Een postmoderne kijk op cultuurverandering - DSpace at Open ...

2.2.4 Het postmodernistische perspectief
De postmoderne organisatietheorie is voortgekomen uit de postmoderne beweging in Frankrijk.
Het postmodernisme ontstond als een soort verzet tegen het modernisme en kwam vooral tot uiting
als nieuwe stroming in de kunst en filosofie. Het postmodernisme kenmerkt zich door een grote
variatie aan ideeën in plaats van eenduidigheid. De Franse filosoof Jean-Francois Lyotard (1979)
wordt als één van de belangrijkste filosofen van het postmodernisme beschouwd. Hij maakte een
einde aan het idee van een eenduidige en objectieve wetenschappelijke waarheid als het grote
verhaal dat politiek, natuurwetenschappen, economie en seksualiteit met elkaar zou weten te
verzoenen. In de moderne periode had nieuwe kennis het effect de mensen bijeen te brengen.
Nu we ons realiseren dat er meerdere waarheden bestaan heeft nieuwe informatie tot gevolg dat
mensen uiteen worden gedreven. Voor postmodernisten bestaat er niet één waarheid of één beste
manier.
Postmodernisten bekritiseren het modernistische idee van waarheid en de zoektocht naar de enige
juiste manier van handelen. Postmodernisten ontkennen dat empirische waarneming de enige
manier is om tot kennis te komen. Volgens hen zijn er ook andere methoden die kennis opleveren,
zoals intuïtie en esthetica.
Postmodernisten zijn ook afkerig ten opzichte van de moderne kijk op menselijke vooruitgang.
Zij verwerpen het idee van kennis als één geheel van gedachten dat continu wordt gevoed en
ondersteund, zodat de menselijke beschaving progressie maakt naar een gemeenschappelijke
gewenste toekomst. Postmodernisten verwerpen het idee dat wetenschap en technologie de mensheid
naar een beter leven leiden. Veel postmodernisten geloven dat deze zogenaamde ”progress myth”
gebruikt wordt door mensen met macht om hun huidige status quo te behouden.
Volgens postmodernisten is het ook niet mogelijk om een gemeenschappelijke ”gewenste toekomst”
op te bouwen aangezien we te maken hebben met de menselijke diversiteit.
Deze thema’s stemmen overeen met het postmoderne gedachtegoed dat beweert dat een postmodern
perspectief zal helpen om ons aan te passen aan de veranderingen die zich voltrekken, ironisch
genoeg door toedoen van de continue toepassingen van de moderne wetenschap en technologie. De
ironie zit hem hier in dat juist door de modernistische toepassing van de wetenschap en technologie
het mogelijk werd om vanaf het moment dat informatie geproduceerd wordt deze ook direct
beschikbaar en bruikbaar is. De snelle absorptie van kennis heeft als gevolg dat niet alleen
veranderingen binnen een organisatie maar ook sociale veranderingen meer en meer onvoorspelbaar
worden. Dit betekent dat de wetenschap zelf de voorwaarde creëerde waardoor wetenschap steeds
minder bruikbaar werd en steeds minder gebruikt werd om verschijnselen te voorspellen of te
controleren. En dat was nu juist voor de modernisten de hoogste waarde van de wetenschap.
Postmodernisten beweren dat het postmodernisme ons zal helpen om ons voor te bereiden op deze
veranderingen.
In dit verband speelt het zogenoemde deconstrueren van werkelijkheden bij de postmodernisten een
belangrijke rol. Bij deconstructie wordt er van uitgegaan dat er niet één waarheid is, maar dat er
meerdere waarheden bestaan. Hatch geeft aan dat de intentie van het postmoderne denken vooral
gebaseerd is om niets als vanzelfsprekend aan te nemen, maar om alles te deconstrueren naar de
basis aannames (Hatch, 1997).
Dit betekent dat een argument tot zijn basisaannames wordt herleid; vervolgens wordt getracht de
ongeldigheid van die basisaannames aan te tonen. Als laatste kijkt men dan wat dit impliceert voor
het originele argument. Postmodernisten beweren dat door het uitvoeren van dergelijke
deconstructies de mens zich kan bevrijden van de gedachten dat er één beste manier is, of dat
iedereen denkt zoals je zelf denkt. Hierdoor is het mogelijk om afstand te nemen van je sociaal en
cultureel gedefinieerde manieren om de wereld te aanschouwen.
Een ander belangrijk kenmerk van het postmodernisme is het streven naar een hoge mate van
participatie van gemarginaliseerde groepen binnen organisaties zoals, vrouwen, etnische
minderheden, oude en jongere medewerkers. Postmodernisten beweren dat als men zich zou
focussen op wat normaliter niet wordt gezegd men oude concepten en discussiepunten kan
Een postmoderne kijk op cultuurverandering
16