Dienstenhandel en de Interne Markt - E-thesis

Hoofdstuk 3: Analyse Interne Markt Hoofdstuk 3: Analyse Interne Markt
3.1 Dienstenhandel in cijfers
3.1.1 Werelddienstenhandel
Niemand kan er om heen: de laatste jaren is ‘globalisering’ niet enkel een modewoord maar
ook de realiteit geworden. Deze term wordt vaak in verband gebracht met toenemende
goederenhandel en toenemende kapitaalmobiliteit, maar niet vaak met toenemende
dienstenhandel. Lejour en Linders (2000:1) stellen dat dit volledig onterecht is: de
wereldwijde dienstenhandel groeide immers gemiddeld met 7 % per jaar in de jaren 1980,
waarmee ze gelijke tred hield met de snel toenemende handel in goederen. Deze gelijke tred
is echter niet voldoende om de internationale dienstenhandel op gelijke hoogte te brengen
met de internationale goederenhandel, zoals zal blijken uit de volgende cijfers.
3.1.1.1 Aandeel in de totale handel
In 1980 nam de dienstenhandel (op basis van de officiële handelsstatistieken) 17% van de
totale wereldwijde handel voor haar rekening (Hoekman en Primo Braga, 1997:1). Door de
groei in de jaren 1980 was dit aandeel in 1990 reeds opgelopen tot 20% (Hoekman en Primo
Braga, 1997:1). In de jaren 1990 slagen de diensten er echter niet in terrein te winnen op de
goederen: in 1995 bedraagt de dienstenhandel weliswaar 1,2 biljoen USD (t.o.v. 0,8 biljoen
in 1990), maar door de eveneens snel toegenomen goederenhandel blijft dit slechts 20% van
de totaal verhandelde waarde voor dat jaar (Hoekman en Primo Braga, 1997:1). Ook voor
het jaar 1996 werden gelijkaardige cijfers vastgesteld (Lejour en Linders, 2002:4). Het is
uiteraard bedroevend dat een sector die ongeveer 70% van het BBP en de werkgelegenheid
voor haar rekening neemt (zoals aangetoond in hoofdstuk 2) in verhouding zo weinig
internationale handel met zich mee brengt.
De bovenstaande cijfers moeten echter genuanceerd worden. Deze cijfers komen immers uit
de officiële handelsbalansstatistieken welke – zoals in hoofdstuk 1, deel 1.4.1 aangehaald –
geen perfecte weergave zijn van de effectieve internationale dienstenhandel. Er moet
immers rekening gehouden worden met enkele zaken:
1. De dienstenhandelstatistieken worden niet zoals de goederenstatistieken opgesteld.
Bij goederenhandel wordt de hoeveelheid en de waarde van de goederen die de
grens over gaan genoteerd, waarna ze in de officiële statistieken worden
opgenomen. Dienstenhandel is echter niet fysisch waarneembaar, waardoor de
overheid gebruik moet maken van (een combinatie van) afgeleide methoden 18 om
18 De Manual on Statistics in International Trade in Services (MSITS) vermeldt volgende afgeleide
methoden: 1) aangiftes vanuit de boekhouding van dienstenbedrijven, 2) aangiftes van private
personen en 3) een waaier van gegevensbronnen zoals: administratieve bronnen, onderzoeken
en schattingstechnieken.
Dienstenhandel en de Interne Markt 30