Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
aziren ere, zirkunstantzialak baizik. Lekukoek biktimaren inguruan ikusi bide<br />
zuten, oinez, edo Garaiorekin hitz egin zuten, besterik gabe.<br />
Bestalde, epaileak uste du bi delitu daudela delitu konplexu bakar baten<br />
ordez. Horr<strong>eta</strong>rako erabiltzen duen arrazoik<strong>eta</strong>, zera da: bortxak<strong>eta</strong> burutzeko<br />
ez dela beharrezkoa hiltzea. Garaiko kode penalean, “zintzotasunaren aurkako<br />
delituak” 118 , horren baitan azaltzen den bortxakeria (448.etik 454.<br />
artikulu<strong>eta</strong>ra), ez da gizahilk<strong>eta</strong>ri loturiko hau<strong>eta</strong>ko ezein deliturik aurkitzen.<br />
“Gizakien aurkako delituak” delakoan aldiz, bai lotzen dela, adulterioa<br />
heriotza eragiteko aukerarekin, <strong>eta</strong> kasu hon<strong>eta</strong>n ezartzen den zigorra ez da<br />
heriotza zigorra, erbestea baizik 119 .<br />
Lapurr<strong>eta</strong>ren kasuan, ordea, kode berak gizahilk<strong>eta</strong> ekar dezakeela<br />
ondorio baitio, kasu horr<strong>eta</strong>n heriotza zigorrarekin zigortzen da (516 art. 1.<br />
zk.). Garaio lapurr<strong>eta</strong>ren <strong>eta</strong> ondoriozko gizahilk<strong>eta</strong>ren erruduntzat jotzen<br />
dute (VI. epaian). Hemen ere estrategia berbera erabiltzen da erruduntasun<br />
forma jakin bat erakusten duten argudioak eskaintzeko orduan. Epai hon<strong>eta</strong>n,<br />
bestean bezala, ezinbestekoa da erruduntasuna ezarri ahal izateko<br />
erruztatuaren beraren intentzionaltasunaren inguruko aitorpena edo<br />
autoakusazioa. Epaileak, ordea, V.ean ez bezala, delitu konplexu bakar bat izan<br />
dela irizten du: lapurr<strong>eta</strong> (irabazi asmoa dagoelako –ogitxo bat da lapurturikoa-<br />
<strong>eta</strong> indarrez gertatzen delako) gizahilk<strong>eta</strong>ren ondorioarekin. Epaileak, kasu<br />
hon<strong>eta</strong>n, ez du delitu konplexu gisa kalifikatu beste aukerarik, ez baitu kode<br />
penalak erailk<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> lapurr<strong>eta</strong> kasu<strong>eta</strong>n azpibanatzeko aukerarik ematen.<br />
Bi epai hauen azpian dagoen logika aztertzen <strong>eta</strong> erkatzen badugu,<br />
honako hau aurkituko dugu: V.ean, D. C. bi delituen biktima da (bortxak<strong>eta</strong><br />
118 Delitos contra la honestidad.<br />
119 El marido que sorprendiendo en adulterio á su mujer, matara en el acto á ésta ó al adúltero, ó les causare<br />
alguna de las lesiones graves, será castigado con la pena de destierro (art. 438) (López, Rodriguez, Ruiz de<br />
Gordejuela, 1988).<br />
197
Change language