Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Isabel II.aren monarkia 1868ko Iraultza Loriatsua-rekin bukatu zen;<br />
ondoren, seiurteko iraultza etorri zen, <strong>eta</strong> aldi honek zenbait aldak<strong>eta</strong><br />
garrantzitsu ekarriko zituen: 1869ko konstituzio berria, edo boto eskubidea 25<br />
urtetik gorako gizonezkoentzat (borroka anitz<strong>eta</strong>n parte handia hartu zuen<br />
emakumeak, baina hiritar kontzeptutik kanpo geratu zen).<br />
Kode penal berria indarrean sartu zenean 1870ean, aurreko urte<strong>eta</strong>n<br />
lortutako askatasunak (adierazpenarena, irakaskuntzarena <strong>eta</strong> elkartzearena)<br />
bitara, hau da, biltzearen <strong>eta</strong> manifestazioaren eskubide<strong>eta</strong>ra 2 mugatu zituzten.<br />
Kode honek greba oraindik delitutzat hartzen zuen.<br />
Seiurteko iraultzaldian aniztasun handia zegoen sozial mailan <strong>eta</strong><br />
garrantzi handiko aldak<strong>eta</strong> politiko <strong>eta</strong> juridikoak gertatu ziren. Hiri-burgesia<br />
eszena politikoan sartu zen, politikan parte hartzeko bideak urratuz. Hala,<br />
sektore sozial honen aldetik botere gehiago lortzeak burges <strong>eta</strong> langileen<br />
arteko desberdintasunak areagotzea ekarri zuen.<br />
Savoiako Amadeoren erregealdi (1871-1873) laburraren ondoren, I.<br />
Errepublika ezarri zen; horrek urte bete iraun zuen <strong>eta</strong> aldi horr<strong>eta</strong>n<br />
nekazariak lur handien jabe egin ziren; halere, gobernua ekintza horien aurka<br />
azaldu zen, <strong>eta</strong> 1874. urtean eskuineko elementu askoren laguntzarekin estatu<br />
kolpea eman <strong>eta</strong>, ondoren, Berrezarkuntzaren zikloari eman zitzaion hasiera.<br />
Gure Herrialdean ere islatzen zen giro asaldatu <strong>eta</strong> kontraesankor hori.<br />
Hiri liberalaren <strong>eta</strong> landa karlistaren arteko aipatu dikotomia Euskal Herriko<br />
2Pi Margallek honakoa zioen Gorte<strong>eta</strong>n: “...los derechos individuales desde entonces (desde la Revolución de<br />
1868) acá han sido objeto de una porción de ataques, más o menos directos, más o menos graves. Ya por<br />
medio de circulares arteras, ya haciendo reformas en el Código... las únicas conquistas de esa revolución,<br />
están suj<strong>eta</strong>s a continuas mudanzas... La situación política era con todo mucho más ventajosa de lo que es<br />
ahora, después de la reforma del Código” (Diario de Sesiones de Cortes, 20 de junio 1870, 8.964, in Balbé, 1983,<br />
214).<br />
25
Change language