Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
“Izena duen guztia omen da”. Gure esaera zahar hon<strong>eta</strong>tik abiatuz, esan<br />
genezake, izena identitatearen eraikuntzarako derrigorrezko elementua dela,<br />
<strong>eta</strong> areago oraindik esaten den izen hori errealitate bihurtzen denean. Baina,<br />
zein motatako errealitatea da Sacamantecasen izenaren atzean dagoena?<br />
Elezaharretik 17 datorren Sacamantecasen izenak herri-irudizko konnotazio<br />
bereziak dakartza krimenari lotuak, baita, besteak beste, beldur, ikara, <strong>eta</strong> arte<br />
magikoei uztartuak ere.<br />
Herri-kontzientziak izenari lotutako ezaugarri horiek guztiak estekatzen<br />
ditu errealitate sozial horr<strong>eta</strong>n gertatzen ari ziren krimen horiekin. Honela,<br />
izendapena identitatearen eraikuntzarako prozedura erraz, soil <strong>eta</strong> zuzena da,<br />
Sacamantecasen nortasuna Garaiori atxikitzeko, <strong>eta</strong> herri-oroimenean zegoen<br />
elezaharra hezur-mamituz berpizten da; gainera, B. de Bengoak bere<br />
kronikarekin irudizko lantze hori bildu <strong>eta</strong> indartuko du.<br />
Sacamantecasen istorioa zabaltzeko herriak erabiltzen duen mintzabidea<br />
zurrumurrua da. Hau beldur kolektiboaren aho-komunikazioaren forma<br />
erabilien<strong>eta</strong>riko bat da, taldeak erabili egiten du <strong>eta</strong> gehien<strong>eta</strong>n bortxa<br />
egoer<strong>eta</strong>n edo ezegonkortasun sozialean agertzen da. Zurrumurruaren<br />
mezuak, aldi berean, gezurrezko <strong>eta</strong> egiazko osagaiak dituenez, nahasmendua<br />
sortzen du, <strong>eta</strong> berezitasun honek, hain zuzen ere, komunikazioaren<br />
ikuspegitik eraginkortasuna ematen dio mezuari, zeren, informazio ezaren<br />
aurrean, zurrumurruak azalpenen bat edo daturen bat emango baitio<br />
ziurgab<strong>eta</strong>suna sufritzen ari denari (Biurrun, 1994, 138-140).<br />
Kasu hon<strong>eta</strong>n Sacamantecas historia bilakatu da: herri-irudizkoaren<br />
legendazko pertsonaia egiaztatzen da krimenen bidez; gertaera erreal hau<strong>eta</strong>n<br />
mamitzen da elezaharra. Existentzia hau sozialago egiten da aguazilak Garaio<br />
atxilotzen duen unean <strong>eta</strong> Sacamantecasen identitatea publikoki aldarrikatzen<br />
17Geroago, “Sacamantecas: herri-sork<strong>eta</strong> <strong>eta</strong> elezaharra” kapituluan arituko gara Sacamantecasi buruzko<br />
gaiaz.<br />
50
Change language