Dienstenhandel en de Interne Markt - E-thesis

Hoofdstuk 5: Interne Postmarkt Hoofdstuk 5: Interne Postmarkt
Het ophalen van poststukken gebeurd zowel op passieve (brievenbussen en postkantoren)
als actieve wijze (het ophalen bij klanten) (NERA, 2004:12). Het marktaandeel van de
methoden varieert echter per postcategorie: de passieve methode is vooral van toepassing
op correspondentiepost, daar de actieve methode vooral wordt toegepast bij kranten,
pakketpost en exprespost. Het sorteren van de opgehaalde postitems in sorteercentra is de
volgende noodzakelijke stap om te komen tot een correcte postverdeling. In de EU gebeurd
het sorteren voornamelijk machinaal waardoor de kosten kunnen worden teruggebracht
(NERA, 2004:14), al is dit enkel het geval als er voldoende postbewegingen zijn om de dure
sorteermachines te verantwoorden. Na het sorteren is het noodzakelijk de poststukken te
vervoeren naar de regio van bestemming, wat rechtstreeks kan gebeuren of via een
tussenstop in een ander sorteercentrum. De vervoersactiviteit is traditioneel uitgevoerd door
het eigen bedrijf, maar tegenwoordig worden hiervoor ook externe vervoerders ingeschakeld
(NERA, 2004:22). Als de poststukken zijn toegekomen in de regio van bestemming moeten
ze ter plekke worden verdeeld, waarvoor meestal een extra sorteeractiviteit nodig is. Deze
sorteeractiviteit en de uiteindelijke bedeling van poststukken is de meest arbeidsintensieve
(en kostelijke) stap van de ganse postketen (NERA, 2004:23-24; OECD, 1999:30).
5.2.2 Wettelijk kader en liberalisering
In de jaren 1990 stelde de Commissie vast dat de verscheidene nationale postregels ervoor
zorgden dat er geen sprake was van een Interne Markt voor postdiensten. In elk van de
lidstaten beschikte de nationale posterij over een monopoliepositie. In het kader van haar
eenheidsmarktprogramma stelde de Commissie een liberalisering van de sector voor, wat
resulteerde in de postrichtlijn (richtlijn 97/67/EG). Deze werd later aangepast door richtlijn
2002/39/EG, waardoor een volgende stap in het liberaliseringproces werd genomen.
De postrichtlijn (samen met haar aanpassing in 2002) voorzag in een wetgevend kader voor
de postmarkt. Zo werden minimumeisen opgenomen over een universele dienstverlening
(art. 3-6) (zie kader 5.1), werden bepaalde activiteiten als voorbehouden beschouwd (art. 7-
8), werden regels opgesteld omtrent de levering van niet-voorbehouden diensten en toegang
tot het postnetwerk (art. 9-11), werden tariefbeginselen aangenomen (art. 12-13) en werden
de leveranciers van universele diensten verplicht om bepaalde boekhoudkundige regels toe
te passen (art. 14-15), werden kwaliteitseisen vastgesteld aangaande de universele dienst
(art. 16-19), werden technische normen geharmoniseerd tussen de lidstaten (art. 20) en
werden lidstaten verplicht om een onafhankelijke marktregulator op te richten (art. 22).
Concreet betekent dit alles dat de postrichtlijn de ganse postsector liberaliseerde, behalve de
activiteiten die als voorbehouden werden aanschouwd in het kader van het aanbieden van
een “universele dienstverlening”. Deze voorbehouden activiteiten bestonden uit “het ophalen,
het sorteren, het vervoer en het bestellen van binnenlandse brievenpost, al dan niet met
spoedbestelling besteld, met een prijs van minder dan vijfmaal het openbare tarief van
brievenpost van de laagste gewichtklasse van de snelste standaardcategorie en een gewicht
Dienstenhandel en de Interne Markt 78