Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Urte hau<strong>eta</strong>n sektore menperatzaileak talde politiko <strong>eta</strong> sozial<strong>eta</strong>n<br />
zatikatzen dira, baina interes komunak babestuz betiere; horregatik, famili<br />
borroka hauek ezin diete onurarik ekarri nekazariei <strong>eta</strong> langileei.Gerra<br />
karlistak, iraultza liberal desberdinak, sei urteko iraultza <strong>eta</strong> I. Errepublika,<br />
klase sozialen arteko kontraesanen isla besterik ez dira. 1875ean, Borboien<br />
dinastiako Alfontso XII.ak tronua eskuratu <strong>eta</strong>, Berrezarkuntzaren aldia hasi<br />
zen. Cánovas del Castillo erregetiarren burua kontserbadoreen aldekoa agertu<br />
zen, <strong>eta</strong> monarkia liberal parlamentarioa sortu zuen. Liberal moderatuek <strong>eta</strong><br />
kontserbadoreek txandaka agindu zuten, errepublikarrak, sozialistak <strong>eta</strong><br />
anarkistak baztertuz. 1869ko konstituzioa indar gabe utzi <strong>eta</strong> beste<br />
atzerakoiago bat aldarrikatu zuten:<br />
“Con Cánovas, sus criterios teóricos y su práctica política cristalizan todas las<br />
corrientes doctrinales que conforman las características básicas del liberalismo<br />
hegemónico español: Catolicismo, liberalismo económico, elitismo aristocratizante,<br />
antidemocratismo, aceptación meramente formalista del liberalismo político,<br />
esencialismo y providencialismo, orden como valor supremo y la propiedad privada<br />
como alma mater de la sociedad” (Mellón, 1989, 20).<br />
Berrezarkuntzak bere aztarna utzi zuen Araban. Indar tradizionalek, -<br />
karlistek alegia- arrakasta handia lortu zuten hauteskunde<strong>eta</strong>n, hirian nahiz<br />
landan, baina joera liberalen ezarpena gero <strong>eta</strong> sendoagoa izan zen; hortaz<br />
bada, esan genezake gerra garaiko indarrek nolabait bizirik irauten zutela.<br />
2. Ekonomia<br />
XIX. mendearen lehendabiziko herenean tokiko aristokraziako kide<br />
asko Gortera aldatu zen, <strong>eta</strong> sektore honen kopuru murrizk<strong>eta</strong>k lurraldean<br />
eragin sozialaren jaitsiera ekarri zuen. Beste muturrean, Fernando VII.aren<br />
erregealdian, talde behartsuek euren begiramendua galdu zuten nabarmen.<br />
Hauen irudi ebanjelikoa ahultzen den neurrian, mehatxu sozialaren irudia<br />
areagotzen da. Antzinako prestigioaz edo begiruneaz gabeturik, pobrea<br />
estigmatizaturik <strong>eta</strong> ohorea galdurik gelditzen da. Eskaleak <strong>eta</strong> behartsuak<br />
27
Change language