikoari balioa eman zioten (García-
Pablos de Molina, 1988, 241-285).
103