Dienstenhandel en de Interne Markt - E-thesis

Hoofdstuk 3: Analyse Interne Markt Hoofdstuk 3: Analyse Interne Markt
enkel gericht zijn op het voorkomen van buitenlandse dienstverlening. Buitenlandse
dienstverleners worden echter met beide maatregelen geconfronteerd, wat hen een
competitief nadeel bezorgt t.o.v. binnenlandse dienstverleners.
Hoekman en Primo Braga (1997) hebben verder onderzoek gedaan naar de maatregelen die
specifiek gericht zijn tegen buitenlandse bedrijven. Ze stellen vast dat zowel goederen- als
dienstenstromen door vele landen aan banden worden gelegd. Het arsenaal van
maatregelen dat de overheden hiervoor kunnen gebruiken bestaat zowel voor diensten als
voor goederen uit subsidies, invoerrechten, quota’s en technische standaarden (Hoekman en
Primo Braga, 1997:288). Ze stellen echter dat de maatregelen van toepassing op goederen
niet zonder nadenken kunnen worden overgezet naar diensten omdat diensten (in
tegenstelling tot goederen) niet fysisch worden waargenomen aan de grensovergang. Enkel
de fysische grensovergang van de dienstenleverancier of -consument kan worden
vastgesteld, maar het effectieve volume en de daarbij horende waarde van de geleverde
diensten kan niet worden vastgesteld totdat de dienst effectief wordt geconsumeerd/
geproduceerd. Hierdoor zijn overheden beperkt in hun keuze uit de mogelijke maatregelen.
Vooral het opleggen van quota’s en het heffen van invoerrechten wordt moeilijk: hoe kan je
immers een invoerrecht heffen op een waarde die nog niet vaststaat, of een quota bepalen
als je niet kan nagaan hoeveel diensten effectief over de grens gaan? De meeste overheden
laten de klassieke maatregelen dan ook meer en meer links liggen om de dienstensectoren
te beschermen. In de plaats daarvan schakelen ze over op afgeleide methoden (bv. een
quota op grensbewegingen van dienstenleveranciers i.p.v. op effectieve
dienstenovergangen) en regelgevende niet-tarifaire belemmeringen (NTB’s).
Omdat de klassieke goederenhandelsbelemmeringen niet volledig van toepassing zijn op
dienstenhandel is het noodzakelijk om de dienstenspecifieke belemmeringen te identificeren.
Hoekman en Primo Braga (1997) identificeren vier categorieën van maatregelen die door
een overheid kunnen worden genomen om dienstenhandel te belemmeren: ‘Quota’s en
verbodsbepalingen’, ‘Prijsgebaseerde instrumenten’, ‘Standaarden, licenties en overheidsaankoopbeleid’
en ‘Discriminerende toegang tot distributienetwerken’ (zie Figuur 3.1). Elk
van deze categorieën bestaat op zich ook weer uit drie of twee subcategorieën.
Categorie A
De categorie ‘A - Quota’s en verbodsbepalingen’ omvat verscheidene maatregelen die
rechtstreeks inwerken op de aangeboden dienstenhoeveelheid. Dit kan via ‘Kwantitatieve
restricties (KR’s)’, ‘Verbodsbepalingen’ en ‘Restricties op grensoverschrijdende
datastromen’.
32 Een typisch voorbeeld hiervan zijn maatregelen die bepalen dat buitenlandse dienstverleners
gelimiteerd worden in hun investeringsmogelijkheden (bv. onder de vorm van een
maximumbedrag).
Dienstenhandel en de Interne Markt 44