Een postmoderne kijk op cultuurverandering - DSpace at Open ...

In de modernistische benadering wordt organisatiecultuur gezien als een aparte variabele naast de
traditionele variabelen zoals strategie, structuur, technologie en leiderschapstijl.
Organisatiecultuur is een relatief stabiel, homogeen en consistent systeem van aannames, waarden
en normen wat meetbaar is en alleen maar te veranderen is door interventies van het management.
Organisatiecultuur is in deze benadering stabiel en in evenwicht.
De postmodernistische benadering van organisatiecultuur kenmerkt zich door ambiguïteit,
complexiteit en multipliciteit en bevindt zich in een voortdurende stroom van verandering.
Organisatiecultuur is verre van homogeen en bestaat uit tegenstrijdige waarden, normen en
meningen die dagelijks in stand worden gehouden en veranderd door medewerkers.
2.4.6 Conclusies
Vanuit de probleemstelling is de vraag gesteld wat de belangrijkste verschillen zijn tussen het
modernistische en het postmodernistische perspectief op organisatiecultuur.
Vanuit het modernistische perspectief worden organisaties gezien als sociale subsystemen die
culturele producten zoals waarden, overtuigingen, mythes, legenden en rituelen voortbrengen.
De traditionele variabelen zoals strategie, structuur, technologie en leiderschapstijl worden
aangevuld met een nieuwe factor, namelijk; organisatiecultuur. In deze visie wordt
organisatiecultuur gezien als een relatief stabiel, homogeen en consistent systeem van aannames,
waarden en normen die alleen maar te veranderen is door interventies van het management.
Modernisten benaderen organisatiecultuur als een systeemvariabele, die op een voorspelbare wijze
kan worden gemanipuleerd om op die manier het organisatiegedrag te beheersen en
managementdoelstellingen te realiseren.
Modernisten benaderen cultuur met als doel om één organisatiecultuur te scheppen waar eenheid in
denken en handelen bestaat. De grondreden voor verandering ligt vooral in het verhogen van de
effectiviteit en productiviteit van de organisatie. Organisatiecultuur wordt zodoende gezien als een
”tool-of-management” waar grote successen mee behaald kunnen worden.
Het postmodernistische perspectief gaat er van uit dat mensen niet reageren op een objectieve
werkelijkheid, maar op een wereld die gevormd is door hun eigen interpretaties, hypothesen en
theorieën ten aanzien van de vraag hoe de wereld in elkaar zit.
Binnen de postmodernistische benadering is er sprake van een meervoud aan culturen binnen één
organisatie. Hier wordt cultuur gezien als iets wat een organisatie is en niet iets wat een organisatie
heeft. Postmodernisten kennen geen eenduidige zekerheid. Zij gaan ervan uit dat er verschillende
manieren zijn om tegen de werkelijkheid aan te kijken. Een werkelijkheid die wordt gevormd door
een zich dagelijks aanpassende sociale constructie. In deze benadering bestaan dus meerdere
waarheden naast elkaar waarbij er geen plaats is voor uniformiteit.
Postmodernisten beweren dat het kijken naar organisatiecultuur vanuit één perspectief slechts een
deel van de werkelijkheid laat zien. Zij karakteriseren organisatiecultuur in termen van ambiguïteit,
complexiteit, multipliciteit en flux. Postmodernisten benadrukken dan ook dat een meervoudige
benadering van organisatiecultuur voordelen biedt om cultuur te begrijpen en te veranderen.
Daarnaast doet deze benadering meer recht aan de complexe dagelijkse werkelijkheid.
Nu de belangrijkste verschillen in kaart zijn gebracht kan gekeken worden welke veranderkundige
aanpak organisaties kunnen gebruiken om cultuurverandering te realiseren.
In paragraaf 2.5 kom ik tot een perspectief op cultuurverandering, gezien vanuit het modernistische
perspectief en in paragraaf 2.6 vanuit het postmodernistische perspectief.
Een postmoderne kijk op cultuurverandering
29