Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
izango 110 (hon<strong>eta</strong>n bat dator Esquerdorekin), ezta kleptomanoa ere (ez baitago<br />
ia lapurr<strong>eta</strong>rik, azkeneko kasuan izan ezik).<br />
Bestetik, monomaniaren ezaugarri nagusia zera da, gaixotasun hori<br />
pairatzen duena nahitaez ekintza burutzera bultzatua (behartua) sentitzen dela,<br />
baldin <strong>eta</strong> bestelako indar handiago batek eragozten ez badio. Garaio ez du<br />
bulkada gizeraile batek bultzatzen ekintza egitera. Bere arrazoimena zen<br />
atzemana izateko arriskuaren aurrean ekintza ez burutzeko esaten ziona; beraz,<br />
bere ekintzak gaiztoak ziren <strong>eta</strong> ez eroak. Hala bada, Garaiok erakusten duen<br />
egoeraren kontrol arrazionalak agerian uzten du bere ahalmen afektiboen<br />
funtzionamendu ona. Bi gaiak, hots, monomaniarik eza <strong>eta</strong> bulkada morboso<br />
gizerailerik eza, bilakatzen dira Garaioren zentzutasunaren alde Apraizek<br />
egiten duen tesiaren ardatz. Argudio hori<strong>eta</strong>n sakonduko dugu ondoren.<br />
2.6.1. Monomaniarik eza<br />
Esan dugun legez, Apraizek Garaioren monomaniarik eza defenditzen<br />
du. Maila teorikoan adimen-elbarritasunaren <strong>eta</strong> monomaniaren koexistentzia<br />
posible bat onartzen du. Alabaina, monomania andana bat aldi berean izatea<br />
ezinezkoa dela argudiatzen du. Era hon<strong>eta</strong>n amaitzen du Garaiok bi<br />
monomania (genesikoa <strong>eta</strong> gizerailea) izatearen ezintasuna; izan ere, izenak<br />
berak dion bezala, termino hori “ideia bakar batekiko ahalmen intelektualen<br />
nahasmen bati dagokio”. Beraz, bi monomanien aldibereko existentzia posible<br />
ez bada, dementzia edo mania bezala sartu beharko lirateke. Baina hori ere<br />
ezinezkoa da, hauen sintomak Garaiorengan ematen ez direlako.<br />
Hon<strong>eta</strong>ra iritsitakoan, Apraizen iritziak, beste batzu<strong>eta</strong>n bezala, Estatu<br />
frantsesean duela urte dezente P. Rivièreren kasua zela <strong>eta</strong>, gertatutako<br />
109 Beste formulazio teoriko modernoagoak delituaren teoria aukera arrazional bezala, delituaren teoria ekonomikoa,<br />
<strong>eta</strong> ohiko jardueren teoria izango lirateke (Garrido, Stangeland, Redondo, 1998, 168).<br />
110 Apraizen arabera, nekromania hilotz<strong>eta</strong>n euren gogo benereoak asebetetzera joan diren gizakiei dagokie,<br />
hots, eurek heriotza eragin gabe, baina Garaiorengan ez dago horrelakorik (Apraiz, 1881, 12).<br />
175
Change language