V Van n 7 t tot 1 107 - Artesis

deze solidariteit. Pas als deze (basis)solidariteit - op dit ogenblik grotendeels een federale materie - bevestigd
en verstevigd wordt, kunnen andere, intergenerationele activiteiten en projecten op diverse levensdomeinen
zich ontwikkelen en verder ontplooien en uiteindelijk de participatie van meerdere bevolkingsgroepen ten
goede komen.
De beleidsaanbevelingen worden opgesplitst per thema’s of levensdomeinen. Ze kunnen echter niet als
afzonderlijke stukken gezien worden. Ze overlappen en beïnvloeden elkaar. De aanbevelingen zijn zelden
nieuw, het betreft accentverschillen of bevestigingen. Veel van de argumenten en suggesties van de
bevraagden vinden we terug in maatschappelijke debatten of wetenschappelijke literatuur. Soms hebben ze
zelfs reeds vorm gekregen in het beleid. We hebben ernaar gestreefd om concrete beleidssuggesties te
noteren vanuit de visie van de experten. Meer algemene suggesties zullen echter niet geweerd worden,
aangezien deze het meest worden aangehaald door de bevraagden.
5.2 Naar een ondersteunend en stimulerend institutioneel kader
5.2.1 Beleidsdoelstellingen –en acties met betrekking tot de institutionele solidariteit en het
doorbreken van traditionele arbeidsloopbanen.
5.2.1.1 Uitgangspunt: de institutionele (of instrumentele solidariteit) verzekeren door diverse
overheidsmaatregelen en herverdelingsmechanismen
Onze huidige samenleving is sterk economisch georiënteerd en arbeidsgecentreerd. Actief zijn wordt gelijk
geschakeld met actief zijn op de arbeidsmarkt. Er wordt een grote druk op de betekenis van arbeid gelegd.
Jongeren blijven langer studeren en treden later toe op de arbeidsmarkt, terwijl het idee van vroeg terug
uittreden nog steeds blijft bestaan. Dit zorgt ervoor dat mensen heel zwaar belast worden tijdens de korte
periode dat ze op de arbeidsmarkt zitten. Daardoor is er weinig tijd voor het emotionele en zorgmanagement
in familiaal verband. Zorg op nemen voor kinderen of vooral voor zorgbehoevende ouders wordt een moeilijke
karwei. De huismoeder of huisvader bestaat wel, maar worden meer uitzondering dan regel. Het beleid kan
hier zoeken naar creatieve manieren om de arbeidsloopbaan soepeler en flexibeler te maken. Via het beleid
kunnen er systemen voorzien worden om de aansluiting van werk en gezin en/of zorg beter op elkaar af te
stemmen en om periodes van leren, periodes van zelfontplooiing, en dergelijke mogelijk te maken.
Vanuit de idee dat de sociale zekerheid (en dus de pensioenen) een herverdelingsmechanisme is en dat niet
al de lasten op de schouders van de jongere generaties mogen gelegd worden, kan er ook gewerkt worden
aan het verhogen van de tewerkstellingsgraad. Hoe meer mensen er op de arbeidsmarkt zitten, en hoe
langer, hoe meer de lasten van de pensioenen verdeeld worden over een groter aantal. Ook de medioren en
de senioren zullen hier dus een verantwoordelijkheid hebben. Zowel de bedrijven als de oudere generatie zelf
spelen hier een belangrijke rol. Als ondernemingen inzien dat een goed personeelsbestand een goede mix
van jongeren en ouderen inhoudt, dat dit een rijkdom betekent voor de organisatie, dan krijgen ook oudere
werknemers de kans om langer aan het werk te blijven. Een goed evenwicht tussen ervaring en kennis en
frisse, jonge ideeën, kan de organisatie ten goede komen.
Beleidsmatig kunnen er een aantal stappen ondernomen worden om deze doelstellingen te bereiken. De
uitdaging zal zijn om flexibel om te springen met leeftijd en leeftijdsgrenzen. Voor mensen met een fysiek
zware job kunnen er bijvoorbeeld andere leeftijdscriteria ingesteld worden dan voor mensen die geen fysiek
zware job uitoefenen. Stemmen om een onderscheid te maken in het type beroep voor de pensioenleeftijd
worden vaker en vaker gehoord. Bepaalde beroepsklassen zoals bijvoorbeeld havenarbeiders of
kinderverzorgers zouden vroeger de arbeidsmarkt mogen verlaten dan administratief personeel. Om dit soort
van maatregelen hard te kunnen maken dienen verschillende aspecten overwogen te worden. Ten eerste
heeft niet iedereen een vlakke en stabiele loopbaan, ten tweede kan de indeling erg arbitrair zijn voor
bepaalde beroepsklassen en binnen deze klassen. We proberen dan te ‘meten’ hoeveel fysieke inspanning
Van 7 tot 107 57