Verkenning Maatschappelijke Kosten en Baten - Sport Knowhow XL

20 Rebel | Arup
1.1 Aanleiding
Nederland overweegt zich te kandideren voor de organisatie
van de Olympische en Paralympische Spelen van 2028. Dat
lijkt nog ver weg, maar het besluiten over en realiseren van
infrastructuur kost veel tijd. Hierbij past dat de overheid
zich nu al de vraag stelt hoe de maatschappelijke kosten
van de organisatie van dit evenement zich zullen verhouden
tot de maatschappelijke baten. Niet alleen op het moment
dat wordt besloten over de kandidaatstelling, maar ook
bij het afwegen van de verschillende uitvoeringsvarianten,
het opstellen van het bid en bij het waarmaken daarvan als
Nederland de Spelen van 2028 mag ontvangen.
In 2016 maakt het Kabinet de balans op en wordt besloten
over de voorbereiding en randvoorwaarden van een
mogelijk bid voor de Olympische Spelen. 6 In 2019 moet een
dergelijk bid bij het IOC worden ingediend. Deze studie
dient niet ter onderbouwing van dat besluit. Daarvoor is
het nu nog te vroeg. Het Kabinet moet op korte termijn wel
besluiten of in de visies en de ruimtelijke plannen tot en met
2028 rekening moet worden gehouden met de mogelijkheid
dat de Spelen in 2028 naar Nederland komen.
1.2 Onderzoeksvragen
De minister van VWS heeft Rebel en Arup opdracht gegeven
een instrument te ontwerpen waarmee de maatschappelijke
kosten en baten van de organisatie van de Spelen constant
geëvalueerd kunnen worden, zelfs tot na de Spelen
van 2028. Die evaluaties zijn niet alleen relevant voor
besluitvorming op korte termijn, maar zijn ook behulpzaam
bij het optimaliseren van de maatschappelijke waarde van
een eventueel Nederlands bid.
Het instrument is tot stand gekomen in nauwe
samenwerking met de ministeries van VWS, I&M, Financiën
en EL&I, met NOC-NSF, Olympisch Vuur, de gemeenten
Utrecht, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam, de VNG
en het IPO. De planbureaus CPB, SCP en PBL hebben
gedurende het onderzoek informeel advies uitgebracht.
Het is natuurlijk van belang om te weten of Nederland het
evenement zo kan organiseren dat de maatschappelijke baten
opwegen tegen de maatschappelijke kosten. Een eenvoudig ‘ja’
of ‘nee’ doet echter onvoldoende recht aan de fase waarin het
project zich nu bevindt. Voor nu gaat het om een verkenning van
kosten en baten. De onderzoeksvragen die door de minister van
VWS aan ons zijn voorgelegd luiden dan ook:
6. Zie beleidsbrief Sport (VWS, 2011).
1. Wat zijn de meest invloedrijke factoren voor de omvang
en de variatie in de maatschappelijke kosten en baten?
2. Wat zijn de te verwachten maatschappelijke kosten en
baten van de organisatie van Olympische Spelen in 2028
in Nederland?
3. Waarin onderscheiden de ruimtelijke varianten die in
het programma OHS zijn ontwikkeld zich van elkaar in
termen van maatschappelijke kosten en baten?
1.3 Een Verkenning van
Maatschappelijke Kosten en
Baten
Het evaluatie-instrument sluit zoveel mogelijk aan
bij de MKBA-systematiek als beschreven in de OEIrichtlijn
(Overzichten Effecten Infrastructuur). Deze
richtlijn wordt vooral toegepast bij investeringen in
infrastructuur. De systematiek is bedoeld om structuur aan
te brengen in (politieke) besluitvorming over complexe
investeringsprojecten en deze waar mogelijk te objectiveren
en te rationaliseren. De methode doet dit door huidige
en toekomstige, voordelige en nadelige effecten die de
leden van de maatschappij als gevolg van een interventie
ondervinden, zoveel als mogelijk in kaart te brengen en
tegen elkaar af te wegen. Daarbij worden deze effecten,
vanwege de onderlinge vergelijkbaarheid, zoveel mogelijk
in euro’s uitgedrukt. Dat geldt ook voor effecten die geen
marktprijs kennen.
De MKBA-methodiek is goed bruikbaar voor de
ondersteuning van de besluitvorming over de Spelen. De
alternatieven zijn echter nog niet heel scherp gedefinieerd.
Het project is veel complexer dan de realisatie van een
stuk infrastructuur en 2028 is nog ver weg. Om die reden
heeft de minister ervoor gekozen in deze fase een VMKB
uit te laten voeren. Een ruwe schets die, naarmate de tijd
verstrijkt en alternatieven afvallen of worden ingekleurd,
steeds scherper wordt ingetekend.
De grote waarde van deze VMKB zit niet in de uitkomst van
de som, maar in het ‘begrijpen’ van de mogelijke effecten
van de organisatie van de Olympische Spelen en het
leveren van inzichten die helpen bij het maximaliseren van
de waarde van de plannen. De uitkomst van een volledige
MKBA-som is belangrijk als het Kabinet een besluit neemt
over het steunen van een Nederlands bid.