Een postmoderne kijk op cultuurverandering - DSpace at Open ...

Om te voorkomen dat er in deze thesis alleen een theoretische onderbouwing wordt gerealiseerd zal
het verandermodel, in de vorm van een gedachte-experiment, worden getoetst in de praktijk.
De voornaamste reden voor deze praktijktoets is om te onderzoek in hoeverre het theoretische
verhaal nu ”herkend” wordt door managers die er vanuit de dagelijkse praktijk mee geconfronteerd
worden. Deze praktijktoets heeft de vorm gekregen van een serie interviews welke zijn gehouden bij
het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Aanleiding voor dit onderzoek is dat het CBS een aantal relevante ontwikkelingen onderkent welke
gevolgen hebben voor zijn toekomst als verzamelaar, bewerker en verstrekker van statistische
gegevens en informatie. De samenleving wordt steeds pluriformer en complexer en nieuwe
ontwikkelingen volgen elkaar sneller op en zijn minder voorspelbaar.
Het CBS moet zich voortdurend aanpassen aan deze ontwikkelingen en haar interne processen
daarop inrichten zodat zij snel en flexibel kan inspelen op trends in de samenleving. Het CBS ziet
zich daarnaast op korte termijn gesteld voor een aantal veranderingen als gevolg van de door de
kabinetten Balkenende II en III opgelegde vermindering van de administratieve lastendruk voor
burger en bedrijfsleven. Dit heeft gevolgen voor het waarneemproces; van primair nu naar secundair
in de toekomst. Om ook in de toekomst aan te kunnen sluiten bij de veranderende behoeften in
praktijk, beleid en wetenschap is vernieuwing van het statistisch programma noodzakelijk.
Daarnaast zijn beperkingen opgelegd aan de omvang van de organisatie waardoor het CBS zich
genoodzaakt ziet om te reorganiseren.
Met de strategienota ”Statistieken die tellen” is een eerste aanzet gedaan om de koers voor de
komende jaren te bepalen. Om deze strategie echter succesvol te implementeren is een
cultuuromslag noodzakelijk.
Ik heb geconcludeerd dat de postmoderne veranderkundige theorie voldoende aanknopingspunten
biedt voor het veranderen van organisatiecultuur. In tegenstelling tot de oorspronkelijke concepten
van geplande cultuurverandering, die impliceerde bruikbare instrumenten op te leveren om de
verandering te managen, kan cultuurverandering gestimuleerd en gefaciliteerd worden maar kan niet
worden gemanaged. Volgens de postmoderne veranderkundige theorie ontstaan er tijdens perioden
van ”chaos” bepaalde processen, die maken dat zelforganiserende systemen de einduitkomsten van
cultuurverandering beïnvloeden. Dit betekent dat het management de verandering niet kan managen
maar wel, binnen bepaalde randvoorwaarden, kan beïnvloeden en tot op zekere hoogte kan sturen.
Het management heeft daarbij een belangrijke functie als katalysator van de cultuurverandering.
Een postmoderne kijk op cultuurverandering
6