Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Hilketa eta masa hezkuntza Jakintza-arloa: Soziologia - Euskara
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Diskurtso antropologiko lombrosoarrak krimengile atabikoa tratatzen<br />
du funtsean; eroek, hiltzaileek, <strong>eta</strong>barrek, bere esan<strong>eta</strong>n, gizaki normalek ez<br />
bezalako ezaugarri komun <strong>eta</strong> desberdinak dituzte. Herentziaren<br />
endekapenaren ondorio direnez, zantzu atabikoak (eboluzionatu gabea,<br />
fosildua, egungo garapenera heldu gabe geratu dena), endekapenezkoak <strong>eta</strong><br />
patologikoak dituen subjektu bezala bereizten dituen ereduari erantzuten diote<br />
Lombrosoren ustez. Zantzu hauek anatomian <strong>eta</strong> jokabidean azaltzen dira, ez<br />
dira normaltasunaren eredura moldatzen, <strong>eta</strong> badute zerikusirik hordako lehen<br />
gizakiaren itxura <strong>eta</strong> jokabide propioarekin.<br />
Lombrosok delitugile hiltzaileak anatomia patologikoan,<br />
antropometrian <strong>eta</strong> fisionomian oinarrituz deskribatzen ditu, hauen biologia<br />
<strong>eta</strong> psikologia ere kontuan hartuz. Euren antzekotasunengatik, besteak beste,<br />
jaiotzetiko delitugileak, ero moralak <strong>eta</strong> epileptikoak nabarmendu egiten dira.<br />
Mediku antropologo honek sortzetiko delitugilearen ikuspegi atabikoa<br />
garatzen du, gero delitugile ero moralarekin bat egingo duelarik 84 . Biok<br />
ezaugarri komun<strong>eta</strong>n, esaterako biologiko<strong>eta</strong>n, bat etortzen dira: ezkertia<br />
eragina jaso zuen. Mediku militar gisa antropometrikako azterlanak egin zituen hiru mila soldaduren <strong>eta</strong><br />
Italiako zenbait eskuald<strong>eta</strong>ko biztanleen analisi<strong>eta</strong>tik lortutako datuak alderatuz. Medikuntza Legalean nahiz<br />
Auzitegikoan aditua <strong>eta</strong> berritzailea izan zen erabili zituen metodoak ikusita. 1864az geroztik, Turingo<br />
espetxe<strong>eta</strong>ko mediku izan zen, honek giltzapetuekin harreman zuzena edukitzeko aukera eman ziolarik. Hala,<br />
1871an Pesaroko eroetxeko zuzendari izendatu zuten. Eta 1875ean L’Uomo delinquente-ren lehen argitalpena<br />
kaleratu zuen. 1893an, Ferrirekin batera, alderdi sozialistan sartu zen. Alienatuak internatzeko 1904ko<br />
otsailaren 14an ateratako legea, ideia lombrosoarren eraginpean egina dago, zalantzarik gabe. Eskola positiba<br />
orientabide antropologikoaren adierazle da, azken urte<strong>eta</strong>n alderdi sozialak kontuan hartu <strong>eta</strong> zertxobait<br />
eboluzionatu baldin bazuen ere 1897an, El crimen causas y remedios lana argitaratu zuen, <strong>eta</strong> hon<strong>eta</strong>n<br />
kriminaltasuna ikuspegi guztiz <strong>eta</strong> erabat soziologikotik aztertzen du, L’Uomo delinquente lanean aldarrikaturiko<br />
ikuspegi antropobiologikoa modu garrantzitsuan leunduz. Esan behar da Lombroso delitugilearen alderdi<br />
juridiko<strong>eta</strong>n baino honen azterk<strong>eta</strong> zientifikoan gehiago murgildu zela.<br />
Eskola hon<strong>eta</strong>n aipatzekoak dira Ferri <strong>eta</strong> Garófalo. Ferri joera soziologikoenaren adierazgarri da <strong>eta</strong><br />
Garofalo legelari edo jurista kontserbadorea. Lombrosoren doktrinaren arautzailea, <strong>eta</strong> ideia positibista<br />
formulatu zuena izan zen (Peset, J.L.; Peset, M., 1975, 198-200), (García-Pablos de Molina, 1988, 251-252)<br />
<strong>eta</strong> (Sills, 1977, 689-690).<br />
84 Lombrosoren esan<strong>eta</strong>n beti ere, bizio <strong>eta</strong> kriminaltasun portzentaia oso adierazgarriak aurkitzen dira ero<br />
moralaren etxeko <strong>eta</strong> gertueneko senitartekoen artean. Jaiotzetiko delitugileari buruz, printzipioz, ikuspegi<br />
atabikoa nagusitu zen; izan ere, hau, eboluziorik ez izaterakoan, ez zen iristen sentimendu moral bat izatera,<br />
<strong>eta</strong> ero moral bat bilakatzen zen. Alabaina, badute desberdintasunik, hots, jaiotzetiko delitugileak ez direla<br />
inoiz ero moralen krudeltasun mailara iristen. Honek ez du esan nahi sortzetiko delinkuentzia erotasun<br />
moralaren barnean kokatu behar ez denik (Peset, J.L.; Peset, M., 1975, 522-550).<br />
146
Change language