Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
“La belleza física del hombre está en su extremidad cefálica... Presenta una<br />
cabeza contrahecha, deforme / asimétrica, ancha en su base, angosta, en su bóveda,<br />
estrecha en la frente / espaciosa hacia el occipucio / fuertemente deprimida en la<br />
parte superoposterior de la cerviz se baja por un sólo plano; sólo a los lados y partes<br />
inferiores... El diámetro transversal predomina sobre el antero-posterior / es la<br />
derecha mucho mayor que la izquierda” (Ibid., 1. Eta 2. Hitzaldia).<br />
Esquerdok frenologiak agindutakoarekin bat eginez, organo akastuna<br />
gaixotasunarekin erlazioan jartzen du. Anatomikoa morbosoarekin<br />
erlazionatzen duen frenologiaren arabera, batzu<strong>eta</strong>n garuneko organo bat hain<br />
da deprimitua, ezen bere jarduera adimen-elbarria dela, <strong>eta</strong> beste batzu<strong>eta</strong>n<br />
hain da garatua, ezen bere jarduera eroa dela. Horrela bada, Garaioren buru<br />
itxuragab<strong>eta</strong>suna dela <strong>eta</strong>, ondorioztatzen du hura adimen-elbarria dela<br />
burezurraren bi aldeak asimetrikoak dituelako, okzipitalaren sakonunea<br />
nabarmena delako, <strong>eta</strong>, gainera, zenbait gaixotasun -buru-kongestioa,<br />
zorabioak, <strong>eta</strong>b.- jasan <strong>eta</strong> jasaten dituelako:<br />
Recordad el temblor que agita su cabeza... Ha padecido una congestión cerebral o<br />
una enfermedad apopletiforme o epileptiforme; recordad sus vahidos / su<br />
padecimiento actual, que él llama trueno de cabeza (Ibid., 216).<br />
Esquerdok zenbait mediku aipatuko ditu bere argudioei sinesgarritasuna<br />
<strong>eta</strong> zientifikotasuna eman asmoz. Adimen-elbarritasunaren erak<strong>eta</strong>ri buruz,<br />
Pinelen <strong>eta</strong> Esquirolen iritzi mediko ospetsu<strong>eta</strong>n oinarritzen da.<br />
Pinelek 63 , burezurraren gainean behak<strong>eta</strong> geometrikoa aplikatuz gero,<br />
azterlan hau<strong>eta</strong>tik ondorioztatu zuen burezurraren zapalk<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> simetriarik eza<br />
63 Autore hau (1745-1826) ikask<strong>eta</strong> klasiko <strong>eta</strong> erlijiosoak egiten urte batzuk igaro ondoren, medikuntza<br />
ikasteari heldu zion Toulousen. Doktore egin zen 28 urte zituela <strong>eta</strong> Montpellierrera joan zen 1763an Boissier<br />
de Sauvagesek (1706-1767) argitaraturiko nosografia (Nosología Methodica) ikastera. Handik gutxira Parisa joan<br />
<strong>eta</strong> 1785ean W. Cullenen (1710-1790) Medikuntza praktikoaren instituzioak itzuli zuen; hurrengo urtean buruko<br />
gaixoak artatzen hasi zen, J. E. Belhommek (1800-1850) gaixo aberatsentzat zeukan eroetxean.<br />
Iraultzari atxiki zitzaion 1789an. Mentalitate posibilista <strong>eta</strong> praktikokoa izanik, alderdi politikoz aldatu egin<br />
zen inguruabarren arabera <strong>eta</strong> horrek maila profesional <strong>eta</strong> sozial on batez gozatzeko aukera eman zion, hil<br />
baino lau urte lehenago arte; orduan, 1796az geroztik jardundako Pariseko Osasun Eskolan irakasle kargutik<br />
kendu egin baitzuten. 1793an mediku izendatu zuten Bicêtreko hospizioan <strong>eta</strong> Salpêtriéreko medikuburu<br />
1795ean. Ohorezko Legioarekin kondekoratu zuen Napoleonek <strong>eta</strong>, geroago, Enperadorearen Mediku<br />
Aholkulari izendatu zuen.<br />
Nosografo gisa gehiago oinarritzen da organo<strong>eta</strong>n sintom<strong>eta</strong>n baino. Alienazioak aurretiko jarrera baten<br />
ondorioa izan daitezkeela uste du, zergatia hereditarioa denean gertatzen denaren antzera esaterako, edo<br />
ustekabeko egintza baten ondorioa (kanpoko gertakizun bat adibidez), edo emozio gogorren ekintza.<br />
109
Change language