Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara

gizarteari egin dio min eta hainbat lege urratu ditu, hau da, ordena juridikoa
hautsi du, eta ondorioz, delitugile bilakatu da. Aipaturikoagatik guztiagatik,
Garaio subjektu arriskutsu bat da (arduraduna da, ez dago erotuta), eta
jendaurrean exekutatua behar du izan. Ez dezagun ahaz pasarte honetan
esaten dena:
“Para los positivistas el delito es síntoma o indicio revelador de la personalidad
socialmente peligrosa de su autor. Se concreta de este modo el estudio del delito
con el del delincuente, cuya figura, olvidada por los clásicos, fue elevada a primer
plano por la nueva tendencia” (Sainz, 1979, 138)
Delitugileak delituan bukatzen du. Hemendik aurrera berdin dio
lehenengoarekin edo bigarrenarekin tratatu, eta gehienetan erosoagoa izango
da azken honekin egitea. Garaioren errentagarritasuna merkantzia eredugarri
bilakatzean datza.
XIX. mendean zehar ez zen lortu heriotza zigorra indargabetzea.
XVIII. mende amaieran eta XIX.aren hasieran heriotza zigorra usu aplikatzen
zen Europako estaturik gehienetan. Estatu espainiarrean Beccariaren lana
hamar urteko atzerapenarekin itzulia izan zen, eta ondoren Inkisizioaren
aurkibidean sartua. Hirurteko liberal-aldian 1822ko kode penal berriarekin
heriotza zigorra indargabetzen saiatu ziren, baina ez zuen arrakastarik izan;
proposamena atzera botea izan zen horrelako neurri bat hartzeko girorik ez
zegoelako. Edozein kasutan ere, erregimen penalaren gogortasuna epaileek
arindu zezaketen (Gacto, 1985).
Exekuzioak jendaurrean burutzen jarraitzen zuten, ohitura honen
aurkako ahotsak gero eta ugariagoak baziren ere. Hala, 1832ko Erret
Dekretuaren bidez, Fernando VII.ak garrotea ezarri zuen urka-heriotzaren
ordez, erreginaren urtebetetzea ohoratu asmoz. Hona zer zioen:
“Que en adelante fuera ejecutada en garrote ordinario para las personas de estado
llano, en vil para los castigados por delitos infamantes sin distinción de clases, y en
garrote noble reservada para los fijosdalgo” (Cuello Calón, 1953, 499).
202