Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
32<br />
URTEAK<br />
SEKTOREAK 1797 1860<br />
Nekazarien klaseak Guztira Ehunekotan Guztira Ehunekotan<br />
Jabeak 3.999 28,39 7.670 29,01<br />
Maizterrak 7.584 53,85 7.503 28,38<br />
Jornalariak 2.500 17,75 11.259 42,59<br />
Beraz, Arabako nekazaritzan faktore hauek dira, besteak beste, eragin<br />
negatiboa izango dutenak: minifundismoa, presio fiskala, Gaztelako prezioak,<br />
asaldura politikoak, gerrak <strong>eta</strong> burdinolen krisia. Aduanen aldak<strong>eta</strong>k ere izan<br />
zuen zerikusirik merkataritzaren gainbeheran, <strong>eta</strong> honek Gasteizko burgesia<br />
funtsean errentaduna izatera bultzatuko du. Hauek dira, batez ere, inbertsiorik<br />
ezaren kausak. Oreka ezegonkor hon<strong>eta</strong>n kapitalen atal desberdinak bizi dira,<br />
baina beti oligarkiaren menpe. Lur-erreformak ez zuen ekonomiaren inolako<br />
sustrairik aldatu.<br />
3. Hezkuntza<br />
Arlo publikoan gobernu absolutistak ezjakintasuna sustatu zuen, hari<br />
esker oinarritzen baitzen boterea gizartean. Seiurteko iraultzaldian, ordea,<br />
<strong>hezkuntza</strong> moralak berebiziko garrantzia hartu zuen populazioa kontrolatzeko,<br />
eskolatze gabeko pertsona, grinak <strong>eta</strong> ustelkeriak menderatua zela uste baitzen.<br />
Alor hon<strong>eta</strong>n, XIX. mendearen erditik aurrera Institutua (1842), Lizeoa, Arte<br />
Ederr<strong>eta</strong>ko eskola, Maisu-maistren Eskolak (1847. <strong>eta</strong> 1856. urtean hurrenez<br />
hurren) <strong>eta</strong> Gasteizko Unibertsitate Librea (1869-1873) sortu ziren Araban.<br />
Ateneoa (1866) funtsezko instituzioa izan zen hiriarentzat, bere xedea ikask<strong>eta</strong><br />
zientifiko <strong>eta</strong> literarioak sustatzea <strong>eta</strong> zabaltzea zuelarik. Bestetik, urte hau<strong>eta</strong>n<br />
oso ohikoak ziren hirian bilerak, hizk<strong>eta</strong>ldiak <strong>eta</strong> elkarteak. Bi elkarte<br />
nabarmendu ziren, besteak beste: El Liceo <strong>eta</strong> La Minerva. Alabaina, mende<br />
bukaeran giro jantzi hau gainbehera etorri zen.
Change language