Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
seme-alabak adimen-elbarriak izan ohi dira, endekapenezko ezaugarriak<br />
dituztelako. Alabaina, etengabe edatea kausa bakarra balitz, dipsomania jasaten<br />
dutenak elbarritu progresiboak izango lirateke. Horrenbestez, aitaren<br />
hordikeria ziurra izanik, bada orduan famili zergati bat, zeina familia osoaren<br />
zoriogaiztoko herentzian berresten den.<br />
XIX. mendearen bigarren erdian herentzia morbidoaren teoria era<br />
laikotuan zabaldu zen <strong>eta</strong> norbereganaturiko izaeren transmisioan sinesten<br />
zen. Familia patologikoaren nozioak markatzen du garai hau. Sendagileen<br />
ustez, <strong>eta</strong> XVIII. mendeko herentzia nozioari jarraiki, atsoaren ondorengoak<br />
gaixoak dira, maitasunarenak ederrak, <strong>eta</strong> mozkorrak munstroak sortzeko<br />
arriskua du (Ariès; Duby, 1994, 571-572).<br />
Esquerdok ez ditu alkoholismoaren osagai sozialak balioztatzen; aitzitik,<br />
adimen-elbarritasuna gurasoen haztura alkoholikoekin erlazionatzen du, <strong>eta</strong>,<br />
bide batez, baieztatzen du, Morelen 60 ideiei jarraiki -Marcé 61 ere iritzi berekoa<br />
da-, guraso alkoholiko kronikoen seme-alabek endekapen progresiboa jasaten<br />
dutela. Halaber, Griesingerren 62 gaixotasun mentalei buruzko obratik ideien<br />
59 Esquerdok darabiltzan autore gehien hauek alienista frantsesak dira, <strong>eta</strong> euren lanen itzulpenei esker<br />
Espainiako Estatuan ezagunak egin ziren.<br />
60 Autore honek (1801-1873), bere haurtzaro gora-beheratsuaren ondorioz, alemaniera oso ondo<br />
menderatzen zuen, <strong>eta</strong> horrek J.P. Faloetengana eraman zuen, honek alemaniar eskola psikologiari buruzko<br />
azterlanak egiteko itzultzaile on bat behar omen zuela <strong>eta</strong>. Bere lanik garrantzitsuena Traité des dégénérescenses<br />
(1857) <strong>eta</strong> Traité des maladies mentales lan<strong>eta</strong>n aurkitzen da. Eroetxearen defendatzaile sutsua, baliabide<br />
humanitario <strong>eta</strong> komenigarria zela uste zuen. Presondegia ulertzeko era <strong>eta</strong> bertako praktikak kritikatu zituen,<br />
<strong>eta</strong> “non-restraint”, alta azkarrak <strong>eta</strong> ongi prestatutako <strong>eta</strong> ordaindutako erizain jendea kontratatzearen aldeko<br />
agertu zen. Arlo epistemologikoan gehiago arduratu zen patologien zergatiaz sintom<strong>eta</strong>z baino. Herentzia<br />
tratatzeaz gain, izaera pertsonal <strong>eta</strong> inguruneko alderdi etiologikoei ere eskaini zien bere arr<strong>eta</strong>. Orientabide<br />
medikosozial honekin bat etorriz, frantses auzitegi medikuntzaren aitzindari<strong>eta</strong>riko bat izan zen (Postel;<br />
Quétel, 1987, 711-712).<br />
61 Autore honi (1828-1864), sei urte zituela hil zitzaion aita <strong>eta</strong>, diru iturririk gabe, Nantesera joan zen bere<br />
amarekin. Hemen, bere osabak, Dr. Marcék, klaseak ematen zituen Medikuntza Eskolan <strong>eta</strong> zirkunstantzia<br />
honek erabaki zuen bere etorkizuna. Bere lehenengo ametsa zirujaua izatea baldin bazen ere, Baillarger <strong>eta</strong><br />
Moreau de Toursek Tourseko eroetxean eskaini zioten lanpostua onartuz amaitu zuen. Psikopatologo<br />
ospetsu bilakatu zen. Bere ikuspegi psikopatologikoa orientabide anatomoklinikoan oinarritzen da.<br />
Aipatzekoak dira helburu didaktikoarekin idatzitako Traité practique des maladies mentales (1862) <strong>eta</strong> Sur la valeur<br />
des écrits des aliénés (1863) lanak (Ibid., 698).<br />
62 Autore honek (1817-1876) Alemania, Austria <strong>eta</strong> Egiptoko leku desberdin<strong>eta</strong>n garatu zuen bere jarduera<br />
klinikoa <strong>eta</strong> irakaskuntzakoa, Heinroth edo Reilen psikiatria erromantikotik unibetsitari <strong>eta</strong> positibistarako<br />
trantsizioan. Bi joerak jasotzen ditu bere Die Pathologie und Therapie des psychischen Krankheiten (1845) lanean.<br />
Garai hartan garapen garrantzitsua zuen ikuspegi anatomo-patologikoaren ordezkari kontsideratzen da.<br />
106